Çocukların sezgileri çok güçlüdür, bir evin içinde neler olup bittiğini, dil becerilerine, fiziksel gelişimlerine bakıp da beklediğimizden çok daha fazla anlarlar. Bu genelde davranışlarını etkiler. Kendini mutsuz hisseden bir çocuk sürekli yıkıcı davranışlar sergileyebilir. Hep öfkeyle hareket eden bir çocuk derin kaygılar taşıyor veya bir şeylere çok üzülüp içine atıyor olabilir. 

Özsaygı için erken yaşların önemi

Yetişkinler gibi çocuklar da sevildiklerini, bir yere ait olduklarını hissetmek ister. Ancak biz farklı bir birey olduğumuzun bilincindeyken, küçük bir çocuk benmerkezcidir; kendisinin sizin dünyanızın merkezinde, sizin de onun dünyasının merkezinde olduğunuza inanır. İlk yaşlarda özsaygısı anne babasından gördüğü ilginin düzeyi ve niteliğiyle oluşur.

Sonuçta küçük çocuklar dikkat çekmeye çalışır. Kendilerini daha güvende hissettikleri, kişiliklerini daha da güçlendirdiği için ilginizi çekmeyi severler. Çok küçük yaşlardan itibaren hangi davranışlarıyla dikkatinizi çektiklerini öğrenirler; artık bu her neyse, onu daha fazla görmeye başlarsınız! Daha açık ifade edecek olursak, çocuğunuza o “iyi” davrandığında gösterdiğiniz ilgi, “kötü” davrandığında gösterdiğiniz ilgiden daha fazla olursa kötü davranıştan çok, iyi davranış görürsünüz. Ama övgüleriniz az, azarlarınız çoksa çocuğunuz bu duruma yaramaz davranışlarını artırarak cevap verebilir; çünkü fark edilmesini sağlayan şey yaramazlığıdır.

Ailede bir uyumsuzluk ve mutsuzluk varsa, çocuğunuzun bu davranışları daha karmaşık bir hal alır. Çocuklar genellikle evdeki sorunlara kendilerinin sebep olduğuna ve doğal olarak da bu sorunları kendilerinin çözebileceğine inanırlar. Sorunları yapıcı bir biçimde çözemeseler de dikkatinizi çekmeyi başaracaklardır ki bu da istedikleri bir sonuçtur.  

Şimdi siz küçük olun ve anne-babanızda değer verdiğiniz şeyleri sıralayın!

Bir yetişkine çocukken anne babasında en fazla neye değer verdiğini, kendi çocuk yetiştirme biçimine neler katmak istediğini sorsanız, muhtemelen vereceği cevapların ilk sıralarında şunlar yer alacaktır:

* Sevgi ve şefkat

* Güvenmek ve kendini güvende hissetmek

* Ne bekleyeceğini bilmek

* Eğlence ve oyun

* Açık kurallar ve sınırlar

* Birlikte bir şeyler yapmak

* Teşvik ve takdir

* “Olduğum kişi”nin kabulü

* Bir neşe duygusu

* Bir “aile” duygusu

Bunlar parayla, statüyle, yaşadığınız yerle ilgili değildir; ailenizin büyüklüğüne, şekline ya da etnik kökenine bağlı değildir. Sevgi, özen, hayata tutunmak gerekir.

İyi çocuk yetiştirmek içten gelir. Tutarlıdır, sevecendir, sert ama adildir, iyi örnek olur. İyi bir anne baba olmak çocuğunuzun benzersiz olduğunu kabul etmeyi, çocukların kendileri olmaktan keyif alacakları güveni geliştirmelerini sağlar.