Gebelikte hastaların olduğu kadar doktorların da sıkıntı duyduğu sorunların başında gelmektedir. Aradan yıllar geçmesine rağmen neden olduğu tam olarak ortaya koyulamamıştır. Preeklampsi gebelikte görülen, tansiyon yüksekliği hastalıklarından birisidir. Gebelikteki hipertansif hastalıklar, yaklaşık %10 oranında yani her 10 gebeden birisinde görülür, preeklampsi ise tüm gebeliklerin %4 kadarına görülür.

Preeklampsi nedir?

Gebeliğe özgü bir hastalıktır, sadece insanlarda görülür, bütün organları etkileyebilir. Gebelikte tansiyon yükselmesi ile birlikte idrarda proteinüri olması yani albumin çıkmasıdır. Klasik tipi kan basıncının 20. gebelik haftasından sonra 140/90mm Hg üzerine yükselmesi ve 24 saatlik idrarda 300 mg’dan daha fazla protein çıkması, veya herhangi bir zamanda yapılan idrar tetkikinde 1pozitif veya üzeri idrar çıkması olarak tanımlanır.

Kimlerde sık görülür, oluşumunda etkin risk faktörleri nelerdir?

Genellikle genç kadınlarda ve ilk gebeliklerde görülür. Genetik faktörlere bağlı olarak ırk ve etnisiteye göre de sıklığı değişir. Ayrıca çevre, ekonomik faktörler ve mevsimlerinde etkili olabildiği bilinmektedir. Obezlerde, çoğul gebeliklerde, 35 yaş üzeri gebelerde daha sık görülmektedir. Kilo çok önemli bir faktördür, kilonun normalden fazla olma miktarı hastalık görülme sıklığı ile direkt ilgilidir. Hastalık obezitesi çok fazla olanlarda, daha az olanlara göre belirgin olarak daha fazla görülür. Kalp, böbrekler, damarlar, pıhtılaşma sistemi ve dolayısı ile bebek gelişimi de bu olaylardan etkilenir.

Önlemek mümkün mü?

Ne yazık ki bilinen bir önlem yoktur. Alınan ilaçlar, vitaminler veya beslenme alışkanlıkları bu hastalığın ortaya çıkmasını veya şiddetini azaltmayı sağlayamamaktadır. Gebelik sırasında kontrollerin düzenli yapılması, sorunun erken fark edilmesini sağlayabilir. Kilo alımına özellikle dikkat edilmelidir, mümkünse gebelik planlandığında ideal kiloya inip, sonrasında gebe kalmakta yarar vardır.

Hastalığın belirtileri nelerdir?

Hızlı kilo alımı, vücutta ortaya çıkan şişlikler, idrar miktarında azalma, idrarda kanama gibi durumlar uyarıcı olmalıdır. Karaciğerde ağrı ve hassasiyet, göz kapaklarında şişlik, tansiyon yükselmesi, idrarda protein çıkışı olması, bebek gelişiminin yavaşlaması, hareketlerinde azalma, bazen bebeğin suyunda da azalma olabilir.

Tedavi?

Preeklampsi'nin en kesin tedavisi, doğumun gerçekleştirilmesidir. Burada en büyük sıkıntı, bu durumun çok erken haftalarda (22-24 haftalarda, 5,5-6 ay) ortaya çıkıp, anne hayatını tehdit eder boyutlara ulaşmasıdır. Erken haftalarda bebek doğurtulursa, kaybedilme veya sekel gelişme ihtimali yüksektir. 34. gebelik haftasından sonrası bu durumla karşılaşılırsa, bebek doğumunun gerçekleştirilmesi düşünülebilir. Bu hastalarda eklampsi denilen, sara nöbetine benzer ataklar da oluşabilir, bu olayın ilerlemiş durumlarından birisidir, veya HELLP sendromu denilen ağır bir tablo da bazen ortaya çıkabilir. Doktorun önerisi doğrultusunda, uygun bir kurumda takip ve tedavi uygulaması en doğru yaklaşımdır. Bu hastalardaki bir sorun da doğum sonrası normalden fazla miktarda olabilen kanamalardır. Bazen kanamaların çok fazla olduğu ve durdurulamadığı durumlarda anne hayatını kurtarmak için ameliyatla rahimin alınması bile gerekebilir. Çok genç insanlarda rahimin alınması istenmeyen bir durumdur, ancak anne hayatını kurtarmak için gerektiğinde yapılması elzem olabilmektedir. Hastalık, her gebede ve gebelik haftasında farklı seyredebilir, sonucun nasıl olacağını öngörmek her zaman için mümkün olamamaktadır. Her şey yolunda gidip, anne ve bebek sağlıklı bir şekilde gebeliği tamamlayabildiği gibi, bebeğin öldüğü veya sekelli kaldığı (bir hastalıktan sonra yerleşip kalan işlev veya doku bozukluğu), annenin rahiminin alındığı veya annenin kaybedildiği durumlar da ne yazık ki olabilmektedir. Sorunsuz ve sağlıklı gebelikler dilerim, sağlıkla kalınız.