Tüketiciler 'kanser', şirketler ise 'en ufak bir hatada teşhir edilirim' korkusuyla gıda analizi yaptırmak için laboratuvarlara koştu. Radikal'in haberine göre, ortaya çıkan gıda skandallarından tüketicinin de şirketlerin de gözü fena korktu. Balını, sucuğunu, peynirini, sütünü kapan gıda laboratuvarlarının yolunu tuttu. Üstelikyüksek maliyetlere rağmen. Tüketicilerin korkusu ‘kanser olurum’, şirketlerin ise ‘ufak bir hatada teşhir edilirim’ endişesi. Ama tüm bunlara karşın ‘Bilinçleniyoruz’ sanıp sevinmeye gerek yok. Uzmanlar, “Rüzgârdır, gelir geçer” diyor.
Büyük bir yoğunluk var
Sahte bal ile başlayan, et ve süt ürünleri ile devam eden sağlıksız gıda raporları nedeniyle Türkiye genelindeki laboratuvarlar en yoğun günlerini yaşıyor. Bilim Laboratuvarı yetkilisi Burak Reis, daha önce şahıslardan gelen analiz talebine çok sık rastlamadıklarını ancak son iki ayda büyük bir artışa tanıklık ettiklerini açıklıyor.
Özellikle şahıslardan bal ve et ürünlerine yönelik analizlerin arttığını belirten Reis, “Son bir ayda sadece bize 10’a yakın bal analizi için başvuru yapıldı” diyor. Gıda şirketlerinin ise iç kontrollere daha fazla önem vermeye başladığını dile getiren Reis, şu açıklamayı yapıyor:
“Şirketlerden gelen talepte son bir ayda yüzde 100’lük bir artış söz konusu.
112 ülkede faaliyet gösteren İntertek Test Hizmetleri İş Geliştirme Müdürü Emre Dikmen de şirketlerin denetim işini çok sıkı tutmaya başladığını açıklıyor. Dikmen, “Piyasada hem tüketici hem de şirketler cephesinde büyük bir endişe hâkim. Bunun için de analiz talebinde büyük bir artış var. Bu çok önemli bir gelişme. Ancak sürekliliği olur mu, derseniz: Hayır. Piyasa bu tür skandallara anında tepki veriyor. Örneğin süt ve GDO tartışmalarında tüketici tepkisi hemen hissedildi. Ancak üç hafta sonra o oluşan bilinç unutuldu. Bu durum da bir süre sonra unutulacaktır. Dünyada ise bu bilinç sabit” açıklamasını yapıyor.
Araç muayene gibi gıda denetiminde özel yetki yolda
17 Aralık’ta Resmi Gazete’de gıda denetiminde yetki devri ile ilgili bir yönetmelik yayımlandı. Gıda işletmeleri denetimi yönetmeliğinde ‘özel şirketlere denetim yetkisi verilebilir’ deniyor. Henüz genelgesi çıkmayan yönetmelikle ilgili bakanlık cephesinde çalışmaların sürdüğünü belirten Bilim Laboratuvarı yetkilisi Burak Reis, “Sektörde 17020 akreditasyon standardına ve yeterli altyapıya sahip olan laboratuvarlara denetim yetkisi verileceği konuşuluyor. Araç muayene istasyonları gibi gıda denetimden sorumlu laboratuvarlar olacak. Bakanlığın yine üst denetim mercii olacağı, laboratuvarları ön denetim olarak kullanacağı, yanlış bildirim ve eksik raporlardan bu şirketlerin de sorumlu tutulacağı konuşulanlar arasında” açıklamasını yapıyor.
Bal analizi 1000 TL ile 1500 TL arasında
Tüketici cephesinden bakıldığında analiz yaptırmak oldukça maliyetli. Ama işin içine sağlık girince kesenin ağzı açılıyor. Örneğin balla ilgili komple bir analiz yaptırmanın maliyeti 1000 ile 1500 TL arasında. Sucuk, sosis, salam, kavurma gibi ürünlerin yüzde 100 dana eti olup olmadığına ilişkin analizler ise yaklaşık 500 lira civarında. Analizde ayrıntı arttıkça fiyat da yükseliyor.