Hastalıklardan korunmanın yolu hijyenden geçiyor. Son yıllarda yapılan birçok araştırma, el ve vücut temizliğine önem verenlerin daha az hasta olduğunu gösteriyor. Doktor Eren Eroğlu, hijyenle ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Hijyen, temizlik mi demek?
Hastalıklardan korunmak ve sağlıklı kalmak için alınan her türlü önlem ve uygulamaya 'hijyen' adı verilmekle birlikte bu terim ile kastedilen önlemler, genellikle bulaşıcı hastalıklardan korunmak için gereken temizlik önlemleridir.
Görüntüde sağlanan temizlik, hijyen için yeterli mi?
Görüntüde sağlanan temizlik, yani kirliliğin yok edilmesi, hastalıklardan korunmak için yeterli değildir. Hastalık yapan mikro organizmalar, çok küçük oldukları için herhangi bir yüzey, temiz göründüğü halde hastalık etkenlerini barındırabilir.
TEMİZ SU VE SABUN
Her gün yıkanmak gerekli mi, tek başına su hijyen sağlamak için yeterli mi?
Kişisel temizlik için gerekli olan en önemli maddeler; temiz su ve sabundur. Ellerin ve vücudun, belirli aralıklarla bol sabunlu temiz su ile yıkanması yeterlidir. Ancak yeterince temiz suyun bulunmadığı durumlarda, işi gereği sürekli olarak mikroorganizmalarla temas halinde bulunan kişilerin ek önlemler almaya ihtiyacı vardır.
Çocukları ve özellikle bebekleri her gün yıkamayı önerir misiniz? Her gün yıkanma alışkanlığı bebeklikten mi başlamalı?
Yetişkinlere her gün banyo öneriyoruz ancak aynı şey bebekler için geçerli değil! Bebeklerin her gün yıkanmasına gerek yoktur, gün aşırı yıkanması daha sağlıklıdır. Çünkü vücutları hassas olabilir ve sabuna karşı duyarlılık gösterebilir.
Sizce bireysel hijyen mi, yoksa toplumsal hijyen mi daha önemli?
Bireylerin kendi hijyenlerine özen göstermesinin yanı sıra toplumda da hijyen anlayışının gelişmesi önemlidir. Bu anlamda birisi diğerinden öncelikli değil, bir arada olmalıdır. Temizlik kavramının gelişmediği, hijyenik önlemlerin yetersiz olduğu bir toplumda, bireysel hijyene dikkat eden bir kişi risk altında kalmaya devam edecektir. Ayrıca bireysel hijyene önem vermeyen bir kişi bile çevresindekiler için hastalık riski oluşturur.
EN MİKROPLU YER MUTFAK
El yıkamak sizce hijyen için yeterli bir önlem mi?
Fanus içinde yaşayamazsınız. Çevrenizdeki insanlar; temizlik konusunda duyarsızsa, siz sürekli elinizi yıkasanız bile sonuç değişmez.
Yaptığımız en büyük hijyen hatası ne?
Yaptığımız araştırmaya göre tuvalete gidenlerin yüzde 40'ı daha sonra ellerini yıkamıyor. Bu, büyük bir tehlike! Üstelik bizler tuvalete girmeden de ellerin yıkanmasını öneriyoruz. Ayrıca, evlerde hijyen için genelde yanlış noktalara odaklanılıyor. Evlerde en tehlikeli yer olarak tuvaletler düşünülüyor ama bizim yaptığımız çalışmada evlerde mikropların en çok olduğu yerler mutfaklar... Lavabo ve bulaşık süngeri mikrop taşıyor.
En etkili dezenfekte yöntemi nedir?
Bence el yıkamak her zaman önemli. Bu nedenle yalnızca banyoda değil, mutfakta da el sabunu bulunmalı. Çünkü elimizde 10 milyon mikrop var. Üstelik tuvalete girip çıktıkça bunların sayısı ikiye katlanıyor. Bütün bunlardan bir tek, etkili bir el temizliği ile kurtulabiliriz. Ellerimizi yeterli sürede ve dikkatli yıkamazsak mikroplar, el çizgilerimizde ve parmak aralarımızda saklanır. Ayrıca dezenfektan kullanımı da önemlidir. Özellikle antibakteriyel spreyler bakterileri öldürmek için yararlıdır.
HASTALIK VE TEMİ ZLİK SA PLANTI OLMASIN !
Aşırı hijyen bağışıklık sistemini zayıflatır mı? Hijyenin dozu ne kadar olmalı?
Aşırı hijyenin, bağışıklık sistemini zayıflatması diye bir şey söz konusu değildir. Ancak hastalanmayı bir korku, temizliği de bir saplantı haline getirmemek gerekir. Hastalıklardan korunma düşüncesiyle sürekli olarak ellerimizi veya vücudumuzu çeşitli kimyasal maddelerle yıkamak ve bunu saplantı haline getirmek sağlıklı bir davranış değildir. Böyle hallerde cildin tahriş olması, kullanılan temizleyici maddelere bağlı olarak alerjik reaksiyonlar gelişmesi söz konusu olabilir.
