KOAH, dünyadaki ölüm nedenleri arasında dördüncü sırada yer alıyor. Kronik Obstrüktif (müzmin, tıkayıcı) Akciğer Hastalığı (KOAH) akciğerin kronik ilerleyici bir hastalığıdır. KOAH, tüm dünyada ölüm nedenleri arasında dördüncü sıradadır. Hastalık nedeniyle her yıl 2 milyon 7 yüz bin kişi hayatını kaybediyor.

Ülkemizde, 5 milyon kişinin bu hastalıktan etkilendiği, hastalığın kronik hastalıklar arasında üçüncü ölüm nedeni olduğu ve her yıl 26 bin kişinin bu hastalığa bağlı nedenlerden dolayı öldüğü tahmin ediliyor. Buna karşın, yapılan araştırmalar her on hastadan dokuzunun hastalığının farkında olmadığını gösteriyor. KOAH konusunda yeterli bilgiye sahip olunmaması, hastalığın erken tanısını ve etkin tedavisini güçleştiriyor. Oysa erken dönemde teşhisi halinde, hastalık hem durdurulabilmekte, hem de sıklığı ve yol açtığı ölümler azaltılabilmektedir.

KOAH'ın yüzde 90'ından tütün ve tütün ürünleri sorumlu

KOAH'ın yüzde doksanından tütün ve tütün ürünleri sorumludur. Kişi sigara içmese bile, sigara dumanına maruz kalması KOAH gelişimine neden olabilir. Tütün mamüllerinin dışında, organik yakıtların dumanının solunması (Odun, kömür, veya tezeğin kapalı ortamlarda ısınma veya yemek pişirme amacıyla kullanılması) ya da meslek nedeniyle toz, duman veya zararlı gazlara maruz kalınması da KOAH'tan sorumlu olabilir. KOAH riski yüksek olanlar arasında; maden, metal, çimento, tahıl, tekstil, ulaşım, odun ve kağıt sektörlerinde çalışanlar gelir.

Hastalık büyük oranda sigara dumanı ve bazı kişilerde diğer zararlı gaz ve parçacıklara bağlı gelişen solunum yollarının mikrobik olmayan iltihabı nedeniyle oluşur. İltihaplanma sonucu hava yolları daralır. Normalde balon gibi rahatlıkla genişleyip daralabilen hava kesecikleri bu özelliklerini yitirir, yıpranır ve normal boyutlarına geri dönemez hale gelir. Kişi soluk verdiğinde bir miktar hava akciğerlerde kalır. Bu durum kirli havanın dışarı atılmasını ve temiz havanın içeri alınmasını güçleştirerek akciğerlerde kalıcı hasar oluşmasına neden olur. Hastalıktan korunmanın en etkili yolu tütün ve tütün mamullerini tüketmemek ve tüketilen ortamlarda bulunmamaktır.

Pek çok kişi hasta olduğunun farkında değil

Hastalığın en önemli belirtileri; sinsi başlayan ve giderek şiddetini artıran nefes darlığı ve/veya kronik öksürük ve balgam çıkarmadır. KOAH'a ait belirti ve bulgular ellili yaşlara gelmeden farkedilmeyebilir. Bunun başlıca nedeni, hastaların KOAH bulgularını hekime başvurmaya değecek kadar önemsememeleri ya da bulguları; yaşlanma, şişmanlık gibi başka nedenlere bağlamalarıdır. Özellikle, sigara içen kırk yaş üzeri kişilerde uzun süreli öksürük, balgam çıkarma ve giderek artan nefes darlığı yakınmalarından en az birinin gelişmesi halinde, yakınmalar çok şiddetli olmasa dahi göğüs hastalıkları uzmanına başvuru gereklidir.