İletişimde dilin rolü büyüktür. Özellikle etkili iletişim için dili iyi kullanmak gerekir. NLP size bu konuda da yardım sunuyor. Biraz dikkat ve doğru uygulamayla insanlara kendinizi daha iyi ifade edebilir ve hedeflerinize daha kolay ulaşabilirsiniz.
Varsayımın olduğu yerde peşin hükümler vardır. Bunların bazıları apaçık ortada değildir ve kullandığımız dilin ardında yatar. Peşin hükümler aslında konuşmacının hiç istemediği şekilde dinleyici üzerinde etkili olabilir. Dikkat edilmesi gereken sözcükler şunlardır: ‘eğer’, ‘denemek’ ve ‘ama’.
Eğer
‘Eğer’ sözcüğünün kullanılması, önünüzde seçenekler bulunduğuna işaret eder. Bu nedenle ancak bir insana seçenek sunarken kullanmalısınız.
Örnek 1: ‘Eğer saat 16:00 için bir toplantı ayarlayabilirseniz …’
Olası sonuç: Toplantı yok. ‘Ayarlayamadım’.
Denemek
‘Denemek’ sözcüğünün kullanılması başarısızlığa işaret eder. Dolayısıyla ancak başarısız bir insanın başarı şansını artırmak için kullanmalısınız...
Örnek 2: ‘Dene ve Cuma’ya kadar bitir …’
Olası sonuç: ‘Evet, denedim ama zamanında bitiremedim’.
NLP, insan psikolojisini kullanarak, etkili iletişimin ilkelerini ortaya koymaktadır. Bunu yaparken dili doğru kullanmanın önemini vurgulamaktadır.
Ama
‘Ama’ sözcüğünün etkisi bir önceki cümleyi olumsuz kılmaktır. Dolayısıyla doğru kullanmaya dikkat etmelisiniz. Eğer yanlış kullanılırsa dinleyicide direnç oluşur.
Örnek 3: ‘Evet, görüşlerinizi düşündük ama …’
Olası sonuç: ‘Benim görüşümü önemsemediler’.
Bu sözcüklerin alternatifleri ‘zaman’, ‘yapmak’, ‘ve’ sözcükleridir. Yukarıdaki örneklerin yeni şekilleri:
Örnek 1a: ‘Saat 16:00 için bir toplantı ayarladığınız zaman …’:
Olası sonuç: Toplantı ayarlanmıştır.
Örnek 2a: ‘Lütfen Cuma’ya kadar yapın …’
Olası sonuç: Cuma’dan önce bitmiştir.
Örnek 3a: ‘Evet, görüşlerinizi düşündük ve …’
Olası sonuç: ‘Benim görüşümü de plana dahil ettiler’.
Aşağıdaki cümleleri düşünün:
Peşin hükümlerin etkisiz kullanımı
‘Eğer bana bir iğne yapmaya çalışırsanız…’
‘Pazartesi’ye kadar bu ilaçları almanı istiyorum ama gelecek Cuma da olabilir’.
‘Durumunuz daha iyi ama ilaçlara devam etmeniz gerek’.
‘Dene ve ay sonuna kadar sonucu gör’.
Peşin hükümlerin etkili kullanımı
‘Deneyin ve uygulayacağımız tedaviden daha iyisini bulun……..’.
‘Eğer mevcut durumdan daha hızlı ve kalıcı kurtulmak istiyorsanız …’.
‘Durumunuz daha iyi bununla birlikte ilaçlara devam ederseniz……..?’
‘Daha fazla bilgiye ihtiyacınız olduğu zaman bana telefon edin’.
Peşin hükümlerin etkisi
Peşin hükümler şayet etkili kullanılırsa hedefe ulaşmada çok yararlı olur. Ancak etkisiz kullanıldıklarında karşı taraf üzerinde istenmeyen bir etki uyandırabilir. Böylece konuşmacının hiç istemediği sonuçlar doğabilir.
UNUTMAYIN!
İstemediğiniz değil, istediğiniz şeyi çağrıştıran dil kalıplarını kullanmak çok daha etkilidir. İnsanlar bazan dünyayı genel açıdan deneyimler ve konuşur. İstediğimiz şeyler için büyük çıktılar belirleyebiliriz.
Bazı durumlarda da spesifik olup, küçük bilgi birimleriyle ilgilenebiliriz. NLP’de bunlardan söz ederken küçük ve büyük ölçek terimlerini kullanırız. Genelden özele veya özelden genele gitmeye ölçekleme denir.
Bu konu, sandalye gibi bir günlük kullanım maddesiyle çok iyi temsil edilir. Ölçeği büyütmek için kendinize şu soruyu sorun: Bu neyin bir örneğidir? Ölçeği küçültmek için ise şu soruyu sorun: Bunun bir örneği nedir?
Genelden özele inmek, örneğin şirket hedeflerini bireyler için özel hedeflere dönüştürürken yararlı olabilir. Davranışlarının resmin geneline nasıl uyduğunu göstermek için, bir insanı özelden genele çıkarmak da yararlı olabilir.
Ölçekleme, bir görüşme özellikle detaylarda takılıp kaldığı zaman etkili olabilir. Ölçeklemeyi, her iki tarafın mutabakat içinde olduğu genel bir alana çıkarmak ve sonra da dikkatli bir şekilde ayrıntılara inmek çoğu zaman bir sonuca ulaştırır.