Hamilelik şüphesiz, hem anne hem de baba adayları için büyülü bir süreç. Hamilelikte vücut ise, fizyolojik açıdan pek çok değişikliğe uğruyor. Anne adaylarının da, bir yandan bebeklerinin sağlıklı gelişmeleri, bir yandan da kendi sağlıklarını korumaları adına bazı konulara dikkat etmeleri gerekiyor. Özellikle hamilelik döneminde ağız sağlığı bu konuların başında geliyor. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Aslıhan Üşümez, hamilelikte diş bakımı hakkında bilinmesi gerekenleri anlatıyor.

İlk aylarda görülen kusmalar çürümelere neden olabilir

Hamilelik döneminde, bebeğin anne vücudunda bulunan kalsiyumu çektiğine, bu durumun da dişlerde çürümeye zemin hazırladığına dair bir inanış mevcut. Fakat bilinmelidir ki; bu inanışın hiçbir şekilde doğruluk payı yoktur. Hamilelik süresince anne vücudunda östrojen ve progesteron hormon düzeylerinde artış yaşanır ve bu artış da dişler üzerinde plak birikimine yol açabilir. Ayrıca hamileliğin ilk aylarında görülebilen kusmalar, ağız içerisinde asidik ortamın oluşmasına ve bu nedenle dişlerin yüzeyinde aşınmaların meydana gelmesine sebep olur. Tüm bunların sonucunda ise bakterilerin salgıladığı asitlerle dişlerin sert dokularında yumuşama meydana gelir. Bu kusmalar sonrasında ağız temizliğini uygun şekilde yapmaması da çürük oluşma riskini arttırabilir. Diş etlerinde çeşitli sorunlar yaşayan anne adaylarının ağız bakımına dikkat etmemeleri ise hormonel değişime bağlı diş eti sorunlarının oluşumunu tetikleyebilir. Ayrıca dişler gebelik sebepli kusmaları takiben fırçalanmamalıdır.

Çünkü kusma sonucunda ağza gelen mide içeriğinden sonra dişleri fırçalamak, diş yüzeyinde aşınmaları arttırabilir. Bu nedenle kusma sonrası ağız bol su ile çalkalanmalı, dişler ise ağız çalkalandıktan sonra fırçalanmalıdır.

Diş eti kanamalarında diş fırçalama işlemi bırakılmamalı

Hormon seviyesinde yaşanan ani artış nedeniyle diş etlerinde kanama problemiyle karşılaşan anne adayları, kanamayı arttırmamak adına kimi zaman dişlerini fırçalamaktan kaçınabiliyor. Fakat bu durum, dişlerin daha fazla bakteri ile karşı karşıya kalmasına, diş etlerinde kızarıklık ve şişlik oluşmasına hatta çok daha fazla kanamanın yaşanmasına neden olabiliyor. Bu nedenle kanama görülüyor diye ağız bakımının bırakılmaması ve her yemekten sonra dişlerin diş ipi ve fırça yardımıyla temizlenmesi gerekiyor. Ancak diş hekimi önerisi dışında ağız gargarası kullanmamaya özen gösterilmelidir.

Hamilelik planlanmadan diş hekimine başvurulmalı

Çiftler, hamilelik planları yapmaya başladığında anne adayları bir diş hekiminin desteğine başvurmalıdır. Rastlanabilecek her türlü diş veya diş eti sorunu da mutlaka tedavi edilmelidir. Çünkü gerekli ağız sağlığına sahip olmayan anne adayları hamilelik tümörüyle karşı karşıya kalabilir. Bu tümörler iltihaba bağlı gelişir ancak büyük bir çoğunlukla doğum sonrası kendiliğinden iyileşme gösterir. Ancak bazen diş fırçalama sırasında zorlanma, çiğneme güçlüğüne ve dayanılmaz ağrılara yol açabilir. Böyle problemlerle karşılaşılırsa yine bir diş hekimine başvurulması gerektiği akıllardan çıkarılmamalıdır.

Gebeliğin 0-3 ve 6-9. aylarında tedavi önerilmez

Hamilelik süreci üç ayrı dönem olarak ele alınır. Bu süreçte yapılacak tedaviler ise her üç aylık döneme göre farklılık gösterir. Örneğin; gebeliğin 0-3 ay aralığında, bebeğin organları gelişmeye başlar ve bu safhada oluşacak bir bakteriyemi bebeğin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir. Yapılacak gereksiz müdahaleler ise düşükle sonuçlanabilir. Ancak ağrı yaşatan ve müdahale edilmeme gibi durumlarda daha fazla zararlara neden olabileceğinden diş hekimlerine danışılmalıdır. Alanında uzman diş hekimleri kadın doğum uzmanının önerileri doğrultusunda, bebeğe herhangi bir zarar vermeyecek şekilde gerekli tedaviyi uygulayacaktır.

6-9 ay aralığı ise, bebeğin anne karnında bir hayli geliştiği ve doğumun yaklaştığı süreçtir. Anne ise iyice ağırlaşır ve tedavi koltuğuna oturamaz duruma gelir. Ayrıca tedavi sırasında anne adayının yaşayacağı aşırı stres erken doğumu tetikleyebilir. Bu nedenle ilk 3 ayda olduğu gibi çok gerekli tedaviler dışında herhangi bir tedavi uygulaması önerilmez.

Diş tedavisi için hamileliğin 3-6 ay aralığı uygundur

3-6 ay aralığı, gebeliğin orta sürecidir ve hamileliğin tamamlanmasına bir hayli süre vardır. Dolayısıyla hamilelik sonuna kadar ertelenmesi mümkün olmayacak gerekli diş tedavileri bu dönemde yapılabilir.

Diş tedavisi sırasında röntgen çekimi ve anestezi mümkün

Hamilelik sırasında röntgen çekimlerine çok sıcak bakılmaz ancak zorunlu haller durumunda müsaade edilebilir. Fakat röntgen, anne adayına mutlaka kurşun önlük giydirilerek çekilmelidir. Gebelik döneminde anestezi yapılması da akıllarda soru oluşturan konulardan bir diğeridir. Anne adayının herhangi bir alerjisi olmaması durumunda gebelik takibini yapan kadın doğum gözetiminde anestezi de yapılabilir.