Emir vermeyin
- Ben de sizinle dışarı çıkacağım!
- Hayır, sen hemen içeri gir bakayım! (odana git bakayım!)
· Duygu ve düşüncelerini paylaşarak çocuğun davranışlarını yönlendirebilirsiniz. Bu paylaşımda ise emirlerin yeri yoktur.
· Emirler, karşınızdaki insanın duygularına yer vermez. Çocuk, davranışları ödüllendirildiği ya da davranışının sonunda bir şey elde ediyorsa verdiğiniz emri yerine getirir.
· "Hemen içeri gir bakayım!" derken ses tonunuzun çocuğu korkutması başarılı olduğunuz ya da çocuğun davranışının değiştiği anlamına gelmez. Çocuk, o an sizinle gelmeyip emriniz üzerine içeri girse de bunu unutmayacak ve bir şekilde sonradan öcünü alacaktır.
Suçlamayın
- Ben de sizinle dışarı çıkacağım!
- Senin gibi kız çocuklarının geç saatte dışarıda olması çok ayıp bir şeydir.
· Çocuğunuza bir şey yaptırmak istiyorsanız suçlama hiç de iyi bir yöntem değildir.
· Çünkü bu suçlamada çocuğunuz haklı çıkarsa eğer, yaptırmak istediğiniz şeye ters düşecektir ve ters tepecektir.
· Ancak ve ancak çocuğunuz gerçekten suçluysa suçlama yapılmalıdır.
Gözdağı vermeyin
- Ben de sizinle dışarı çıkacağım!
- Bunu babana anlatayım da gör!
· Onu böyle tehdit ederseniz size ve babasına olan güvenini sarsmış olursunuz.
· Bu davranışınız bir işe yaramamakla birlikte hiçbir zaman neden sizinle dışarı çıkmak istediğini anlayamaz ve kalıcı bir çözüm bulamazsınız.
· Babasından korkuyorsa belki o an bu fikrinden vazgeçer ama özgüveni sarsılır, ileriki yaşlarında etkileri görülebilir.
Öğüt vermeyin
- Ben de sizinle dışarı çıkacağım!
- Eğer odana gidersen daha akıllı bir kız olursun.
· Burada önemli olan sorunun ne olduğunun anlaşılmasıdır. Ancak öğüt vererek çocuğun özeline giremez; dolayısıyla sorunun kaynağına ulaşamazsınız.
· Öğüt vererek genelleme yapmış olursunuz. O an dediğiniz şey çocuğun hislerine hitap etmiyorsa söylediğinizin atasözünden bir farkı yoktur.
Yorum yapmayın
- Ben de sizinle dışarı çıkacağım!
- Senin bu isteklerinden bana fenalık geldi.
· Çocuğun bir ihtiyacı söz konusu ve onun karşılanmasını istiyor. Siz bunu yapmadığınız sürece o kendi istediğini söylemeye devam edecek; söylediğiniz hiçbir şeyi kabul etmeyecektir.
· Yukarıdaki durumda yapılan yorumla çocuğun ihtiyacı bir yana, onun başka başka isteklerinin de fenalık getirdiği anlatılmaya çalışılıyor.
· Oysa ki yorum, yorumu yapanın düşüncelerini gösterir, karşısındakinin duygularının anlaşıldığını göstermez.
· Ancak çocuğunuzun sıkıntısını, derdini dinleyip onu çözmeye yönelik bir yorumda bulunursanız yaptığınız şey anlamlı ve amaca yönelik olur.
Kendinizle kıyaslamayın
- Ben de sizinle dışarı çıkacağım!
- Ben senin yaşındayken kendi kendime çok güzel oyunlar oynardım. Hem bu kadar oyuncağım da yoktu!
· Kıyaslama bir iletişim biçimi değildir ve çocuğunuzla birbirinizi anlamanın önünde bir engeldir.
Eskileri hatırlatmayın
- Ben de sizinle dışarı çıkacağım!
- Sen zaten hep böyle tutturuyorsun.
· Çocuğunuzun davranışlarını, geçmiş davranışlarını hatırlatarak ya da eleştirerek yönlendiremezsiniz.
· Davranışlar, sözlerden ziyade hemen sonrasında meydana gelen olaylardan etkilenir. Çocuğun davranışının istenilen şekilde yönlendirilebilmesi için uzun vadeli gelecek de geçmiş de işe yaramaz.
Eleştirmeyin
- Ben de sizinle dışarı çıkacağım!
- Arsız çocuklar uyumaları gereken saatte dışarı çıkmak isterler.
· Yine bir genellemeyle karşı karşıyayız. Bundan çocuğun, "Demek ki arsız çocuklar böyle yapıyormuş. Ben arsız bir çocuk olmak istemiyorum. Öyleyse annemin dediğini yapayım" anlamını çıkarmasını beklemek yanlış olur. Çünkü çocuğun gerçekten ne istediğini, neye ihtiyaç duyduğunu bilmeden eleştirmiş oluyorsunuz.
· Bu durum, çocuğun kendi hissettiklerine uygun düşmediğinden de sizin eleştirinize kulak asmayacaktır.
Soru sormayın
- Ben de sizinle dışarı çıkacağım!
- Niye ki?
· Önemli olan iletişimdir. Fakat bazen soru sormak iletişimi engeller. Çünkü bu durumda bunun cevabını çocuk da bilmiyordur. Cevabını bilmediği bir soru sorarak ona kendisini daha kötü hissettirebilirsiniz.
· Siz merak ettiğiniz için soruyorsunuzdur, o ise nedenini bilmediği isteğin ve ihtiyacın sıkıntısını yaşıyordur.