Kemoterapi, insan vücudundaki hücrelerin kontrolsüz çoğalmalarını engellemek amacıyla, doğal veya yapay maddelerden oluşan ilaçlarla yapılan bir tedavi biçimi. Kemoterapide kullanılan ilaçlar, hem yan etkilere hem de bazı besin öğelerinin eksikliğine neden olabiliyor. Tedavi sırasında çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıkları ve tat almada değişiklikler görülebiliyor. Universal İtalyan Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Meltem Şeniz Toksoy, kemoterapi sürecinde görülebilen yan etkilerin kilo kaybı, bulantı-kusma, ishal, kabızlık, anemi, ağız yaraları, halsizlik, saç dökülmesi ve ödem olabileceğini söylüyor.
Kemoterapi sırasında ve sonrasındaki beslenmenin, tedavi başarısında etkili olduğunu vurgulayan Toksoy, bu süreçte beslenmede dikkat edilecek noktaları şu şekilde özetliyor:
•Mide rahatsızlıkları yaşamamak için aşırı sıcak ve soğuk besinler tüketilmemeli.
•İştahsızlık nedeniyle oluşabilecek kilo kaybını önlemek amacıyla küçük porsiyonlar ve sık aralıklarla beslenilmeli.
•İçerisinde yapay madde bulunduran besinlerden ve içeceklerden uzak durulmalı.
• Aşırı yağlı yiyecekler ve kızartmalar tüketilmemeli.
• Kan değerleri düşük olduğunda kırmızı et tüketilebilir ancak; normal şartlarda haftada 2 defa kırmızı et diğer günlerde de tavuk ve balık tüketilmeli.
• Bolca su içilmeli (özellikle kemoterapi alındığı gün 3 litre kadar sıvı alınmalı).
•Çay, kahve yerine bitki çayları tercih edilmeli.
• Çorba, yoğurt gibi sıvı besinleri tüketmeye özen gösterilmeli. Kola, gazoz, portakal suyu, greyfurt suyu gibi gazlı ve asitli içeceklerden uzak durulmalı.
• Bol bol sebze ve meyve tüketilmeli.
• Sebzelerden özellikle kükürtlü olanlar ile ıspanak, pazı, roka, brokoli, maydanoz, dereotu, lahana, sarımsak, soğan, turp, kereviz, brokoli gibi antioksidan açısından yüksek olan yeşil yapraklılar tercih edilmeli.
KİLO KAYBINA DİKKAT
Beslenme ve Diyet Uzmanı Meltem Şeniz Toksoy'a göre, kemoterapi sürecindeki yan etkilere bağlı olarak iştahsızlık ve kilo kaybı da ortaya çıkabilir. Toksoy’un bu konudaki önerileri ise şöyle:
• İdeal kiloda olmaya dikkat edilmeli.
• En az 10 bardak su ve çeşitli bitki çayları da tüketilebilir.
• Günde 4 porsiyon meyve tüketmeye özen gösterin.
• Günde 2 porsiyon sebze tüketilmeli. Özellikle brokoli, lahana, sarımsak, soğan, turp, kereviz, yeşil yapraklı sebzeler, domates, baklagiller, kırmızıbiber, roka ve maydanoz tüketmeye çalışılmalı.
• Balık, tavuk gibi et grubu besinleri ızgara veya haşlama olarak tercih edilmeli.
• Yağ ve tuz içeriği düşük besinler tüketmeye özen gösterilmeli.
• Lifli besinlerin tüketimi artırılmalı.
• Alkol ve sigaradan uzak durulmalı, tam ve doğal beslenmeye dayalı bir beslenme şekli benimsenmeli.
ntvmsnbc