Bulaşıcı bir hastalık olan ve sadece çocuklukları etkilediği düşünülen boğmaca, aslında tüm yaş gruplarını etkileyen bir hastalık. Her yıl dünyada 50 milyon boğmaca vakası görülüyor ve boğmacaya yakalanan her 100 bebekten 4’ü hayatını kaybediyor. Bordetella pertussis adında bir bakterinin yol açtığı ve hava yoluyla bulaşan boğmaca, öksürükle kendini belli ediyor. Boğmaca, yeni doğanlarda ve aşısız süt çocuklarında ölüme varabilen ciddi sonuçlara yol açabiliyor. Ancak sadece çocuk hastalığı olmayan boğmaca, yetişkinlerde de görülmekte ve bebeklere de çoğunlukla yetişkinlerden bulaşmaktadır.  

Boğmaca, bebeklere yüzde 75 oranında anne, baba ve kardeşlerden bulaşıyor

Boğmacanın önemine dikkat çekmek için Sosyal Pediatri Derneği’nin başkanı ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Gülbin Gökçay, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Feyza Darendeliler ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ufuk Beyazova bir basın toplantısı düzenlediler. Boğmaca ile ilgili bir bildirinin paylaşıldığı toplantıda, boğmacanın bebeklere büyük oranda anne, baba ve kardeşlerden bulaştığına dikkat çekildi:

“Genelde iki haftadan uzun süren öksürük şikayeti ile tanınan boğmaca, yeni doğanlarda ve süt çocuklarında ağır seyretmekte ve ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir. Yeni doğanlara ve aşısı henüz tamamlanmamış süt çocuklarına boğmaca yüzde 75 oranında anne, baba, kardeşler ve diğer kişilerden bulaşmaktadır. Süt çocuklarına boğmaca bulaştırmada yüzde 32 oranında annelerin, yüzde 15 oranında babaların ve yüzde 20 oranında 4-19 yaş aralığındaki kardeşlerin sorumlu olduğu bildirilmektedir.”

‘Koza Stratejisi’ne göre ebeveynler ve hekimler de boğmaca aşısı olmalı

Bu verilerden hareketle bebeklerle teması olan herkesin boğmaca aşısı olması gerektiğine dikkat çeken Sosyal Pediatri Derneği, bu yaklaşımdan yola çıkarak geliştirilen “koza stratejisi” ile ilgili detaylı bilgi verdi:

“Bebekleri korumak için bebekle teması olan anne-baba-kardeş, bakıcı ve sağlık çalışanlarının aşılanmasını öngören yaklaşıma ‘koza stratejisi’ deniyor. Pek çok bilimsel kuruluş da bu yaklaşımı öneriyor. Boğmaca aşısının, özellikle
bebek doğmadan önce bebekle temas edecek bireylere uygulanması, daha olumlu sonuçlar veriyor. Bebeklerin korunması için ise 2’inci, 4’üncü ve 6’ıncı aylarda aşılanmaları gerekmektedir.”

Her yıl 300 bin kişi, boğmaca yüzünden hayatını kaybediyor

Erişkinlere uygulanan boğmaca aşısı, Türkiye’de mevcut. Ancak bu konuda yeteri kadar bilinirlik olmadığına dikkat çeken Sosyal Pediatri Derneği, koza stratejisinin uygulanması ve yaygınlaştırılması için bilinçlendirme çalışmaları yaptıklarını dile getirdi. Türkiye’de yapılan araştırmalara göre boğmacaya karşı bağışıklık yaşla birlikte azalıyor ve son yıllarda okul çocuklarında ve ergenlerde boğmaca vakaları azımsanmayacak ölçüde artış gösterdi.  2008’de yayınlanan bir çalışma, Türkiye’de boğmaca vakalarının ergen ve erişkin yaş döneminde geçmişe göre yaklaşık 2,5 kat arttığına işaret ediyor.