Hepatit A, ishal, tüberküloz ve bağırsak parazitleri… Zamanında tedavi edilmediklerinde ölümcül tablolara bile yol açabiliyorlar.  Çocuklarımızı bu tür bulaşıcı hastalıklardan korumanın en etkili ve basit yolu ise onlara okul öncesinde el alışkanlığını kazandırmak!

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu ( UNİCEF ), 15 Ekim tarihini "Dünya El Yıkama Günü" olarak ilan etti. İlki 2008 yılında kutlanan bu günde, çocukların hijyen konusunda bilgilendirilmeleri hedefleniyor. UNICEF uzmanları, sadece el yıkamakla her yıl bir milyon çocuğun hayatının kurtulabileceğini bildiriyor. Bunun nedeni ise çocukların ellerini sık sık ve doğru yıkamadıklarında başta grip olmak üzere Hepatit A, ishal ve tüberküloz gibi birçok hastalığa yakalanmaları. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hülya Kuşoğlu, çocuklara bulaşıcı hastalıklardan korumanın en etkili ve en basit yolu olan ‘el yıkama’ alışkanlığını kazandırmanın yollarını anlattı. 

Ellerin her santimetre karesinde 4-6 bin zararlı mikroorganizma var!

Günlük yaşamda en fazla kirlenen organların başında eller geliyor. Eller temiz gibi görünseler de, üzerlerinde gözle görülmeyen bakteri, virüs ve parazit yumurtaları gibi pek çok hastalık yapıcı etken taşıyabiliyor. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hülya Kuşoğlu, ellerin her santimetre karesinde yaklaşık 4000-6000 bakteri olduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:  “Bu gözle görülmeyen mikroorganizmalar çocuklarda elleri ağza veya gözlere götürme, dokunma, tokalaşma, yiyecekleri veya eşyayı paylaşma gibi yollarla bulaşabiliyor. El yıkamamızın amacı da eller üzerinde bulunan zararlı mikroorganizmaları uzaklaştırmak. Çünkü sık yıkanmayan eller mikroorganizmaların çoğalmasına açık hale geliyor.”

Özellikle parmak araları mikrop yuvası

Dr. Hülya Kuşoğlu, çevreden, hayvanlardan veya başka kişilerle temastan sonra grip, ishal, hatta verem hastalığına neden olan zararlı mikroorganizmaları ellerimizle vücudumuza yerleşmesine yol açabileceğimize dikkat çekerek, ”Ellerde özellikle başparmak, parmak araları ve parmak uçları en sık temas edilen noktalar oldukları için daha fazla mikroorganizma barındırıyor.” uyarısında bulunuyor.

El yıkamak hastalıklardan korunmanın en etkili yöntemi

El yıkamak başta soğuk algınlığı olmak üzere grip, ishal ve zatürree gibi solunum yolu enfeksiyon etkenleri olan zararlı mikroorganizmaların bulaşmasını önlemek için en basit ve en etkili yöntem. Örneğin sadece doğru el yıkama yöntemini öğreterek çocuklarımızı ishalden yüzde 53,  zatürree’den yüzde 50 ve impetigo denilen cildin bakteriyel enfeksiyonundan ise yüzde 43 oranında korumamız mümkün olabiliyor.

Anne babalar çocuklarına örnek olmalı

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hülya Kuşoğlu el  yıkama alışkanlığının çocukluk döneminde, okul öncesi yaşlardan itibaren verilmesi gerektiğini belirterek, anne babaların çocuklarına sık sık ellerini yıkama konusunda telkinde bulunmaları, öncelikle de kendilerinin iyi model olmaları gerektiğini söyledi. Çocukla birlikte el yıkamak ise doğru yıkama tekniğini öğrenmesi için en etkili yöntem.

Eğitim eğlenceli hale getirilmeli

Çocuklar eğlenerek öğrenmeyi severler. Siz de çocuğunuza el yıkamayı öğretirken bunu eğlenceli hale getirmeye çalışın. Bunun için lavabo çevresine sevdiği bir oyuncak veya çizgi film karakteri şeklinde eğlenceli resimler ya da ellerin hangi durumlarda yıkanması gerektiğini gösteren resimler  gibi hatırlatıcı malzemeler yerleştirebilirsiniz. Çocuğunuza el yıkamanın önemini öğretirken asla baskı yapmamaya da dikkat edin. Ona sakin bir ses tonuyla el yıkayarak birçok hastalıktan korunabileceğini anlatın. Eğer elini yıkamamakta direniyorsa, sorunu çözmek için ilgisini çekecek başka bir yöntem deneyin.

Ellerini en az 30 saniye yıkamalı!

El yıkamak her ne kadar basit görünse de, uyulması gereken kurallar var.  Çünkü yapılan bilimsel çalışmalara göre; belirli bir süre ve uygun teknikle yıkanmadığı takdirde mikroorganizmalar ellerden temizlenmiyor. Dr. Hülya Kuşoğlu, bu nedenle çocuğunuzun ellerini en az 30 saniye yıkaması gerektiğine dikkat çekiyor.   

Adım adım doğru el yıkama yöntemi

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hülya Kuşoğlu etkili bir hijyen sağlaması için çocuğunuzun ellerini nasıl yıkaması gerektiğini şöyle anlatıyor.

• Önce ellerini suyla ıslatılmalı,
• Sabunla ellerini ovalayarak yıkamalı,
• Parmak uçlarını ve parmak aralarını, başparmaklarını, avuç içlerini ve bilek kıvrımlarını iyice ovalamalı,
• Ellerini akan su altında iyice durulamalı,
• Yıkama işleminin ardından ellerini temiz havluyla kurulamalı,

Çocuklar ellerini ne zaman yıkamalı?

• Sabah kalkınca,
• Tuvalete girdikten sonra,
• Yemeklerden önce ve sonrasında,
• Sokaktan eve girince,
• Gözle görülür kirlenme fark edilince,
• Öksürme ve hapşırma sırasında ellerini kullanılınca,
• Hayvanlarla temas ettiğinde ellerini mutlaka yıkaması gerektiğini öğretin.