Sigortası ya da yeşil kartı olmayan 1.7 milyon kişi, 1 ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurmazsa ayda 213 lira sağlık primi ödemek zorunda kalacak.
1 Ocak 2012 tarihi itibariyle nüfusun tamamı Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamına alındı.
Türkiye’de yaklaşık 63 milyon kişi SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı mensubu. 9.1 milyon kişi ise yeşil kartlı. 127 bin tutuklu ve hükümlü; 650 bin er, erbaş ve yedek subaylar ile banka sandıkları mensupları ise 2013 yılından itibaren GSS kapsamına girecek. Ancak bunların dışında kalan 1milyon 700 bin kişinin ise hiçbir sosyal güvencesi yok.
Hürriyet gazetesinin haberine göre; kayıt dışı çalışan 18 yaş ve üzerindeki gençler, işsiz üniversite mezunları, sigortalı olmayıp sağlık giderlerini kendi cebinden karşılayanlar, sigortasız tarım işçileri, ev hizmetlerinde çalışanlar, geçici sözleşmeliler GSS kapsamına alınacak.
Kanun göre bu kişilerin 1 ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlükleri ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na başvurmaları gerekiyor. Burada yapılacak gelir testine göre de prim ödemek zorunda kalacaklar.
SGK yetkilileri, bu kişilerin büyük bölümünün gelir seviyesinin düşük olduğunu tahmin ederken, bir de uyarıda bulunuyorlar: “1 ay içinde başvurmazlar ise asgari ücretin 2 katından fazla gelirleri olduğu varsayılarak, sağlık hizmetlerinden yararlanmaları için aylık 213 lira prim ödeyecekler.”
SGK, 1 milyon 700 bin kişiye bir de mektup gönderecek. Mektupta bu kişilere hak ve yükümlülükleri anımsatılacak. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurarak, ‘gelir testi’ yaptırmaları gerektiğinin altı çizilecek.
Kim ne kadar ödeyecek?
Gelir testi yapılarak, bu kişilerin ‘aylık’ ne kadar prim ödemeleri gerektiği ortaya çıkacak.
13 ayrı kuruma bağlanılarak, 28 ayrı parametre üzerinden kişinin gelir sorgulaması yapılacak.
Aile içindeki kişi başı geliri asgari ücretin üçte birinden fazla olan bütün vatandaşlar Genel Sağlık Sigortası primi ödemek zorunda kalacaklar. Buna göre;
Geliri brüt asgari ücretin üçte biri (295 TL) ile asgari ücret (886,5 TL) arasında olanlar aylık 35,4 TL ödeyecek.
Asgari ücret ile asgari ücretin iki katı (1.773 TL) arasında olanlar aylık 106,4 TL ödeyecek.
Geliri asgari ücretin iki katından daha fazla olanlar aylık 212,8 TL zorunlu sağlık primi ödeyecek.
Sosyal güvencesi olmayan ve gelir testi yaptırmayan vatandaşların da aylık geliri asgari ücretin iki katından (1.773 TL) fazla kabul edilecek ve aylık 212,8 TL prim alınacak.
Yeşil kartlılar ne olacak?
Yeni sistemle ‘yeşil kartlı’ ifadesi de tarihe karıştı. Bunun yerini 60-C-1 ifadesi aldı. Yani
5510 sayılı Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 60. maddesi, c-1 fıkrası hükmüne tabi olanlar, eskinin yeşil kartlıları olacak.
Aylık geliri brüt asgari ücretin, yani 886.5 liranın üçte birinden az olanlar; bir başka ifadeyle 295 liranın altında olanlar 60-C-1 kapsamında olacak ve sağlık primini devlet üstlenecek.
Bunun anlaşılması içinse yeşil kartlıların vize süresinin dolmasının ardından Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu’na başvurarak ‘gelir testi’ yaptırmaları gerekecek. Bu test sonucu bir hanede 4 kişi yaşıyorsa 4 kişinin geliri toplanıp 4’e bölünecek. Çıkan rakam asgari ücretin üçte birinden az ise 34 liralık sağlık primini devlet ödeyecek.
Yeşil kartlılar da vize sürelerinin dolmasından itibaren 1 ay içinde gelir testi yaptırmazlar ise; gelirlerinin bin 773 liranın üzerinde olduğu varsayılarak aylık 213 lira prim ödemeleri gerekecek.
3 ayda bir güncellenecek
Tüm vatandaşlar için gelir testi üç ayda bir düzenli olarak, sistem tarafından otomatik olarak yapılır hale gelecek. Böylece devlet, 3 ayda bir kimler için sağlık primi ödeyeceği konusunu güncellemiş olacak. Geliri 295 liranın üzerine çıkanlar da sağlık primini kendileri ödemeye başlayacaklar.