Bebeğinizin kendi başına ayakta durmayı öğrenip yürümesi hem sizin için hem de onun için son derece heyecan verici bir gelişmedir.
Bir yaşından iki yaşına uzanan zaman diliminde doğduğunda refleksif hareketlere sahip olan bebek yürüme becerisini kazanarak çevresi etrafında hareket eden bir bebeğe dönüşür. Bebeklikteki bu gelişme, hareketlerle ilgili gelişimdir ve “motor gelişim” olarak adlandırılır.
Motor gelişim, olgunlaşma ve öğrenme yoluyla gerçekleşir. Bebeğin bedenini kontrol edebilmesi hem bedenin yeterli olgunluğa ulaşmasına hem de öğrenmeye bağlıdır. Yürüme, konuşma, bağırsaklarını ve idrar torbasını kontrol etme, elle tutma ve el kontrolü gibi beceriler temelde olgunlaşmaya dayalı motor becerilerdir. Bu olgunlaşma süreçlerini hızlandırma ya da geciktirmede çevresel koşulların etkili olduğunu bilinmektedir.
Hareket Etmesine İzin Verilmeyen Çocuk Geç Yürüyebilir
Serbestçe hareket etmesine, çeşitli oyuncaklarla oyun oynamasına fırsat verilen bebeklerin motor becerileri daha hızlı gelişmektedir. Hareket etmesine pek izin verilmeyen, az ilgi gösterilen ve büyük ölçüde zamanını karyolasında geçiren bebekler normalden daha geç yürüyebilmektedir.
Bebeklerin yürüme sürecinde en sık tartışılan konulardan biri de yürüteç kullanımıdır. Aileler özellikle 4-7. aylar arasında, biraz da çevrenin baskısıyla çocuklarına yürüteç alırlar ve kullandırırlar. Yürüteç bebeğin doğal yürüme dönemleri sırasında (refleksler dönemi, tam basamadığı çökme dönemi, tekrar ayakları üzerine bastığı istemli ayağa kalkma dönemi ve sıralama - yürüme dönemleri) duraklamaya ve kesintiye neden olur. Yürütecin bebek için olumsuz etkileri şu şekilde sıralanabilir:
- Vücudu daha yerçekimine karşı dik durmaya hazırlıklı olmadığından yığılarak duracağı için kifoz ya da skolyoz gibi omurga eğriliklerine neden olabilir.
- Ayak yapısı daha hazır olmadan bastırıldığı için ayak deformiteleri oluşabilir.
- Kalça yapıları tam gelişmeden, tüm vücut ağırlığının simetrik ya da asimetrik olarak kalçalara yüklenmesi sonucu kalça problemleri oluşabilir.
- Bebek yürüteçte aslında yürümez, ayakları ile iteleme yapar. Bacak boyu kısa geldiği ve tam basmayı bilemediği için parmak ucuna basar ve bu alışkanlığa neden olabilir. Böylece yürüdüğü zaman parmak uçlarında yürüyebilir.
- Bebeğini kaşla göz arasında masa örtülerini tutup çekerek masa üzerindeki ağır cisimleri üzerine düşürür veya akla gelmedik binbir türlü tehlikeye maruz kalabilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan araştırmalarda 1-12 ay arasında geçirilen kafa travmalarının nedenleri arasında, yüzde 90 oranında yürüteç kazaları tespit edilmiştir.
- Bebek kısıtlı bir mekanda kaldığı için de psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
İşte bu nedenlerden dolayı bebeğinizin fiziksel, zihinsel ve psikolojik açıdan sağlıklı bir yapıya sahip olmasını istiyorsanız yürüteç kullandırmamanızı tavsiye ederiz. Bunun yerine bebeğinizin yere konulan bir örtünün üzerinde özgürce oynamasına ve gelişmesine yardımcı olun. Çocuğun yürümeyi öğrenmesi için oyuncak pusetini itmeye çalışması veya bir iskemleyi itmesi daha faydalıdır.