Kırklı yaşlar başlarken menopoz, artık akla gelmeye başlayan, “Menopoza girmeme daha ne kadar var?” diye düşündürten ve az çok her kadını heyecanlandıran bir dönemdir.
“Yaşlanmaya mı başlıyorum?” sorusuna verilecek yanıtsa hem “Evet”, hem de “Hayır”dır.
Aslında doğduğumuz andan itibaren yaşlanmaya başlıyoruz. Her geçen gün kalan yaşam süremizden bir gün daha eksiltiyor ama ortalama insan yaşının 75 civarında olduğunu düşünürseniz, 40’lı yıllar değil yaşlanma belki olgunlaşmanın başlangıcıdır.
Menopoz kadın sağlığı için çok önemlidir ve dikkatli davranılması gerekli bir dönemdir. Nedeni ise;
Kadın vücudunda meydana gelen kanserlerin yüzde40-45’i genital organlardan çıkıyor, Bunlar; Meme kanseri, yumurtalık (over) kanseri, rahim kanseri, rahim ağzı kanseri, dış genital organ kanserleridir. Bu hastalıkların en sık görüldüğü yaşlar da 40-55 arasıdır. İşte menopozun asıl önemli olan tarafı budur.
Eğer kadınlar bu yaş döneminde gerekli dikkati gösterebilirse, hastalıkları erken yakalayabilmek açısından çok büyük bir ilerleme şansı olur.
Menopoz döneminde kanserlerden korunmak için uyulması gereken kurallar:
KURAL 1- Menopoz dönemindeki kadınların 6 ayda bir jinekolojik muayeneden geçmesi gerekir. (Bu muayenede memeler mutlaka incelenmeli, Kadınlara kendi memelerini ayda bir kontrol etmeleri öğretilmelidir.) Jinekolojik muayeneye sırasında Ultrason muayenesi de yapılmalıdır.
Bir ailede birinci derece akrabalarından iki tanesinde meme ya da yumurtalık kanseri varsa, bu kişilerin yumurtalık kanseri için riskli gurupta olduğu söylenebilir. Bu kişiler 6 aylık kontrollerini kesinlikle atlamamalıdırlar. Ayrıca hastalık için risk olabilecek pek çok şey iddia edilmişse de (az sayıda doğum veya çocuk olmaması, erken adet görme, geç adetten kesilme vb.) bu konuda kesin bir kanı oluşmamıştır. Doğum kontrol haplarının 2 yıl süre ile kullanılması yumurtalık kanseri riskini yüzde 50, 5 sene kullanımı yüzde 70 azaltmaktadır. Bu gibi risk azaltıcı faktörler olsa bile menopoz döneminde rutin kontroller kesinlikle atlanmamalıdır.
KURAL 2- Senede bir vajinal smear testi yaptırılmalıdır. (Smear, bir tarama testidir. Smear da şüpheli bir bulgu saptandığında, rahim ağzı bölgesinin optik bir yöntemle büyültülerek (kolposkopik inceleme) değerlendirilmesi ve bu alandan patolojik inceleme için doku alınması gerekmektedir. Rahim ağzı kanseri geliştikten sonra en belirgin şikayet, cinsel ilişki sonrası ortaya çıkan kanlı vajinal akıntıdır. Ne yazık ki hastalığın ilerlediği safhalarda belirgin vajinal kanama ve ağrı olmaktadır.)
KURAL 3- Senede bir Mammografi çektirilmelidir. (Ailede meme kanseri varsa kırk yaşından önce başlanmalıdır.)
KURAL 4- Senede bir kan testleri ve hormon değerleri (FSH, PRL, TSH gibi) incelenmelidir. Kan sayımı, sedimantasyon, şeker, kolesterol vb. gibi önemli parametreler gözden geçirilmelidir.
Prof. Dr. Derin Kösebay