Çağımızın hastalığı kanser. Artık çevremizde mutlaka birilerini, bazen en yakınımızdakini bazen de bizzat bizleri yakalıyor. Hastalıkla mücadele edenlerin en önemli güçleri ise moral. Kendisine de geçtiğimiz Mayıs ayında lösemi teşhisi konan Huffingtonpost yazarı Suleika Jaouad, geçtiğimiz günlerde köşesinde kanserli hastaya söylenmemesi gereken 10 cümleyi yazdı.
1.Eğer sorunuzda içten değilseniz, “Senin için yapabileceğim bir şey var mı?” diye sormayın. Soruyorsanız da gerçekten bir şeyler yapın! Hasta olduğunuzda birinden yardım istemek yorucu olabiliyor ve bu durum kendinizi suçlu hissetmenize, kendinize acımanıza neden oluyor.
2. Sırf ne diyeceğinizi bilmediğiniz için kanserli birini görmezden gelmeyin. Söyleyeceğiniz şey içten ve samimi olsun yeter (ama bu listedekileri söylemeyin!) İletişime geçmek için beklemeyin ve onunla sık sık konuşun.
3. Ölümle ilgili sorular sormaktan kaçının. “Yaşama şansın ne?” ya da “Ne kadar vaktin kaldı?” gibi sorular belli başlı yasak sorular…
4. Aynı kanser türünden ölmüş olan arkadaşınız, kuzeniniz, amcanızdan vs bahsetmeyin.
5. Kanserli yakınınızın hastalığını çağrıştıran takma adlar kullanmayın. Şaka olsun diye söylenmiş bile olsa kırabilir. Bana şöyle seslendikleri bile olurdu: kıvırcık kafa, keltoş… Düşünebiliyor musunuz?
6. Tüm saçı dökülmüş biriyle ilgili benzetmeler yapmayın, “Aynı uzaylı, avatar… gibi görünüyorsun.”
7. Hastaya doktorunu değiştirmesi için baskı yapmayın. Niyetiniz iyi olabilir (hatta haklı da olabilirsiniz) fakat önerinizi nasıl dile getirdiğiniz önerdiğiniz şeyin kendisi kadar önemlidir, bunu da unutmayın! Sizde işe yarayan bir şey, bir başkasında işe yaramayabilir…
8. Hasta korkuyorsa ya da canı sıkkınsa “Her şey yoluna girecek” gibi cümleler kurup durmayın. Bunun yerine iyi bir dinleyici olun.
9. Kansere yakalanan birine, “Off, çok fena!” demeyin. Öyle olduğunu biz de biliyoruz, birinin hatırlatmasına gerek yok.
10. Olur da ağzınızdan hastalıkla ilgili olmayacak bir laf çıkarsa ya da kabalaşırsanız, sanki bu olay hiç yaşanmamış gibi davranmayın. Aksine, özür dileyin ve telafi etmek istediğinizi belirtin. Sonuçta, hatalar yapılabilir ve kanserli hastalar gaflara alışkındır. Bunu anlarız. Sadece, kafayı kuma gömmeyin!