Titremeler kasların arka arkaya kasılma ve gevşemesi sonucu olan, ritmik, istemsiz hareketlerdir. Bir miktar titreme herkeste olabilir. Bu kadarı normaldir. Mesela kollarımızı ileri uzattığımızda hafif titreme görülür. Bu tamamen fizyolojik, yani normaldir ve kasların sürekli sinirler tarafından kontrol edildiğine işaret eder. Bu tür titremeler genellikle zor fark edilir.

Bazı faktörler normal bir titremeyi daha belirgin hale getirebilir. Stres, heyecen, yorgunluk, alkol alımının kesilmesi ve bazı ilaçlar (astım ilaçları gibi) bunu yapabilir. Fazla çalışan bir guatr veya fazla kafein alımı da titremeleri arttırır.

Anormal sayılan titremeler

Bir kaç türü vardır ve hızına, şekline, sıklığına,oluş nedenine ve istirahat veya hareketle ortaya çıkmasına bağlı olarak sınıflandırılır. Hareketsizken olanlara istirahat titremesi, hareketle başlayanlara aksiyon titremesi denir. Bu da iki şekilde olur; ya bir hedefe doğru hareket ederken, ya da eli kolu bir pozisyonda sabit tutarken.

İstirahat titremeleri

Yavaş ve kabadır, hareket etmekle kaybolur. Sosyal bir sorun olabilir ancak günlük faaliyetleri engellemez. Mesela su içerken olmaz. En sık Parkinson hastalığında veya bazı ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkar.

Bir hedefe doğru hareketlenirken olan titreme

Bir düğmeye basmaya çalışırken veya bir eşyayı almaya çalışırken başlar ve bu nedenle kişi hedefi tutturamaz. Genellikle beyin hasarları ile ilgilidir. Multiple skleroz, inme, alkolizm de görülür.

Pozisyona bağlı titreme

Kollar sabit bir pozisyonda tutulduğunda veya ileri doğru uzatıldığında olur. Genellikle hastalık değildir, ancak zehirli guatr veya bazı ilaçlar nedeniyle de olabilir.

Esansiyel titreme

Genellikle erişkin yaşta olmakla birlikte her yaşta başlayabilir. Yaşlandıkça artar. Hızlıca ve ince hareketlerdir. Bazen ailevi de olabilir. Nedeni bilinmemekle birlikte iyi huyludur ve ciddi bir hastalığa işaret etmez. Eller, baş ve hatta seste bile olabilir. Baş sallanır, ses titrer. Yorgunluk, stres, kafein bunu da arttırırken, alkol alımı azaltabilir. Hafif haliyle kalıcı olur ama sosyal bir sorun olarak hissedilebilir veya el işlerinde zorlanmaya neden olabilir.

Teşhis yöntemleri

Bariz bir titreme ortaya çıktığında bir nöroloji uzmanına görünmelidir. Ne tür olduğu doktorunuz tarafından kolayca gözlemlenir. Kan testleri ve tomografi veya MR gibi ileri tetkikler istenebilir.

Nasıl tedavi edilir

Hafif titremeler için tedavi gerekmez. Ancak sorun yaşanmaya başlanırsa bazı basit önlemler işe yarar. Eşyalar sıkıca ve vücuda bitişik tutulmalıdır, bu düşürmeyi engeller. Rahatsız vücut ve kol pozisyonlarından kaçınmalıdır. Titremeleri çok olanlar için özel dizayn edilmiş eşyalar kullanılabilir. Maalesef bir kısmı yurt dışından temin edilmelidir. Bunlara örnek olarak, özel bıçaklar ve mutfak eşyaları, kamışlar, düğme ilikleyiciler, fermuar ve çekicekler sayılabilir. Parkinson ve guatrın tedavisi, alkolün azaltılması ve doktorunuzun vereceği bazı ilaçlar işe yarayacaktır. Son olarak, sadece bazı özelleşmiş merkezler tarafından uygulanan, derin beyin uyarılmasından da bahsetmeliyim. Yukarıda anlattıklarım ve ilaçlar fayda etmez ise bu teknik denenebilir.

Dr. Metin Okucu