Uzun yıllardır tamamen görme engelli olan iki İngiliz yeni göz implantları sayesinde kısmi olarak görmeye başladı. Retinanın arkasına yerleştirilen implantlar sayesinde hastalar ışığı algılamaya ve bazı şekilleri seçmeye başladı.

Yeni göz implantları Oxford Üniversitesi Göz Hastanesi ve Londra King's College Hastanesi tarafından geliştirildi. Projeyi Prof Robert MacLaren ve Tim Jackson yönetiyor.

Chris James ve Robin Millar adlı iki hasta yıllar önce retinis pigmentosa adı verilen hastalık nedeniyle görme yetilerini kaybetmişlerdi.

Bu hastalık gözlerdeki fotoreseptörlerin zamanla fonksyonlarını yitirmesine neden oluyor. 3 mm karelik mikroelektronik çipin içinde 1500 ışığa duyarlı piksel bulunuyor. Göz implantının içindeki bu pikseller fotoreseptör görevi görüyor.

Bu implantlar ameliyatla retinanın arkasında yerleştiriliyor. Daha sonra implantlar ince bir kablo ile kulak arkasına yerleştirilen kontrol mekanizmasına bağlanıyor. Işık göze girdiğinde çipe ulaşıyor ve pikselleri harekete geçiriyor. Pikseller ise optik sinirlere elektronik sinyaller yolluyor ve bu da görüntünün beyne ulaşmasını sağlıyor. Çipin hassasiyeti kafatasına yerleştirilen manyetik bir plaka sayesinde kulağın arkasından kontrol edilebiliyor.

"ÇİZGİ İLE DALGAYI BİRBİRİNDEN AYIRABİLİYORUM"

Chris James çipin çalışmaya başladığı ilk anın kendisi için büyülü olduğunu söyledi. James ''Yakından baktığımda düz bir çizgi ile bir dalganın şeklini birbirinden ayırabiliyorum. Uzaktaki nesneleri tanımam ise biraz daha zor oluyor. Ancak beynim çipin yolladığı sinyallere yeni alışmaya başladı, yani her şey daha iyiye gidecek'' dedi.

Motor sporları hayranı olan James bir gün bir motosiklet yarışı izleyebilecek kadar iyi görmeyi hayal ediyor.

İmplantı yerleştiren Prof. MacLaren ''İngiltere'de ilk defa tamamen kör bir hastanın yeniden bir şeyler görebilmesini sağladık. Daha önce kök hücre çalışmaları ile görüşlerini geri kazanan hastalar zaten az da olsa görebiliyorlardı'' dedi.

İmplantlar hastaların bildiğimiz anlamda görmesini sağlayamıyor, sadece ışığı algılayabilmelerine olanak veriyor ve gördükleri görüntüler renkli değil siyah beyaz.

"IŞIĞI GÖREBİLİYORUM"

Ancak implantların takıldığı öteki hasta Robin Miller, ameliyattan sonra 25 yıldır ilk defa rüyalarını renkli olarak gördüğünü söyledi. Miller ayrıca artık bir odaya girdiğinde pencereden gelen ışığı algılayabildiğini söylüyor.

Prof. MacLaren, sonuçların görebilen insanlara çok da etkileyici gelmiyor olabileceğini ancak tamamen kör bir insan için ışığı seçebilmenin hayat değiştiren bir yenilik olduğunu söyledi.

MacLaren'e göre kapı ve pencerelerin nerede olduğunu görebilecek olmaları Miller ve James'in hayat kalitesini büyük oranda artıracak.

2010 yılında benzer bir implantın takıldığı Finli bir hasta harfleri ayırt etmeyi başarabilmişti. Ancak o implant sadece laboratuvar ortamında çalışıyordu.

James ve Miller'a takılan implantlar ise her yerde kullanılabiliyor.

King's College Üniversitesi'nden göz cerrahı Tim Jackson ''Bu tedavi daha emekleme çağında. Elde ettiğimiz sonuçlar çok önemli. Bu tedavi yıllardır göremeyen insanlara uygulanacak. Tam olarak görüşlerini geri kazanamasalar da ışığı algılamaya başlamaları onlar için oldukça önemli'' şeklinde konuştu.

Ancak uzmanlar henüz implantların deneme aşamasında olduğunun altını çiziyor. İmplantlar şimdilik sadece İngiltere'de 12 hastaya takılacak. 

bbc türkçe