AŞIRI TERLEME SORUNUNA KARŞI BOTOKS TEDAVİSİ
Terleme normal bir fiziksel süreç olsa da aşırı olduğunda kişinin hem sağlığını hem de psikolojisini olumsuz etkileyen önemli bir sağlık sorununa dönüşüyor. Ter bezleri gereğinden fazla çalışmasına “hiperhidroz” adı veriliyor ve bu rahatsızlığı yaşayan kişilerde en çok avuç içi, koltuk altı ve ayak tabanlarında terleme görülüyor. Dermatoloji Uzmanı Dr. Hülya Sağlam, aşırı terleme tedavisinde ilaç tedavisi ve cerrahi yöntemlerin kullanılabildiğine ancak yan etkilerinin çok fazla olduğuna dikkat çekerek etkili bir yöntemden bahsediyor; botoks tedavisi. Artık aşırı terleme sorununa karşı da kullanılabilen botoks tedavisi, 10 dakikalık bir işlem sonrasında 6 – 9 ay terlemeyi engelleyebiliyor.
Terlemek vücut ısısının ayarlanmasını sağlayan gerekli ve sağlıklı bir fiziksel süreç. Terlemek hava sıcaklığı yükseldiğinde ya da hastalık, fiziksel aktivite gibi nedenlerle vücut ısısı arttığında ısının düşmesini sağlıyor. Bu tür durumlarda terleme tüm vücut yüzeyinden olmakla birlikte, daha çok sırt ve göğüs gibi geniş yüzeylerden meydana geliyor. Ergenlikle beraber kasıklarda ve koltuk altındaki ter bezleri daha çok harekete geçmeye başlıyor. Bu bölgelerde gözlenen terleme vücudun diğer bölgelerine göre daha keskin kokulu ve yoğun olabiliyor. Kasık ve koltuk altı gibi bölgelerdeki terlemenin amacı ısının düzenlenmesinden çok, feromon adı verilen koku moleküllerinin yayılması. Aile Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Hülya Sağlam, “Feromon moleküllerinin salınımının amacı hayvanlarda karşı cinsi çiftleşmeye çağırmak. Ancak insanlar arasındaki ilişkilerde bu kokular olumlu değil, tam tersine olumsuz etkilere yol açabiliyor. Özellikle stres ve fizik aktiviteyle artan terlemeler nedeniyle sorun yaşayan kişiler; günde bir kaç kez yıkanmak, sürekli deodorant ve parfüm kullanmak gibi yöntemlere başvurarak geçici çözümler arıyor. Bunlara rağmen devam eden şikayetlerde ilaç ya da cerrahi tedaviler uygulanabiliyor fakat bu yöntemlerin yan etkileri çok fazla” diyor.
Aşırı terleme hem sağlığı hem psikolojiyi bozuyor
Aşırı terleme sorunu her 4 kişiden birinde görünen önemli bir rahatsızlık. Kalıtımsal olan el ve ayak terlemeleri özellikle Japonya’da dünya ortalamasından 20 kat daha fazla görülüyor. Hiperhidroz adı verilen aşırı terleme, kişinin terlemesinin ısı düzenleme görevini aşarak fazla yoğunlaşması olarak tanımlanabilir. Tüm vücuttan olabilmekle beraber, en sık koltuk altı, avuç içleri ve ayak tabanlarında görülüyor. Kişi heyecanlandığında ve stres altındayken terleme artıyor. Dr. Sağlam, “Hiperhidroz, hem hijyen hem de sosyal ilişkiler açısından son derece rahatsız edici hale gelebiliyor. Koltuk altlarında olduğunda kötü kokunun yanı sıra giysilerin ıslanmasına ve lekelenmesine neden olurken, elleri terleyen kişiler için basit bir tokalaşma eylemi bile önemli bir sorun haline gelebiliyor. Ayak terlemeleri ise hem sağlık sorunlarına, hem de kokuya yol açıyor. Tüm bu şikayetler, hem sağlığı hem de psikolojiyi olumsuz etkileyen önemli bir sağlık sorununa dönüşüyor” diyor.
Altta yatan nedenler göz ardı edilmemeli
Aşırı terleme teşhisinde hem ter bezlerinde, hem de bunları uyaran sinirlerde bir sorun olduğu düşünülerek kontroller buna göre yapılıyor. Tedavi öncesinde ilk olarak duruma yol açan sistemik bir hastalık olup olmadığı araştırılıyor. Çeşitli hormonal bozukluklar, özellikle de tiroit hastalıkları terlemeyi artırabiliyor. Terlemeyi azalıcı bir takım bölgesel ya da sistemik ilaçlar kullanılabiliyor ancak bunların etkisi sınırlı kalıyor ve yan etkileri çok fazla görülüyor.
İlaç tedavisi ve cerrahi yöntemlerin yan etkileri fazla
Aşırı terlemeyi azaltmak için geliştirilen cerrahi yöntemler bulunuyor. Bunların arasında en sık uygulanan ve en etkili olan, sempatektomiler yöntemi. bu yöntemde kola ve koltuk altına giren sempatik sinirler kesiliyor. İşlem ya açık olarak ya da endoskopi kullanılarak yapılabiliyor. Etkili olmasına karşın bu yöntemin de birçok yan etkisi bulunuyor. Diğer bir cerrahi yöntem ise koltuk altındaki cildin ter bezleri ile birlikte çıkarılması. Ancak çok belirgin yara izlerine yol açtığı için bu yöntem de çok fazla tercih edilmiyor.
Botoks tedavisi terlemeyi 6 – 9 ay engelliyor
Dr. Hülya Sağlam son dönemde terleme tedavisinde botoks yönteminin sıkça kullanıldığına dikkat çekerek, "Bu yöntemde koltuk altına, avuç içi ve ayak tabanlarına botoks iğneleri uygulanıyor ve terleme 6 – 9 ay boyunca engellenebiliyor” diyor. Botoks tedavisi hastane ortamında 10 dakikalık bir seans şeklinde gerçekleştiriliyor. Dr. Sağlam, “Bu yöntem ömür boyu sonuç vermese de 10 dakikalık bir uygulama ile kişi uzun süre rahat ediyor. Uygulama kolaylığı olması da tercih edilme nedenleri arasında” diyor.