6. aydan itibaren, anne sütü bebeğin tüm enerji ve besin ihtiyacını karşılayamadığından, bebek için “ek besinlere geçiş” dönemi başlar. Meyve püreleri ve yoğurtla başlayan bu döneme daha sonra çorbalar ve etli sebze yemekleri dahil olur. İşte Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Hilal Mocan'dan bebekler için sağlıklı ve kolay tarifler...
**
YOĞURT (6. aydan itibaren)
Enerji: 60 kkal/100 ml Protein: 3 g/100 ml
Malzemeler: 100 ml süt, 1 çay kaşığı yoğurt mayası
Hazırlanışı: Süt kaynatılır, elin dayanabileceği sıcaklığa gelinceye kadar soğutulur. 1 çay kaşığı yoğurt mayası eklenir. Üzeri örtülerek oda sıcaklığında, kımıldatılmadan 3-4 saat bekletir. Yoğurt yapıldıktan sonra ilk iki gün (yapıldığı gün ve ertesi gün) içinde tüketilmelidir.
Mamayla yoğurt tarifi (6. aydan itibaren)
Malzemeler: 90 ml kaynatılıp ılıtılmış su, 3 ölçek devam maması, 1 çay kaşığı yoğurt mayası
Hazırlanışı: 90 ml kaynatılıp ılıtılmış suya 3 ölçek devam maması konularak hazırlanmış mamanın içine ılık iken 1 çay kaşığı yoğurt mayası ilave edilerek mayalanır. Kımıldatmadan üzeri örtülerek 3-4 saat mayalanmaya bırakılır. Yoğurt yapıldıktan sonra ilk iki gün (yapıldığı gün ve ertesi gün) içinde tüketilmelidir.
SEBZE ÇORBASI (1 porsiyon) (6-7. aydan itibaren)
Enerji: 170 kkal/100 ml Protein: 7.5 g/100 ml
Malzemeler: 1/2 küçük boy havuç, 1/2 orta boy patates, 1/2 orta boy domates, 1 yemek kaşığı mercimek, bulgur veya pirinç, 1 yemek kaşığı zeytinyağı
Hazırlanışı: Sebzeler iyice yıkanır, küçük olarak doğranır, 1 yemek kaşığı mercimek, bulgur veya pirinç ilave edilerek buharda pişirilir ve en son 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenir. Tel süzgeçten veya blendırdan geçirilerek çocuğa verilir. Tavuk eti veya dana kıyma 1 kibrit kutusu kadar katılabilir. Çocuğa etin kendisinin ezilerek verilmesi besleyicidir. 1 yaşına kadar tuz katılmamalıdır.
YOĞURTLU SEBZE ÇORBASI (1 porsiyon) (6-7. aydan itibaren)
Enerji: 184 kkal/100 ml Protein: 5.5 g/100 ml
Malzemeler: 1 kepçe yoğurt (125 ml), 1 orta boy patates, 1 yemek kaşığı pirinç veya buğday unu, 1 yemek kaşığı zeytinyağı
Hazırlanışı: Bir tencereye yoğurt konur, az su ile sulandırılır. Evde olan herhangi bir sebze doğranır. 1 yemek kaşığı tahıl unu (buğday, pirinç gibi) eklenerek pişirilir. Piştikten sonra en son 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenir.
ACISIZ TARHANA ÇORBASI (1 porsiyon) (7. aydan itibaren)
Enerji: 136 kkal/100 ml) Protein: 2.2. g/100 ml
Malzemeler: 2 yemek kaşığı kuru tarhana, 1 kibrit kutusu dana kıyma veya ince kuşbaşı dana eti, 1 diş sarmısak, 1 adet arpacık soğan, çeşitli sebzeler (patates, havuç vs), 1 yemek kaşığı zeytinyağı
Hazırlanışı: Bir tencereye 2 yemek kaşığı kuru tarhana konup, az su ile sulandırılır. Üzerine 1 çay bardağı su, 1 küçük boy havuç, patates (rendelenmiş), 1 diş sarmısak, 1 adet arpacık soğan eklenerek haşlanır ve (haşlandıktan sonra arpacık soğan ve sarmısak çıkartılır) ateşten alınır. Blendır veya tel süzgeçten geçirilip, 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenir.
MERCİMEK ÇORBASI (1 porsiyon) (8-9. aydan itibaren)
Enerji: 176 kkal/100 ml Protein: 7.2 g/100 ml
Malzemeler: 1 silme yemek kaşığı mercimek, 1 küçük boy havuç, 1 küçük boy patates, 1 adet arpacık soğan, 1 yemek kaşığı zeytinyağı, 2 çay bardağı su
Hazırlanışı: Bir tencereye 2 yemek kaşığı mercimek, 2 çay bardağı su konur. 1 küçük boy havuç, patates ve arpacık soğan rendelenip, pişirilir ve 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenir. 1 kibrit kutusu kadar kıyma katılabilir.
ETLİ SEBZE YEMEKLERİ (1 porsiyon) (7. aydan itibaren)
Enerji: 207 kkal/100 ml Protein: 8.7 g/100 ml
Malzemeler: 30 g (1 köfte kadar) et (tavuk, dana, balık), 1 yemek kaşığı pirinç, ıspanak, kabak, domates, semizotu, patates, brokoli, taze kuşkonmaz, kereviz, enginar, 1 yemek kaşığı zeytinyağı, 1 adet arpacık soğan, 1 diş sarmısak
Hazırlanışı: Sebzeler doğranarak bir tencereye konur. Et, 1 yemek kaşığı pirinç veya mercimek veya bulgur eklenip, buharda pişirilir. Piştikten sonra 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenir. Sebzenin türüne göre kıymalı dolma da yapılabilir.
