Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırmaları Vakfı’nın yaptığı araştırmaya göre; Türkiye’de çalışan kadın sayısında geçen yıla oranla yaklaşık 500 bin azalma var. Yani başka bir deyişle, ev kadını sayısı 1 yılda yaklaşık 500 bin artarak, 12.2 milyona çıktı. Bu tablo da, yeni bir tartışma yarattı. Kadın istihdamındaki düşüşün nedeni, kadınların çalışmak istememesi mi? Yoksa işverenler mi kadınları tercih etmiyor? Ne oldu da kadın istihdamı azaldı? Bu soruları farklı kesimlere sorduğumuzda, karşımıza bir o kadar da farklı yanıtlar çıktı. Kimine göre kadınlar iş arıyor ama bulamıyor, kimine göre ise eğer eve giren gelir arttıysa, kadın gönüllü olarak çalışmamayı tercih etmiş olabilir.
‘Kocasının geliri arttıysa, kadın evi tercih ediyor’
NAZLI ILICAK - GAZETECİ-YAZAR
Bence araştırma sonucunu değerlendirirken daha da alt birimlere bakmak lazım. Kadın istihdamının azalması acaba ‘gönüllü’ bir çalışmama arzusu olabilir mi? Örneğin kocasının parası artmış ve aileye yetiyorsa, bundan kaynaklı da kadın çalışmıyor olabilir. Bunun dışında öteden beri hamilelik ve doğum izni gibi sosyal haklar nedeniyle kadın çalışanın işe alınması işveren bakımından caydırıcı oluyordu. Yani öteden beri kadın tercih edilmiyor. Ben bu araştırma sonucunu bir muhafazakârlık yorumu olarak alamayacağım. “Muhafazakârlıkta bir artış olduğu için, kocası düne kadar izin veriyordu ama bugün vermiyordu” şeklinde yorumlamam. Çünkü böyle bir şey gözlemlemiyorum çevremde.
‘Muhafazakâr politikalar eve yönlendiriyor’
VİLDAN YİRMİBEŞOĞLU - AVUKAT
Kadın istihdamının azalmasında, eğer kadınların çalışmak istememesini düşünürsek; kadınların sorumlulukları, ev içi hizmetleri ve çocuk dahil olmak üzere bu konularda verilmesi gereken destek hizmetleri verilmiyor. Örneğin kreş hizmetlerinin artırılması gerekirken bunlar engellendi. Kadınları evlere yönlendirmeye yönelik muhafazakâr bir politika var. Kadınların “Aah ne güzel kocamız bize baksın” anlayışında olduklarını düşünmüyorum. Kadınların bu tercihi zorunlu bir tercihi haline getiriliyor.
‘İşverenlerin seçimi erkekler’
NİLÜFER YILMAZ - KAMER YÖNETİCİSİ
Yaptığımız son çalışmada, bizim bölgedeki ekonomik durumdan yoksulluk değil açlık sınırı çıktı. Kadınlar geliyorlar, iş bulmak için başvuru yapıyorlar ama istihdam yok. Bunun dışında işverenler kadın çalıştırmaktan yana değil. Genelde erkekler tercih ediliyor. Kadın doğurur işi bırakır, işi aksatır, iş verimi düşer nedeniyle genellikle erkek işçi çalıştırmaktan yanalar.
‘Kadınlar evde çalışıyor bu en zor meslek’
EREN KESKİN - AVUKAT
Türkiye’de yerleşik resmi ideolojinin, son derece erkek egemen olduğunu düşünüyorum. Bu her zaman böyleydi. Türk İslam sentezli bakış açısının bu kadar egemen oluşu, kadının siyasettten kopması, evine dönmesi demektir. Siyasette kadına çok az rastlıyoruz. Politika yapan kadınların da birçoğu erkek politikası yapıyor. Kadın bakış açısı politikada var olamadığı, güçlü olamadığı sürece, ev kadınlarının çoğalması doğaldır. Ev kadınlığı da en zor meslek, onlar evde çalışıyor. Ama toplum tarafından böyle görülmüyor.
‘İstihdamı artırmak için hiçbir teşvik yok’
DR. GÜLDEN TÜRKTAN - KAGİDER DERNEĞİ BAŞKANI
Dünyadaki ve Türkiye’deki ekonomik kriz geçmiş değil. Krizden en çok etkilenen kesim de kadın oluyor. İş aramaktan vazgeçen kadın “Ben artık ev kadınıyım” diyor. Kadın istihdamını artırmak için yeni bir teşvik ya da deklarasyon yok kadını cesaretlendirecek, çalışmaya teşvik edecek. Genç kızlarımız girişimci olmak için eğitimlere geliyor, çalışma hayatına atılmak için fırsatlar kolluyor. OECD ülkeleri arasında kadın istihdamında sınıfta kalmış durumdayız. Çünkü hedefi çok önceden koydu OECD ülkeleri; “Biz kadını iş dünyasında görmek istiyoruz ve eşitlikçi davranıyoruz” dediler. Biz bunu ülke politikası olarak ortaya koyamadık.
‘Kadınların çoğu emekli oldu, yerleri dolmuyor’
ŞENOL ŞANKAYA - YEŞİM TEKSTİL YÖNETİM KURULU BŞK.
Gözlemlediğim kadarıyla bizde birçok kadın emekli oldu. Neredeyde 3-4 bin kişi çalışıyordu. Bunun yüzde 70’i kadındı. Her zaman kadın istihdamında hazır giyim tekstil sektörü öncü olmuştur. Çok genç yaşta çalışanlar emekli olup ayrıldı. Ayrıldıktan sonra da sektörde yeni bir iş alanı açılmıyor, maliyetlerden dolayı. Azalmanın sebeplerinden bir tanesi de emekli olan kadınların yerine yeni istihdamın sağlanmaması. Emekli olanlar ya evde ya da kayıtdışı çalışıyor olabilirler. İşçi bulamıyorum. Bu bölgede talep yok. Onun için Doğu’ya teşvikler çıktı. Doğu’da tekrar canlılık bekliyoruz. Orada kadın istihdamının artacağını düşünüyoruz.
Kaynak: Habertürk/Tülay Şubatlı