ÇÖPLERİ HEMEN DIŞARI ÇIKARIN
Yaşanılan ortamlarda oluşan atıkları ve çöpleri, bekletmeden ve en uygun yöntemlerle uzaklaştırmalıyız.
Bulaşıcı hastalığı olduğunu bildiğimiz kişilerle temastan kaçınmalı, temas ettiğimiz takdirde de koruyucu önlemler almalıyız.
EVİNİZİ HAVALANDIRIN!
Sık sık banyo yapmalı ve çamaşırlarımızı değiştirmeliyiz.
Akşam yatmadan önce ve sabah kahvaltıdan sonra dişlerinizi mutlaka iki dakika boyunca fırçalamalıyız.
İçme ve kullanma sularının ve tüketilen gıda maddelerinin temiz ve güvenli olduğundan emin olmalıyız. Kirli olduğunu bildiğimiz zeminlere asla yiyecek maddesi koymamalıyız.
Yaşadığımız mekanlardaki, çabuk kirlenen ortam ve zeminleri uygun temizlik maddeleri ile sık sık temizlemeliyiz.
Yaşadığımız mekanların havasını temiz tutmalı, saat başı havalandırmalıyız.
KESİK VE SIYRIĞA HEMEN KOLONYA DÖKÜLMEMELİ!
Kanayan bir yaranın sadece su ile silinmesi yeterli değildir. İlk yardım aşamasında kesik veya sıyrığın üzerine doğrudan antibakteriyel yara spreyi sıkmak tavsiye edilir.
Kesik ve sıyrıkların temizlenmesinde yaraya kolonya dökmek yanlıştır.
Günlük hijyen için günde 8-10 kere doğru biçimde ellerinizi yıkamanız gerekir.
Temizlik ve bakım için aromatik kokulu ürünler ve vücut losyonları yeterli değildir. Temiz su, sabun, dezenfektan jeller ve spreylerin mutlaka kullanılması gerekir.
HAFTADA BİR YORGAN DEĞİŞTİRİN!
Tuvalet sonrası hijyen için elleri sadece su ile yıkamak yeterli değildir; mutlaka bol su ve antibakteriyel sabun ile yıkanmalıdır. Ayrıca bizim toplumumuzda tuvaletten önce el yıkamanın da büyük yararı vardır.
Aşırı titizlik doğru değildir. Ancak gözle görünmeyen organizmaları uzaklaştırmak için çarşaf, yorgan ve yatak örtülerini haftada bir değiştirmek gerekir.
Her yemek öncesi ellerinizi bol su ve sabun ile yıkamak önemlidir.
Temiz olmadığını bildiğiniz halde, temas etmek durumunda kaldığınız nesnelere dokunduktan sonra ellerinizi yıkamalısınız. Eğer su bulamazsanız antibakteriyel jel ve mendille ellerinizi silmelisiniz.
EVDE HAYVAN BESLEYENLER DİKKAT ETSİN!
Kadınlar mı yoksa erkekler mi hijyene daha çok önem veriyor?
Kadınlar erkeklere göre daha hijyenik... Ama tabii ki, bu kişiden kişiye göre değişiyor. Kadının da erkeğin de pisi ve temizi olabilir. Ama Türkiye genelinde kadınların hem bireysel hem de genel (ev, eşya vs) temizliklerine erkeklere oranla daha fazla önem verdiği tartışılmaz bir gerçek...
Evde hayvan beslemek hijyeni bozan bir şey mi?
Eğer evinizde bir veya birden fazla hayvan besliyorsanız, hijyen konusuna daha fazla dikkat etmeniz gerekir. Çünkü kedi ve köpek gibi sokak hayvanları, sürekli yer ve mekan değiştirirler. Yani bir anda sokaktan eve gelip hijyeni bozabilirler.
EV TEMİZLİĞİ ŞART
Eve en fazla mikrobu kimler taşır?
Sanılanın aksine mikrobu yetişkinler değil, çocuklar eve taşıyor. Bakteriler çocuklar arasında daha kolay bulaşıyor. Onlar da eve geldiklerinde ebeveynlerine bulaştırıyor. Bakterinin en fazla yayıldığı mekan ise ev... Bu yüzden de ev temizliği şart!
YARANIN BÜYÜKLÜĞÜ TEDAVİDE ÖNEMLİDİR
Basit bir yaralanmanın, enfeksiyona dönüşmemesi için hemen alınabilecek hijyenik önlemler neler olabilir?
Basit yaralanmalarda enfeksiyonu önlemek için yara yerini bol temiz su ile yıkamak ve uygun bir antiseptik ile temizlemek çoğu zaman yeterli olabilir. Ancak alınacak önlemler yaranın yerine, büyüklüğüne, şekline ve yaralayan maddenin yapısına bağlı olarak değişir.
sabah