9 yaşından küçük çocuklarda ibadet, paylaşmak ve ölüm gibi soyut kavramlar henüz gelişmediği için kurban kesimini izlemek travma etkisi yaratabiliyor. Bu nedenle bayramda et yemek istemeyen çocuklar üzerinde kesinlikle baskı kurulmaması gerekiyor. Aksi halde çocuklar hayatları boyunca et yemeyebiliyor!
Bayramlar, tüm ailenin bir arada olduğu, güzel birlikteliklerin yaşandığı ve lezzetli sofraların kurulduğu özel günlerdir. Yetişkinler için çok önemli olan bayramlar, çocuklar için çok daha değerli oluyor. Yapılan bayram ziyaretleri, alınan yeni kıyafetlerin yanı sıra şeker ve çikolatanın bolca tüketiliyor olması, onların gözünde bu günleri çok daha güzel kılıyor. Ancak Kurban Bayramı’nda çocukların psikolojisine de özellikle dikkat etmek gerekiyor. Çünkü bilmeden yapılan bazı hatalar onların hayatında ömür boyu giderilemeyen etkilere neden olabiliyor. Örneğin kurban kesimine şahit olan çocuklar, yaşamları boyunca et yemeyi reddedebiliyor. Aynı zamanda psikolojilerinin de etkilenmemesi için Kurban Bayramı’nın sosyal faydalarının da çocuklara mutlaka anlatılması gerektiğine dikkat çeken Acıbadem Fulya Hastanesi’nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Aylin Aksoy Çoban, bayrama özel önerilerde bulundu.
Eti sadece markette gören çocuğunuza kurbanın önemini aktarın
Kırsal kesimde yaşayan çocuklar için hayvanları beslemek, onların sütünden, yününden ve yeri geldiğinde etinden faydalanmak, günlük hayatın bir parçası. Bu nedenle Kurban Bayramı’nda hayvanların kesilmesi bu çocukları çoğunlukla etkilemiyor. Ancak şehir hayatında yaşayan çocuklar için durum biraz daha farklı. Kurban kesimi çocuklarda merak uyandırmanın yanı sıra, şaşırtan ve korkutan bir durum olarak yaşanıyor. Günümüzde mahalle kasabı kavramı bile kalmadığı için çocuklar eti markette paketlenmiş ve yemeye hazır biçimde görüyor. Bir hayvanın kesilmesi, etlerinin ayrılması gibi kavramlar bu çocuklar için yabancı ve oldukça ürkütücü oluyor. Bu nedenle çocuğunuza kurban kesiminin sosyal önemini mutlaka anlatmanız gerekiyor.
Amacın paylaşmak olduğunu anlatın
Öncelikle kurban kesmenin bir ibadet olduğunu çocuğunuzla paylaşın. Ayrıca pahalı bir gıda olan etin besin değerinin çok yüksek olduğunu ve maddi durumu iyi olmayan insanların ete kolaylıkla ulaşamadığını anlatın. Kurban kesen insanların bu etleri fakir insanlarla paylaşarak ibadetlerini yerine getirdiklerini belirtin. Bayramların amacının tanımadığınız insanlarla bile bir şeyler paylaşmak ve bayramlaşmak olduğunu aktarın. Çocuk, bayramı küslüklerin sona erdiği, zenginin fakire destek olduğu ve büyük küçük herkesin bir arada olduğu özel günler olarak düşünmeli.
9 yaşından küçükse kurban kesimini izlemesine izin vermeyin
Çocuklar, soyut kavramların geliştiği 9-11 yaşından sonra din, onur, günah ve ölüm gibi kavramları algılamaya başlıyor. Bu nedenle kurban kesiminin önemini de ancak bu yaşlardan sonra anlayabiliyorlar. Kurban kesimini izleyen küçük bir çocuk bu olayın önemini bilmediği için korku filmi izlemiş gibi oluyor. Kendi zihninde anlamlandıramadığı bu olayla ilgili bir süre sonra sorular sormaya başlıyor. Bu da çocuğun yaşadığı bu deneyimden ne kadar etkilendiğini gözler önüne seriyor. Çocuğunuz 9 yaşından küçükse kurban kesimini izlemesine izin vermeyin. 9 yaşından büyük ise detaylı açıklama yapın. Her türlü açıklamaya rağmen etkileniyorsa asla üzerine gitmeyin. Bu gibi durumlarda çocukların psikolojik destek alması gerekebiliyor.
Bayramda et yemeye zorlamayın
Kurban kesimine tanık olan çocukların genel olarak verdikleri ilk tepki et yememek oluyor. Ailelerin de bu konuda hassas ve dikkatli olmaları gerekiyor. Çocuklarınıza bu dönemde et yemeleri için kesinlikle baskı yapmayın. Kesim sırasındaki görüntülerden etkilenen bazı çocuklar, aileleri tarafından et yemeye zorlandıklarında kendilerine özel bir tepki geliştirebiliyor. Bu tepkinin bir sonucu olarak da hayatı boyunca et yemeyi reddedebiliyor. Oysa ki bu konunun üzerine gidilmediğinde bir süre sonra et yemeği kendiliğinden isteyebiliyor.