Hafta sonu Van’da yaşanan deprem felaketi bir kez daha, depremde ne kadar soğukkanlı davranmamız gerektiğini hatırlattı. Depremde soğukkanlı olmanın yanı sıra tedbirinizi önceden almış ve hazırlıklı yakalanmışsanız can ve mal kaybını en aza indirebiliyorsunuz.

Deprem gibi doğal afetlerin ardından hızlı ve koordineli bir şekilde çevremizdekilere müdahale edebilmemiz için ilk yardımı iyi bilmek gerekiyor. Bu tür doğal afetlerde en sık karşılaşılan yaralanmalar ise şüphesiz: İç ve dış kanamalar, kafa, göğüs, karın, göz yaralanmaları ve yanma gibi ciddi müdahale gerektiren yaralanmalar oluyor.

Deprem gibi doğal afetlerin ardından hızla başlayan enkaz kaldırma çalışmaları sırasında enkazın altından çıkarılan kişilerde dikkat edilmesi gereken ilk nokta, yaralının vücudunun bir kısmının hala sıkışık olduğunu düşünerek, vücudunun katlanmadan, boynunun ve belinin sağa sola, arkaya öne kıvrılmadan, vücut boyunca çekilerek çıkarılmalı.

Uzmanlara göre yaralıyı enkaz altından çıkarırken dikkat edilmesi gereken çok nokta var. Aceleye gelen kurtarma girişimlerinin sonucunda yene kanamalar, kırıklar meydana gelebiliyor.

Öncelikle yaralının hava yolunun ve solunumunun açık olup olmadığını kontrol etmek gerek. Bunu hastanın ağzına ve burnuna ağzınızı yaklaştırarak yapabilirsiniz. Şah damarından kalp atışı olup olmadığını kontrol edin. Deprem gibi doğal afetlerde en çok rastlanılan yaralanmalara yapılacak müdahaleler ise şöyle:

Deprem sonrası yaralılarda görülecek olan kanama en tehlikeli yaralanmalardan biri olarak kabul ediliyor. Tedavide önceliğe sahip olan kanamalar, halsizlik ve şok ölümle sonuçlanabilirken, iç ve dış kanama biçiminde ortaya çıkabiliyor.

Olası bir deprem ya da bir doğal afet karşısında ilk olarak yapılması gerekenler şunlar:

• Önce kendinizin ve çevrenizin can güvenliğini sağlayın.
• Çevrede ilkyardım konusunda daha deneyimli birisi varsa, ana müdahaleyi ona bırakın ve yardımcı konuma geçin.
• Soğukkanlı ve çevrenizi sakinleştirecek şekilde davranın.
• Hastayı soğukkanlı ve hızlı bir şekilde değerlendirin.
• Bilmediğiniz konuda müdahale etmeyin.
• Hastayı ve yakınlarını sakinleştirin.
• Olay yerine ulaşan sağlık personeline detaylı ve doğru bilgi verin.
• Kanama olan bölgeye direkt basınç uygulanır.
• Steril veya temiz gazlı bez ya da örtü yara üzerinde kapatılarak el veya parmakla 10 dakika doğrudan basınç uygulanır.
• Pansuman, sargı bezi ile sarılarak yerinde durması sağlanır
• Kanama devam ederse, Üzerine temizi konulabilir.
• Kanama olan bölge yukarı kaldırılırak kontrol edilmelidir.
• Yaralı sırtüstü yatırılarak ayakları 30 santimetre kadar yukarı kaldırılmalı.
• Nabız, kanama ve kırık kontrolü yaparak gerekiyorsa müdahale edilmeli.
• Vücudu sıkan giysiler çıkarılmalı ve yaralı sakinleştirmeye çalışılmalı.
• Ambulans gelene kadar asla yiyecek, içecek ve sigara verilmemeli.

Deprem gibi doğal afetlerde en çok karşılaşılan durumlardan biri de afetzedenin şoka girmesidir. Damarlarda kan miktarının veya basıncın düşmesi ile oluşan şokun başlıca belirtileri arasında, soluk, soğuk, nemli deri, zayıf ama hızlı nabız, yüzeysel ve hızlı solunum, bilinç bozukluğu yer alır. Şokun ilk yardımında yapılması gerekenler ise

Depremde dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise yaralanmalar. Yaralanmalar da kendini iki şekilde ortaya koyuyor. Bunlardan birincisi, açık yarası olan ve enfeksiyon riski taşıyan delici yaralanmalar ve derin kanamalar ikincisi ise kırıklar, ciddi doku hasarlarına neden olan yaralanmalar. Yaralanmalarda öncelikle hastanın hava yolu, solunum, dolaşım ve bilinç kontrolünün yapılması gerekiyor. Kritik yaralanmada hasta havayolu tıkanması, solunum yetmezliği, kanamaya bağlı şok ve bilinç bozukluğu yüzünde hayatını kaybedebiliyor.

İlkyardımda dikkat edilmesi gereken en önemli şeylerden biri de hastadaki muhtemel boyun kırığı. Hastaya ilk müdahale yapılırken hastanın boynunun güvenli bir şekilde tutulması hayati önem taşıyor.