Kimi çocuklar bir an önce okul çağına gelip, okula gitmek, yeni arkadaşlar edinmek ister; “okullu” olmaya heveslidir. Bazı çocuklar içinse okul fobidir, aileleri için de onları okula alıştırmak… Çocuk ve Ergen Psikiyatrı Uzman Doktor Neslim G. Doksat, benzer sorunu yaşayan aileler için önerilerde bulundu.
“3 yaşından itibaren çocuğun anaokuluna gitmesini biz tavsiye ediyoruz. Ama 3-3,5 yaşından itibaren tam gün olarak değil de kısmi zamanlı olarak verin diyoruz. Burada prensip olarak, öncesinde çocuğu okulla tanıştırmak, sınıf öğretmeniyle tanıştırmak, öğretmene teslim etmek ve ayrılmak gerekir. Çok fazla tatmin etmeye, ikna etmeye çalışmak; uzun uzadıya cümlelerle durumu anlatmayı çok doğru bulmuyoruz çünkü 3-3,5-4 yaş ikna olma yaşı değil; daha ziyade davranışçı yöntemlerle anlama yaşıdır. O nedenle, güvenebileceğimiz bir okula, güvenebileceğimiz bir öğretmene çocuğumuzu kararlılıkla teslim edip çıkmamız gerekiyor.
Burada amacımız, çocuğu yaka paça içeri almak, ona işkence etmek değil. İlk bir hafta, bir miktar ağlamaya tahammül edebiliyoruz. Diyelim ki, çocuk ağlıyor, annesini arıyor ve sonra öyle bir geribildirim alınıyor ki ‘uyum sağladı, yemeye başladı, arkadaşlarıyla oynamaya başladı’. O zaman kararlılığımızı sürdürmekte fayda var, 3.5 yaş grubu için konuşuyorum tabii ki.”
İllâ anaokuluna gitmesi gerekmiyor
“Ama bir hafta geçti, 10 günü geçti, hâlâ bu çocuk anne-baba gittikten sonra saatlerce ağlıyor, kusuyor, yemek yemiyor, hiç kimseyle oynamıyor ise o zaman ciddi bir sorun var demektir. Bu belirtilerle çocuğu zorla orada tutmayı, saatlerce ağlatmayı uygun bulmuyoruz. Bu durumda bir profesyonelden yardım almak gerekiyor. Şöyle ki; 3.5 yaşındaki bir çocuğun illâ ki zaruri bir sebebi yoksa aileye ait, anaokuluna gitmesi gerekmiyor. Yani burada değişik dinamikleri göz önünde tutarak, ailenin tutumlarına müdahale ederek, tekrar deneyip ama çok mutsuz oluyorsa anaokuluna göndermekten vazgeçebiliyoruz.”
Okul döneminde durum farklı
“Ama yaş ilerlediğinde, bu bir anasınıfı ise, bir okul öncesi eğitim söz konusuysa, gelecek sene ilkokul 1’e başlayacaksa veya bu durum ilkokul 1’de söz konusuysa, yani çocuğun okula gitmesi gerekiyorsa, kararlı bir şekilde güvendiğimiz bir öğretmene onu bırakıp çıkmak gerekiyor.
İlk 3 gün, çocuğun sınıfa uyum sağlaması için koridorda beklenip, teneffüste bir araya gelinebilir. Teneffüste sizi görmesi sağlanabilir. Bir hafta sonra, orada beklemeleri azaltıp tedricî olarak uzak durup, okulun yanında bir kafede bekleyip, öğle yemeğinde veya teneffüslerde görmek şekilde, en son da çıkışta almak şeklinde, 1 hafta 10 günde ayarı tutturmamız gerekiyor. Artık 10 günü geçmiş, ebeveyn hâlâ ilkokul birinci sınıf öğrencisini okulda, sınıfta bekliyor ise orada da problem var demektir. Okul fobisi, ayrılma anksiyetesi bozuklukları gibi hastalıkların tehdidi ile karşı karşıyayız demektir. Mutlaka bir profesyonelden yardım almak gerekiyor bu durumda.”