Aile bu durumu önemseyip üstüne mi gitmeli, yoksa her çocukta görülebilen önemsiz bir konu mu? 

Öncelikle çocuk yemiyorsa “bunun bir nedeni olmalı” diye düşünülmeli. Daha önceden yeme sorunu olmayan bir çocukta, eğer yemeğe karşı isteksizlik başlamışsa altta yatan bir hastalık olabilir. Bu bazen demir eksikliği yada buna neden olabilecek bir başka hastalık olabileceği gibi idrar yolu enfeksiyonu gibi sık görülen bir enfeksiyon da olabilir. Çocukta reflü var ve buna bağlı yemek yedikten sonra kusuyorsa, doğal olarak aradaki ilişkiyi kurduğu andan itibaren kusmamak için yemek istemeyecektir. Bu nedenle, önce doktor bunları değerlendirmeli. Eğer çocuktaki isteksizlik süregelen bir sorun ise, ne yediriyoruz, ne zaman ve hangi sıklıkla yediriyoruz, günlük öğün sıklığı ve porsiyon miktarlarını gözden geçirmeliyiz. Çoğu zaman çok sık besleme ve porsiyonları da fazla tutma eğilimi gösteriyoruz anne-baba olarak. Eğer bunlarda da sorun yoksa o zaman “bu çocuk acıkmıyor mu” diye düşünmek gerekli. Mide tembelliği olabilir… Bu durumda gerekli tetkiklerden sonra, öğün saatlerini tekrar ayarlamak ve gerekli ilaç tedavisine başlamak gerekir. Bazen de çocuğun beslenme becerileri yaşından geri kalabilir. Genellikle uzun süreli blender kullanılanlarda ya da boğulur korkusuyla katı beslenmeye geçilemediğinde sık görülür. Eğer çocuk yaşına uygun besinleri tüketecek beslenme becerileri kazanmamışsa, iştahsızlık olarak yaşananlar kaçınılmazdır. Eğer sorun bu da değilse o zaman da kendimize bakmamız gerekir. Yemek yeme konusunda benimsediğimiz ısrarcı tutum ve davranışlar sonucunda çocukta tepki gelişmiş olabilir. Bu tepkinin unutturulabilmesi için ise bir süreç yaşanması gerekir. Sihirli değnek yok ne yazık ki… Biz doğru davranmayı öğrenmeli ve uygulamalıyız. Nasıl davranmalıyız sorusu ise, anne-baba-öğün düzenleri, beslenme alışkanlıkları, çocuk ile etkileşimleri olmak üzere pek çok değişenin şekillendireceği bir konudur. Detaylar değişebilir ancak değişmeyecek şey baskı ve zorlama yapılmamasıdır.

Kaç yaşlarında bu durumlar ortaya çıkar?

İştahsızlık, her yaş grubunda görülür. Bazı bebekler ikinci aydan itibaren anne memesini istememeye, itmeye başlayabilir. Bu da iştahsızlık olarak algılanır ve yaşanır. Sorun gelişimsel ya da hastalıklarla ilişkili olabileceği gibi tepkisel de olabilir. İştahsızlık, en sıklıkla 6 ay-24 ay arasında görülür. Ancak okul öncesi yaş grubunda da sıktır. Netleştirilmesi gereken bir diğer konu da “iştahsızlık mı yoksa yemek yemeği reddetme mi” sorusunun cevabıdır. Pek çok çocukta iştahsızlık sanılan, aslında yemek yemeği reddetmedir. Burada bebek kadar anne-baba tutum ve davranışları da olaya yol açmaktadır. Daha büyük yaşlarda özellikle de ergenlik döneminde ise, bilinçli olarak yememe durumu söz konusudur. Estetik kaygılar, sağlıklı beslenme bilincinin olmaması nedeniyle yaşanır. İştahsızlık olarak yaşanan isteksizlik, organik bir nedenle de başlasa bir süre sonra davranışsal bir boyut kazanır. İşte bu noktada nasıl davranmalıyız sorusunun cevabı olayı çözümleyecek önemli bir konu haline gelmiştir.

Çocuğu yemek yememeye iten sebepler nedir?

Çocukları, yememeğe iten nedenler çok çeşitlidir. Örneğin, uzun süre kahvaltı bulamacı yemeye zorlanan çocuk, bir süre sonra istemediğini nasıl gösterebilir? Yemez… Zorlanırsa tepki geliştirip, ki biz buna yemek korkusu ve kaşık korkusu diyoruz, diğer besinleri de yememeğe başlar. Ya da istemediği şeyleri yapmaya zorlanan çocuk tepki olarak yememeğe de başlayabilir. Önemli olan burada gücü elinde tutmaktır. Anne de çocukta güç mücadelesine girerler. Biri yedirmek, diğeri de yememek üzere direnir. Ya da yemediği takdirde kendisini oyalayacak bir şeyler yapıldığını gören, öğrenen çocuk bu defa kazanca dönük olarak yememeğe başlar. Örneğin, yemediği zaman karşı komşunun çocuğu çağırılıyorsa onunla oynamak için yemez. Burada en önemlisi, “yeter ki yesin” düşüncesiyle yaptıklarımızdır. Bunlar kısa süre çözüm gibi yaşanırsa da uzun sürede en önemli engeller haline gelirler. İştahsız, yemeyen veya yeme sorunu olan çocukların değerlendirilmesi uzun zaman alır. Çocuk değil, anne-babanın tutum ve davranışlarını değiştirmeleri ile de çoğu zaman çözümlenir. Çocuk acıkmıyorsa eğer tedavi edilmeli, acıkması sağlanmalıdır. Açlık, canlıyı yeme talebine taşır. Yeme talebi olmayana, yedirmek baskı olarak yaşanır, unutulmamalıdır.