Parkta masumca oynayan çocuğunuzu mutlulukla seyrederken birden küçük avucunu açıp yanındaki çocuğun suratına yapıştırmasıyla ne olduğunuzu şaşırabilirsiniz.
Her ne kadar size ve (parktaki diğer ebeveynlere) şaşırtıcı gelirse gelsin, saldırganlık bir çocuğun gelişiminin önemli bir parçasıdır. İlkel iletişim yetileri, bağımsız olmak için duydukları güçlü istek, düşünmeden hareket etme, bu yaştaki çocukları şiddete başvurmak için ideal adaylar haline getirir. Uzmanlar iki yaş grubu çocukların belli bir dereceye kadar ısırma, vurma gibi saldırgan davranışlarının son derece normal olduğunu söylüyor, çünkü bu yaşta çocuklar “ben” ve “benim” düşüncelerine odaklanmış yaşarlar. Çocuğunuza bıkmadan usanmadan bunun doğru bir davranış olmadığını hatırlatıp, kendisine duygularını ve isteklerini farklı ifade ediş biçimlerini sabırla gösterdiğinizde kendisini kontrol etmeyi ve arkadaşlarıyla iyi geçinmesini ona öğretebilirsiniz.
Saldırganlık için Ne yapabilirsiniz?
· Hemen Karşılık Verin: Çocuğunuzun saldırganlaştığını fark ettiğiniz anda müdahale etmeye çalışın. Kardeşine üçüncü vuruşunun ardından “Artık yeter!” demek yeterli olmayabilir. Onu olduğu ortamdan kısa bir süreliğine ayrı tutmanız da işe yarayabilir- bu süre 2 yaş çocuğu için birkaç saniye bile olabilir. Bunun sebebi, bir arkadaşına vurduğunda ya da onu ısırdığında sonucunun eğlenceden mahrum kalmak olduğunu öğrenmesidir.
· Takip edin: Eğer 2 yaşındaki çocuğunuz top havuzuna girer girmez arkadaşlarına top fırlatmaya başlıyorsa onu hemen dışarı çıkarın. Yanınıza oturtun ve birlikte oynayan çocukları seyredin. Ona arkadaşlarının canını yakmayacaksa oyuna katılabileceğini açıklayın. Ne kadar sinirli olursanız olun, ona bağırmadan, vurmadan ve ona kötü bir çocuk olduğunu söylemeden durumu açıklamaya gayret edin. Sinirli olduğunuzda kendinizi kontrol ettiğinizi göstermeniz, onun da kendi kontrolünü sağlaması için en sağlıklı ilk adım olacaktır.
· Plana uyun: Mümkün olduğunca her defasında saldırgan davranışına aynı şekilde tepki vermeye çalışın.
· Gösterin ve Anlatın: Çocuğunuzu oyun alanının dışına aldıktan sonra bir süre sakinleşmesini ve yerleşmesini bekleyin. Ardından yumuşak bir şekilde durumu izah edin. Ona davranışının sebebini sorun. (“Çetin, neden Mert’e bu kadar sinirlendin?”) Sinirlenmenin son derece normal olduğunu ancak vurmak, tekmelemek ve ısırmak gibi davranışların son derece sakıncalı olduğunu anlatın. Ona öfkesini ifade edebileceği yolları anlatın, bir topa vurmak, bir yastığa yumruk atmak, yetişkin birisinden yardım istemek, hatta arkadaşına, bağırmadan- ne kadar sinirlendiğini söylemek gibi.
· Ona Özür Dilemesini Öğretin: Çocuğunuzun etrafa saldırdığı zaman özür dilemesi gerektiğini anladığından emin olun. Bu onu elinde tutup arkadaşının yanına götürmenizi ve bizzat sizin özür dilemeniz anlamına gelse bile bunu yapmalısınız. Özürleri ilk başta samimiyetsiz gelse bile zamanla öğrenecektir.
· İyi Davranışını Ödüllendirin: Kötü davranışlarda bulunduğu zaman dikkatinizi ona yoğunlaştırmaktan ziyade iyi ve onayladığınız davranışlarını da yakalamaya da gayret edin. Örneğin; salıncakta arkadaşını itmektense sıra istiyorsa, ya da bir oyuncağını çekmek yerine arkadaşıyla paylaşıyorsa onu takdir edin.
· Televizyon Seyretmesini Sınırlayın: Size masum gibi görünen pek çok çizgi film ve çocuklar için hazırlanmış programlar genellikle bağrışma, vurma, itekleme, tehdit gibi unsurları içeriyor olabilir. Onunla birlikte televizyon seyrederek 2 yaşındaki çocuğunuzun ne izlediğinden haberdar olabilir ve kontrol edebilirsiniz. Eğer çizgi filmde onaylamadığınız bir şeyi görürseniz, bunun hakkında çocuğunuzla konuşun: “Ayıcığın diğer ayıyı nasıl ittiğini gördün mü? Bu hiç de doğru bir davranış değil, öyle değil mi?” (Uzmanlar 2 ve daha büyük çocukların günde iki saatten fazla televizyon seyretmemeleri gerektiğini söylüyorlar.) Ayrıca çocuğunuzun enerjisini yakması için onun tercihen dışarıda oyun oynamasını sağlayın.
· Yardım Almaktan Korkmayın: Bazen bir çocuğun saldırganlığı ebeveynin müdahalesinden fazlasını gerektirebilir. Eğer 2 yaşındaki çocuğunuzun saldırgan davranışları çok sıklaştıysa, arkadaşlarını düzenli olarak korkutuyor ya da kızdırıyorsa ve sizin müdahaleniz durumu düzeltmiyorsa bir çocuk doktoruna başvurun.