Çocuğunuzun Okul Başarısı ve Sosyal Gelişimi İçin
Hiperaktivite ve Dikkat Eksikliği Sendromunu Tanıyın
Günümüzde çocukların çoğu hareketli… Bazıları neşeli, cıvıl cıvıl iken bazıları bir türlü yerlerinde durmuyorlar. Bu belki de eski jenerasyonlara göre daha yüksek bir zekâ kapasitesine sahip olmalarından kaynaklanıyor. Hareketli çocukların çoğu için, “Bu çocuk hiperaktif” diyoruz. Peki, aslında hiperaktivite nedir? Bir çocukta hiperaktivite ve dikkat eksikliği olup olmadığı nasıl anlaşılır? PDR Uzmanı Gülçin Aşkın Çetin, hiperaktivite ve dikkat eksikliği sendromunun genellikle çocuklar okula başladığında ortaya çıktığına dikkat çekerek, bir çocukta hiperaktivite olduğunu düşündürecek belirtileri anlattı.
Hiperaktivite ve dikkat eksikliği yaşamın erken dönemlerinde ortaya çıkan, akademik başarıyı ve yaşam rutinini etkileyen gelişimsel bir bozukluktur. Bu bozukluk beynin hareket planlama sisteminde oluşmaktadır. Hiperaktivite ve dikkat eksikliği olmayan çocuklarda, beynin bu alanında hareket önce planlanır ve yumuşatılarak davranışa dönüşür. Hiperaktivite ve dikkat dağınıklığı olan çocuklarda bu planlama mekanizması bozuk olduğu için hareket yumuşamadan, içgüdüsel hali ile davranışa dönüşür. Bu gelişimsel bozukluk dikkatin dağılması, dürtüsel davranış ve aşırı hareketlilik ile birlikte kendini gösterir. Bunların üçü bir arada oluşabileceği gibi bazen de biri, bir diğerini doğurabilir.
Üç Değişik Tipte Görülebilir
Hiperaktivite ve dikkat eksikliği yaygın olarak üç tipte karşımıza çıkmaktadır.
-
Bunlardan, “bileşik tip” olarak adlandırdığımız modelde; hiperaktivite, dikkat eksikliği ve dürtüsellik ön planda olmaktadır.
-
Hiperaktivite ve dikkat eksikliğinde rastladığımız ikinci tipte ise dikkat eksikliği ön plandadır. Dürtüsellik ve hiperaktivite, arka planda kalır.
-
Üçüncü tipte ise, hiperaktivite ve dürtüsellik ön planda olmakta ve dikkat eksikliği geri plandadır.
Genellikle Çocuk Okula Başlayınca Ortaya Çıkar
Çocuk akademik ve sosyal çevreye girmeden önce, yani okul hayatı başlayıncaya kadar hiperaktivite ve dikkat bozukluğu olduğu anlaşılmayabiliyor. Çocuğunuzda hiperaktivite ve dikkat bozukluğu olabileceğini düşündürecek belirtiler;
-
Görevler ve aktivitelerde odaklanamama ve dikkatini sürdürememe
-
Verilen görevleri yapamama ya da tamamlamada güçlük çekme
-
Komut almakta ve yönergelere uymakta zorlanma
-
Sınavı tamamlayamama, ödevlerini tamamlayamama veya basit hatalar yapma,
-
Eşyalarını sıklıkla bir yerlerde unutma
-
Detaylara dikkat etmekte zorluk çekme, okulda veya diğer aktivitelerde düşüncesizce hatalar yapma eğilimi; umursamaz ve karmakarışık iş üretme
-
İhtiyaçlarını erteleyememe
-
Kafasına takılan bir olayı, sürekli başkasının sözünü keserek anlatmaya devam etme
-
Davranış problemleri ve sosyal çevre uyumsuzlukları
-
Akademik başarısızlık
-
Düzensiz çalışma
-
Sürekli bitmemiş bir aktiviteden bir başkasına geçme
-
Mimikleri görememe ve algılayamamadır.