IZGARA KÖFTE (1 adet) (8. aydan itibaren çatalla ezilerek verilebilir)
Enerji: 70 kkal/100 ml Protein: 6 g/100 ml
Malzemeler: 30 g (1 köfte kadar) yağsız ve iki kere çekilmiş dana kıyma, çok az ekmek içi, çok az maydanoz
Hazırlanışı: Ekmek içi az su ile ıslatılır. Maydanoz ve kıyma katılarak yoğrulup, ısıtılmış fırında pişirilir. Ekmek yerine pirinç veya bulgur konularak sulu köfte olarak da hazırlanabilir.
MUHALLEBİ (1 yaşından sonra)
Enerji: 98 kkal/100 ml Protein: 3.3. g/100 ml
Malzemeler: 100 ml süt, 5 gr (1 tatlı kaşığı) pirinç unu, 5 gr (1 tatlı kaşığı) kahverengi şeker veya 1 tatlı kaşığı bal
Hazırlanışı: Soğuk süt temiz bir kaba konur. 1 tatlı kaşığı pirinç unu ilave edilerek ezilir ve yavaş ateşte karıştırılarak pişirilir. Ateşten indirdikten sonra kahverengi şeker ilave edilir. Ilık kıvamda bebeğe verilir.
EZOGELİN ÇORBA (8. aydan itibaren)
Malzemeler: 1 yemek kaşığı kırmızı mercimek, 1 yemek kaşığı pirinç, 1 adet arpacık soğan, 1 diş sarmısak, 1 yemek kaşığı zeytinyağı
Hazırlanışı: 1 yemek kaşığı kırmızı mercimek ve 1 yemek kaşığı pirinç yıkanıp, kaynatılır. Yumuşayınca 1 diş sarmısak ve 1 adet arpacık soğan eklenip, 10 dakika kaynatılır. Ateşten indirildikten sonra en son 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenir. Arzu edilirse ezogelin çorbasının içine bir miktar rendelenmiş havuç ve patates eklenebilir.
YAYLA ÇORBA (7. aydan itibaren)
Malzemeler: 3/4 su bardağı yoğurt, 1 bardak su, 1 yemek kaşığı pirinç, 1 çay kaşığı un, 1 yemek kaşığı zeytinyağı
Hazırlanışı: Pirinç ayıklanır, yıkanır, su ile haşlanır ve ılınmaya bırakılır. 1 çay kaşığı un suda ezilir ve 3/4 su bardağı yoğurt ile karıştırılır. Bu karışıma haşlanan pirinç ve bir bardak su ilave edilir ve pişmeye bırakılır. Piştikten sonra 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenir.
SEBZE ÇORBASI (6-7. aydan itibaren)
Malzemeler:1 küçük boy patates, 1/2 havuç, 3-4 adet taze fasulye veya 1 küçük yeşil kabak, 2-3 yaprak ıspanak, 1-2 dal brokoli, 1 yemek kaşığı zeytinyağı
Hazırlanışı: Sebzeler yıkanıp, ayıklanır ve yumuşayıncaya kadar buharda pişirilir. Pişen sebzeler tel süzgeçten geçirilir ya da blendırda ya da tahta kaşıkla ezilir. En son 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenir. İçine, çocuğun yaşına göre 1 yemek kaşığı kıyma veya kuşbaşı et eklenerek pişirilebilir; kırmızı mercimek veya ıslatılarak, ön pişirilmiş nohut eklenebilir; pirinç veya bulgur eklenebilir.
Sekiz aylık bir bebekte tüm gün beslenme alternatifi
Kahvaltı (saat 09:00-09:30): 1 çay bardağı taze sıkılmış meyve suyu + yarım yumurta sarısı + 2-3 adet bisküvi + 1 yemek kaşığı pekmez + 1 kibrit kutusu peynir karıştırılarak verilir.
Veya yukardaki kahvaltı yerine: 1 çay bardağı kuşburnu çayı + yarım yumurta + 1 ince dilim ekmek içi + 1 yemek kaşığı pekmez de verilebilir.
Kuşluk (saat 11:00-11:30): Meyve suyu (50-100 ml) veya meyve püresi veya 1 adet meyve (meyve veya meyve püresi yediği zaman, yanında 1/2 çay bardağından biraz daha fazla yoğurt verilebilir.)
Öğle (saat 14:00-14:30): Tariflerde belirtilen etli sebze yemeği (1 porsiyon) + 100 ml yoğurt
İkindi (16:00-16:30): Meyve suyu (50-100 ml) + 2-3 adet bebe bisküvisi
Akşam (18:00-18:30): Tariflerde belirtilen köfte (2 adet) veya kıymalı sebze yemeği (1 porsiyon). Tariflerde belirtilen çorbalar hazırlandıktan sonra, eğer bebek zayıfsa, doktorun önerisine göre kilo aldırmak için zenginleştirici mamalar ilave edilebilir. Bir dilim ekmek içi, çorba yedirilirken azar azar çorbaya ilave edilerek verilebilir.
Gece: 1 yemek kaşığı pekmez
NOT: Ek besinlerle birlikte anne sütüne devam edilmelidir. Yemek sırasında ve yemek aralarında su verilmemelidir (su yemeklerden sonra verilmelidir).