Hastalıktır, gelir geçer demeyin. Aşınızı yaptırın, pnömokok'tan çocuklarınızı koruyun. Nedir, kimler risk altındadır ve neler yapılmalıdır?

Her yıl dünyada bir milyona yakın 5 yaşından küçük çocuk, pnömokok bakterisinin neden olduğu menenjit ve zatürre gibi hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. O nedene pnömokok hastalıkları ihmal edilmemelidir. Bu hastalıklardan korunmak için en etkili yol ise pnömokok aşısıdır.

Pnömokok nedir?

Pnömokok enfeksiyonları, "Streptococcus pnneumaonia" adlı mikroorganizma tarafından oluşur ve çocuk ciddi bir enfeksiyon tipidir.

Streptokokus pnömonia bakterisi ağır hastalık ve ölümüne kadar varabilen kötü sonuçlar doğurabilir.

Bu bakteri, özellikle kışın bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda; sinüzit, kemik, eklem, kalp zarı, karın zarı ve kan iltihapları ve beyin apselerine de yol açabilir.

En yüksek risk 2 yaşında

Pnömokok bakterisi yakın temasla bulaşır. Pnömokok enfeksiyonlarının tedavisi artık, bakteriler anitibiyotiklere karşı daha dirençli olduğu için zor olabiliyor. Bu nedenle enfeksiyonunun önlenmesi daha önemli.

Pnömokok aşısı

Solunum yoluyla geçen hastalıklarda eller, en önemli bulaşma araçlarından biri. Bu nedenle çocuğunuza el yıkama alışkanlığını mutlaka kazandırın. Ayrıca çocuklarınızın hastalarla kapalı ortamlarda bir arada bulunmaması gerekir. Ülkemizde yeni uygulamaya giren konjuge pnömokok aşısı, 5 yaşına kadar olan çocuklarda özellikle menenjite, kısmen de zatürre ve orta kulak ilhitabına karşı koruyucudur. Aynı zamanda bazı orta kulak iltihaplarını da önleyebilir. Ancak kulak enfeksiyonlarının birçok nedeni olduğundan pnömokok aşısı bazılarına karşı etkilidir. Konjuge pnömokok aşısı süt çocukları ve oyun dönemi çocuklarına öneriliyor. Süt çocuğu dönemindeki aşılar bu tür enfeksiyonlara karşı en yüksek risk taşıdıklarında korunmuş olurlar.

Kimler aşı olmalı?

2 yaş altındaki çocuklar mutlaka aşı olmalı. Dört dozluk konjuge pnömokok aşısı, olağan düzen içinde 2,4,6,12 ve 15 aylıkken yapılır. Bu aylarda aşılanmamış çocuklar yine de aşılanabilir. Gerkli doz sayısı yaşa bağlıdır. Dolayısıyla anne baba olarak bir uzman hekimle görüşmemiz yeterli olacaktır.

Nasıl bulaşır?

Havadan damlacık yoluyla bulaşır. Bu mikrobu solunum yolunda taşıyan öksürür veya hapşırırsa, mikroplar gözle görünmeyecek kadar küçük damlacıklar içinde havada asılı kalır. Çocuklar da bunları soluduklarında, pnömokok hastalığı geçirebilir. Erişkinlerin yüzde 5-70'inde, hastalık oluşmadan bu mikrop solunum yollarında barınabilir.

Nasıl teşhis edilir

Birinci basamakta, genel teşhis mikrobun bulunduğu vücut bölgelerinde yarattığı belirti ve bulgulara bakılarak yapılır. Örneğin çocuğunuz, "Kulağım ağrıyor" diyorsa ve ateşi varsa, doktorunuz orta kulak iltihabı veya pnömokoktan şüphelebilir. Pnömokok mikrobu, hastalık yaptığı bölgelerden kültür alınarak saptanabilir. Orta kulak sinüsler, akciğerler, merkezi sinir sistemi veya kanda, bu mikrop vücudun birçok bölgesinde hastalık yapabilir.

Antibiyotik ile tedavi

Tedavi edilebilir. Ancak aşı varken, aşılamadan hastalığın geçmesini beklemek ve onu antibiyotik ile tedavi etmek doğru bir yöntem değil. Unutulmamaladır ki, daha düşük olasılıkta olsa da, çocuğunuz aşılansa bile yine de pnömokok hastalığı geçirebilir. Bu yüzden antibiyotik kurtarıcı olur. 

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gökhan Mamur