Prof. Osman Müftüoğlu, sıcak geçen yaz aylarında yapılmaması gereken 10 yanlışı yazdı. Her yaz tekrarladığımız bazı yanlışlar var. Bunlar sadece hastalanmamıza yol açmıyor, bazen hayatımızı tehdit edici sonuçlara da sebep olabiliyor. Çoğu bildik bu günahların ilk 10’unu bir kez daha hatırlayalım.

1. YANLIŞ: KLİMAYLA UYUMAK

Yaz sıcaklarında iyi ve keyifli bir uyku uyumak zor. Bu durumda ya pencereler açılıyor, vantilatörler devreye giriyor ya da klimaların soğutucu düğmesine basılıyor. Klima kullanımı bazen abartılıyor. Bu yanlış, ertesi güne boyun tutulması, adale ağrıları, boğaz enfeksiyonu, sinüzit ya da akciğer enfeksiyonuyla uyanmak anlamına geliyor. Bu çok önemli yanlışın zatürreeye bile yol açması mümkün.

2. YANLIŞ: TERLİYKEN BUZLU SU İÇMEK

Hele kulak-burun-boğaz hastalıkları uzmanları soğuk sudanhiç hoşlanmıyor. Hızlı içilen soğuk su geçici ve şiddetli bir baş ağrısına, ertesi gün de boğazda şişme ve iltihaba yol açabiliyor.

3. YANLIŞ: DERİNLİĞİ BİLİNMEYEN SUYA KAFAÜSTÜ ATLAMAK

9. Cumhurbaşkanı Demirel’in öğütlerini not ettiğim defterimde şu not var: “Önceden girmediğin hiçbir suyun derinliğini iki ayağınla birden kontrol etme!” Buna kendi notumu eklemişim: “Derinliğini bilmediğin hiçbir suya kafaüstü atlama!” Yazın kafa travmalarının en büyük sebeplerinden biri derinliği belirsiz havuz veya denize kafaüstü atlamak. Felçle sonuçlanan yaralanmalara yol açabiliyor.

4. YANLIŞ: ÖĞLE SAATİNDE GÜNEŞLENMEK

Yaz tatillerinde en sık yapılan hatalardan biri de öğle saatlerinde güneşlenmek. Aşırı sıcaklar, tansiyonyükselmesine ve düşmesine, güneş çarpmasına hatta kalpkrizine bile yol açabiliyor. Ciltte neredeyse üçüncü dereceden ağır yanıklar olabiliyor. Güneşte ‘palamut gibi yatma’ alışkanlığını bir türlü bırakmayanların ciltlerinin biyolojik yaşı daha yüksek oluyor.

5. YANLIŞ: SICAK SAATLERDE SPOR YAPMAK

Ne yapın edin yürüme alışkanlığınızı yazın da sürdürün ama sakın bunu güneş altında yapmayın. Özellikle diyabeti, hipertansiyonu, kalp hastalığı olan biriyseniz bundankesinlikle uzak kalın. Ağır yemek üstüne yapılan yürüyüşlerin de sıcak havada sağlığınızı tehlikeye sokabileceğini unutmayın.

6. YANLIŞ: RİSKLİ GIDALARI TÜKETMEK

Yaz aylarında tüketimi riskli bazı gıdalar var. Özellikle mayonezli, soslu soğuk mezeler, hele bir de güneş ışığında beklemişse mikropların üremesine uygun bir ortam oluşturuyor. Bulantı ve şiddetli kusmayla ortaya çıkan bu zehirlenmede ishal ve ateş olmuyor. Ayrıca yaz aylarında temizliğinden emin olmadığınız suları içmeyin.

7. YANLIŞ: HİJYENİK OLMAYAN HAVUZA GİRMEK

Hijyenik koşullara uyulmadığı ve gereken önlemler alınmadığı takdirde yüzme havuzları özellikle çocuklar için birenfeksiyon kaynağı haline gelebiliyor. İshale yol açan mikroplar başta olmak üzere birçok bakteri ve mantar enfeksiyonu bu yolla bulaşabiliyor. Suya girmeden mutlaka duş almak, yüzdürmeden önce küçük çocukların altını sabunlu suyla yıkayıp temizlemek, alınabilecek kişisel hijyentedbirleri.

8. YANLIŞ: KIZARTMALARI ABARTMAK

Dozunda yapıldığı ve usulüne uyulduğunda kızartma mutfak kültürümüzün bir parçası. Ama dikkat edilmediğinde bu kültürsağlığımızı tehdit edebiliyor. Bunun baş nedeni yüksek ısıda pişirilen kızartmaların fazla miktarda trans yağ oluşumuna sebep olması. Hele kızartmalık yağlar tekrar tekrar kullanılırsa trans yağ miktarı daha da artıyor. Özellikle pamuk, ayçiçeği, mısırözü yağlarıyla yapılan kızartmalarda trans yağ oranı daha da yükseliyor.

9. YANLIŞ: ALKOLÜN DOZUNU KAÇIRMAK

Alkol tüketimi yaz aylarında, özellikle akşam sofralarında diğer mevsimlere nazaran artabiliyor. Bu hatayı hele bir de sıcak gündüz saatlerine taşırsanız günahınızı üçle, hatta beşle bile çarpabilirsiniz. Kısacası yaz akşamları yemeği hafif, alkol tüketimini de kontrolde tutmakta fayda var. Bu özen hem kilonuzu kontrol etmek hem karaciğerinizi korumak için çok önemli.

 10. YANLIŞ: YAZ MEYVELERİNİ ÖLÇÜSÜZ YEMEK

Yaz günahları arasına mutlaka aşırı meyve tüketimini de eklemeli. Aşırı meyve tüketimi kilo almayı kolaylaştırıyor. Özellikle glisemik yükü fazla, früktoz içeriği yüksek karpuz, incir, üzüm gibi meyveleri tüketirken son derece ‘cimri’ davranmamız gerekiyor. Bu üçlüde fazla miktarda früktoz var. Bilindiği gibi früktoz doğal bir şeker ama fazla tüketildiğinde o da tıpkı glikoz ya da bakkal şekeri sakaroz gibi sağlığa zararlı bir besin haline gelebiliyor.