Doğumsal anomalisi olan çocuğa sahip anne-babanın durumu zordur. Bu durum ile yaşamayı öğrenirken, bir yandan da bu durumun sorumlusu sorgulanır. Bir sonraki çocuktaki riskler araştırılır. Doğumsal anomalili çocuğun ne zaman ameliyat olacağı, beraberinde başka hangi sorunlar yaşayacağı araştırılır.
Doğumsal anomaliler arasında en sık görülenlerden biri olan ve halk arasında tavşan dudak olarak bilinen yarık dudak, kurt ağız olarak bilinen yarık damak deformitesi, ülkemizde 600-1000 doğumda bir rastlanır. Erkek bebeklerde ve dudağın sol tarafında görülme sıklığı daha fazladır. Yarık dudak, tek başına olabileceği gibi yarıdan çoğunda damaktaki yarıkla beraber görülür. Toplumda, sadece yarık damak görülme sıklığı yüzde 0.02 iken, yarık dudak damak 4 kat fazla görülür. Neden, kalıtsal olabildiği gibi hamilelik sırasında kullanılan bazı ilaçlar, röntgen ışınları, virütik enfeksiyonlar orta yüz bölgesinde dudak ve damak yapılarının birleşmesini engelleyen nedenler olarak gösterilmiştir.
Anne ve baba normal, ilk çocukları yarık dudak damak- deformiteli doğmuş ise ikinci çocuğun da deformiteli doğma riski yüzde 4'tür. Anne veya babanın birinde yarık dudak-damak mevcut ve ilk çocukta deformitenin olması (yüzde 5 riski var) durumunda, ikinci çocukta deformitenin olma ihtimali yüzde 16’dır.
Hamilelik sırasında detaylı ultrasonagrafik incelemede, anne karnında deformite 3-4’üncü ayda saptanabilir. Bu durum, gebeliği sonlandırmak için bir neden değildir. Bu deformite ile doğan çocukların zekası etkilenmez. Emme güçlüğü yaşayacaklarından gelişme problemi yaşarlar. Özel ağızlı biberonla beslenirler. Ancak bu sırada orta kulak iltihabı geçirme riskleri yüksektir.
Yarık damaklı çocuklar; k,p,t,ç,b,d,s,ş,f harflerini söylemekte zorlanırlar. Damak yarığı, erken dönemde tamir edilmezse bu konuşma bozukluğu ileride düzeltilemez.
Yarık dudak-damak deformitesinin düzeltilmesi, bir ekip işidir ve gerekirse zamanla birkaç işlem gerektirebilir. Plastik cerrahın başını çektiği, yarık konusundaki problemlerde uzman bir çocuk sağlığı hekimi, diş hekimi, konuşma ve dil uzmanı, sosyal yardım görevlisi, işitme konusunda uzman bir kulak burun boğaz hekimi, psikiyatrist, hemşire ve bir genetik uzmanından oluşan yarık dudak-damak ekibi, bu tedaviyi üstlenebilir.
Yarık dudak anomalisi, üst dudağın kırmızı kısmında küçük bir çentiklenmeden, tüm üst dudağın burunun içine kadar iki yana ayrılmasına kadar değişen bir spektruma sahiptir. Yarık, dudağın bir veya iki tarafında olabilir. Ameliyat, bebek 10 günlük olduktan ve doğum sarılığı iyileştikten sonra yapılabilir. Ameliyat en geç, bebek 3 aylık olduğunda yapılmalıdır. Yarık dudak ameliyatı ne kadar erken yapılırsa, sonuç o kadar iyi olacaktır.
Yarık damak, bazı çocuklarda damağın arka kısmında sadece bir incelik şeklinde olabilirken, bazılarında tüm damak boyunca bir yarık olarak görülebilir. Yarık dudakta olduğu gibi yarık damak da tek ya da çift taraflı olabilir. Yarık damağın onarımı daha kompleks bir ameliyat gerektirir ve genellikle çocuk 9 ile 18 aylar arasındayken yani ameliyatı da kolay tolere edebileceği dönemde yapılır. Ameliyatın bebek konuşmaya başlamadan yapılması konuşmasının daha iyi olmasını sağlar.