Ağaç yaşken eğilir atasözü her dem her şey için kullanılır. Ancak en çok da çocukların küçüklükten başlayan öğrenme eğilimlerini anlatmak için kullanırız çoğu zaman. Bazen çevresini taklit ederken alışır çocuklar tırnaklarını yemeye. Bazen de kimseye anlatamadıkları, ifade edemedikleri sendromları vardır ve bunu tırnaklarını yiyerek gösterirler.
Önceleri aileler tırnağını yeme diyerek geçiştirirler çoğu zaman fakat sonrasında bu bir rutine dönüştüğünde sinirler gerilir ve artık, “yapmaaaa, yeme tırnaklarınıııı” şeklinde yükselen sesler duyulur.
Peki ya bu tür durumlarda aileler ne yapmalı, anne babalara düşen görev ne? Çocukları bu kötü alışkanlıklarından kurtarmak mümkün mü?
Çocukların tırnak yeme sorunuyla ilgili Hürriyet’ten Nuran Çakmakçı’nın sorularını yanıtlayan Yrd. Doç. Dr. Devrim Akdemir’e göre tüm çocuklar gelişimin çeşitli evrelerinde tırnak yeme, diş gıcırdatma gibi tekrarlayıcı davranışlar gösterebiliyor.
Bu tür davranışların çoğunlukla çocukların doğal gelişimsel süreçlerinin bir parçası olduğunu söyleyen Akdemir, zaman içinde düzelebileceğini söylüyor.
Bu davranışların sorun olarak değerlendirilmelerinin çocuğun fiziksel, duygusal ve sosyal işlevselliğini etkileme düzeyine bağlı olduğunun altını çizen Akdemir, Tırnak yeme bazen çocuğun çevresindeki kişilerden bu davranışı öğrenmesi yoluyla gelişebilir. Bazen herhangi bir nedenle başlayan tırnak yeme, zamanla tekrarlayıcı bir nitelik kazanarak, gerilimin giderilmesi için yapılmaya başlar” diyor.
Çocuk için zorlayıcı, aile için de kaygı verici olan bir durum olan tırnak yeme çocuğun yaşantısındaki zorluklar ve sıkıntılar bu davranışın ortaya çıkmasını sağlıyor.
Okul öncesi dönemdeki çocuklarda ender olarak görüldüğünü söyleyen Akdemir, “Çocuğun okulda yaşadığı sorunlar, okul başarısızlığı ve akran ilişkilerinin yarattığı sıkıntılar tırnak yeme davranışını arttırabilir. Tırnak yeme davranışı bu gibi durumlarda gerginlik ve kaygı duygularının dışa vurumu olarak düşünülebilir” diyor.
Çocuğun ne gibi durumlarda, ne zaman ve ne nedenle tırnak yeme davranışının olduğu iyi anlaşılmaya çalışılmalıdır.
Tırnak yeme davranışına neden olabilecek durumlar anlaşılmadan ve giderilmeye çalışılmadan çocuklara bu davranışı yapmamalı gerektiğini belirtmek genellikle yarar sağlamamaktadır.
Çocuğu zorlayan, endişelendiren, gerginleştiren ve korkutan durumlar varsa bunların düzeltilmesi çocuğun tırnak yeme davranışına gereksinimini giderecektir.
Çocuğun kendisine sıkıntı veren durumlara yönelik farkındalığı artırılmalı ve bu durumlarda uygun şekillerde başa etme becerisi geliştirmeli sağlanmaya çalışılmalıdır.
Cezalandırmayın azarlamayın
Anne babaların bu süreçte çocuğu desteklemesi gerektiğini söyleyen Akdemir, “Çocuktaki tırnak yeme davranışına karşı onunla ilişkilerini bozacak şekilde tepki vermemelidir” dedi. Akdemir, ailelere, tırnak yeme davranışından dolayı çocuğu cezalandırmak, azarlamak, küçük düşürücü sözler söylemek, utandırmak, alay etmek gibi tutumlardan kaçınmaları gerektiği konusunda uyardı.
Tırnak yemeyi önlemek için acı ojeler zaman zaman işe yarasalarda çözüm olmadığını ifade eden Akdemir, asıl çözümün çocuğun tırnak yemesine neden olan, onu zorlayan, endişelendiren, gerginleştiren ve korkutan durumların tespit edilmesi olduğunun altını çizdi.