Gittikçe kirlenen çevre, hem doğanın hem de insan hormonlarının dengesini bozuyor, hastalıklar artırıyor. Bunların başında diyabet ve obezite var. Rakamlar endişe verici, öyle ki Türkiye’de her 7 erişkinden 1’i diyabet, 3’ü gizli diyabet hastası. 10 erişkinin 4’ü kilolu, 3’ü ise obez.
Şiddetin sorumlusu onlar mı?
Ntvmsnbc'den Tülay Karabağ'ın haberine göre, diyabet hem Türkiye’de hem de dünyada hızla yayılıyor. Dünyada 6.5 milyon insan diyabetik, 13.5 milyon insan ise prediyabetik, yani gizli diyabet hastası. Diyabet, Türkiye Endokrinoloji Derneği’nin Antalya’daki toplantısının da başlıklarından biriydi. Diyabetin Türkiye’de dünyadan daha hızlı ilerlediğini belirten derneğin Genel Sekreteri Prof. Dr. Bülent Yıldız, “Acilen tedbir alınmalı” dedi ve fiziksel aktiviteye vurgu yaptı:
“Sadece fiziksel aktiviteyi artırarak diyabet riskini yüzde 12 azaltmak mümkün. Bu nedenle hareket etmek gerekiyor. Son yapılan bir araştırmaya göre oturmak, diyabet ve kalp krizi riskini 2 kat artırıyor.”
ANTİBİYOTİK, OBEZİTENİN NEDENLERİ ARASINDA
Türkiye’de obezitenin de hızla yayıldığını belirten Prof. Yıldız, “10 erişkinin 4’ü kilolu, 3’ü obez. Obezite; ‘anormal çevreye, normal cevap’ olarak nitelendiriliyor. Bozulan çevresel faktörler ve alışkanlıklar bunda çok etkili. Örneğin, küçük yaşlarda bilinçsizce kullanılan antibiyotikler bağırsak florasını bozuyor. Araştırmalar obezitede bağırsak florasının da rol oynadığını gösteriyor. Türk halkı antibiyotik kullanımı konusunda biraz rahat, fazla ve gereksiz antibiyotik kullanıyoruz. Bu nedenle akılcı ilaç kullanımının yaygınlaştırılması gerekiyor” uyarısında bulundu.
KADINLARIN KORKULU RÜYASI; POS
Hormonlarla ilgili bir diğer hastalığın Türkiye’de yaklaşık 2 milyon kadında görülen polikistik over sendromu olduğunu vurgulayan Yıldız, teşhisteki sorunlara dikkat çekti, “Hasta doğru teşhis için ortalama 6 doktora gidiyor. Tüylenme, kilo artışı, çocuk sahibi olmakta zorlanma ve ilerleyen vakalarda kalp-damar hastalıkları, diyabet, depresyon gibi sonuçları olan hastalığın doğru teşhis ve tedavisinde adres endokrinologlardır” diye konuştu.
ZAYIFLAMAK İÇİN TİROİD İLACI KULLANMAK SAKINCALI
Kongre katılımcılarının üzerinde durduğu bir diğer konu ise hormon ilaçlarının kötüye kullanımı oldu. Türkiye’de endokrinolog sayısının yetersiz olduğunu söyleyen ve “Sayının artırılması lazım, mesleki anlamda en önemli sorunumuz bu” diyen Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Başkanı Prof. Dr. Sadi Gündoğdu, son zamanlarda zayıflama amaçlı tiroid ilaçlarının kullanıldığını ancak bunun ciddi yan etkilere yol açabilecek yanlış bir davranış olduğunu vurguladı.
Son yıllardaki gelişmelerle büyüme hormonu eksikliğine bağlı hastalıkların başarıyla tedavi edildiğini belirten Avrupa Endokrinoloji Dernegi Egitim Komitesi Başkanı Prof. Dr. Peter Trainer ise “Ancak yaşlanmanın etkilerini azaltmak veya atletizm açısından performansı artırmak amacıyla da büyüme hormonu kullanılıyor. Özellikle ABD’de denetim yetersiz, internet üzerinden bile satışı yapılıyor” dedi.
ERKEK DOĞUM KONTROL HAPINA ÇOK VAR
Doğum kontrol haplarının felç ve emboli gibi ciddi yan etkileri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Bülent Yıldız, “Bu ilaçlar doğru ve kontrollü kullanılmalı” uyarısında bulunurken, erkek doğum kontrol hapı ile ilgili hayvan deneylerinin olduğunu hatırlatan Avrupa Endokrinoloji Dernegi'nden Prof. Ilpo Huntaniemi bir başka tartışmalı konuya değindi, “Bu ilaçların sivilce, aşırı kilo ve duygudurum değişikliği gibi yan etkileri olabilir. O yüzden önümüzdeki 10 yılda erkekler için doğum kontrol hapının çıkması mümkün görülmüyor” tespitinde bulundu.
KADINLAR NEDEN KULLANIYOR?
“Kadınların kullandığı doğum kontrol haplarının da bu tür yan etkileri var, o zaman kadınlar neden kullanıyor, bu hapların kullanımını öneriyor musunuz” şeklindeki soru üzerine Prof. Huntaniemi, “Kadınların kullandığı oral kontraseptifler 50 yıl önce geliştirildi. Günümüzde ilaçların yan etkilerine karşı aşırı bir duyarlılık var. O haplar şimdi bulunsaydı belki de kullanımına izin verilmeyecekti. Ancak yeni preparatlar çok iyi, onlar kullanılabilir” ifadesini kullandı.