Amerika’daki okul baskınlarından sonra Türkiye’de de 11 yaşındaki bir çocuğun okul müdürünü bıçaklama haberi geldi. Daha önce de İzmir’de bir öğrenci öğretmenini bıçaklayarak ölümüne sebebiyet verdi.

Amerika bireysel silahlanmanın ağır sonuçlarını konuşurken aslında şiddetin nedenlerini konuşuyor. Türkiye’de de çocukların elinde silah olmadığı halde ölüme sebebiyet vermeleri, “Ne oluyor çocuklarımıza?” diye sormamıza sebep oluyor.

11 yaşındaki çocuğun okuldan atıldığı ve okul önünde bekleyerek diğer öğrencileri rahatsız ettiği yazıyor haberde. İlkokul sıralarındaki çocukları okuldan atmak, maalesef davranış problemlerine getirilecek bir çözüm değil. Çocuk eğer problem çıkaracak kadar yoğun stres altındaysa, okuldan atmak onun problem çıkarma ihtimalini arttırır.

Çocuklardaki olumsuz davranışları değerlendirirken her olumsuz davranışın altında bir motivasyonun yattığını anlamak gerek. Davranışın nedenini ortadan kaldırdığımızda çocuklar olumsuz davranışları bırakırlar.

Şiddet davranışına sebep olan faktörler bazen basit bazense karmaşık bir doğayla karşımıza çıkabilir.

Örneğin şiddete meyilli, kolay öfkelenen, duygu patlamaları yaşayan, çocuklara değer verilmeyen, savaş, terör gibi travmaları sık yaşadığı için toplumsal kültür olarak “travma kültürü”nü benimsemiş toplumlarda şiddetin sık yaşanacağı garantilenir.

Toplumsal faktörler dışında, çocuğu koruyan yasaların eksikliği de önemli bir konu. Okuldan atmak, cezalandırmak yerine rehabilite etmek, veliyle işbirliği sağlamak, psikolojik destek sağlamak ve çocuğu bu yolla kazanmak önemli.

Ev ve aile yaşamının getirdiği  stres kaynakları da var. Sık sık kavgaların yaşandığı, ebeveynlerin birbirlerine ve çocuklara şiddet gösterdiği evlerde de şiddet bir problem çözme biçimi olarak çocuğun davranış repertuarında yerini alır.

Bunun dışında cinsel istismar, psikolojik ve fiziksel şiddet  gibi travmalara maruz kalmış çocuklar da eğer bu durum sona erdirilmez ve gerekli ruhsal destek alınmazsa, şiddete eğilimli olacaklardır. Hatta travma sonrası stres bozukluğu dediğimiz rahatsızlık baş gösterecek, çocuk bir anda travma anına dönüyor gibi hissedecek ve etrafındakileri ona zarar veren insanlar gibi algılayıp çevresinde o an kim varsa zarar verecektir.

Ya da disosiyatif kimlik bozukluğu geliştirecek, şiddet gösterecek ve bunu sonrasında hatırlamayacaktır. İsmi verilen psikolojik rahatsızlıklar dışında da yoğun stres bir çok psikolojik probleme yol açar ve bu problemler de çoğu zaman şiddeti beraberinde getirir.

Okulda şiddetin bir önemli nedeni de baskıcı ve şiddet içeren öğretmen tutum ve davranışlarıdır. Bu durum da çocuklar üzerinde travmatize edici bir etki yaratır ve çocukları şiddete yöneltir.

Arkadaşları tarafından itilip kakılma dışlanma alay edilme gibi zorbalığa maruz kalan kimi çocuklar da şiddete başvurabilir. Okullarda arkadaşlık ilişkileri özellikle ergenlik döneminde sıkı kontrol edilmesi gereken bir konudur.

Şiddet konusunda önemli bir nokta da medya şiddeti. Çocuklar internet gazete ve tv kaynaklı şiddete sıklıkla maruz kalmaktadırlar. Hergün detaylı bir şekilde verilen ve fotoğraflar, görüntülerle de desteklenen şiddet haberleri okumakta ve  izlemekteler. Üstüne üstlük çocukların okuldan eve dönüp tv başına oturdukları zamana denk getirilen şiddet içerikli diziler, filmler ve hatta çizgi filmler şiddet eğilimi olmayan çocuklarda bile şiddet içeren davranışlar oluşmasına sebep olmaktadır.

Şiddete yönelme nedenleri konusunda bilinçlenmek ve çocuklarımızı kazanmak için okullar, veliler, ruh sağlığı uzmanları ve yasa koyucular ortak hareket etmelidir. Bu ortaklık ruh sağlığı yerinde ve barışsever bir nesil yetiştirmemizi sağlayacaktır.

Kaynak: İstanbul Psikoloji Pınar Mermer