Niçin sporcularımızda doping maddelerine sık rastlanıyor ?


Sporcularda doping etkisi yapan maddeleri şöyle sıralayabiliriz;

A. Uyarıcılar,
B. Narkotik analjezikler,
C. Anabolik maddeler,
D. İdrar söktürücüler,
E. Peptid hormonlar ile bunların etkilerini taklit eden maddeler ve benzerleri.


Bu liste incelenecek olursa panalgin, termalgin, optalidon gibi ağrı kesiciler; efedrin, dekstrometorfan ihtiva eden öksürük şurupları, nezle grip ilaçları; amfetamin ve kafein ihtiva eden bazı ilaçlar; diüretikler; insülin, büyüme hormonu, anabolik steroidler gibi birçok ilaç doping maddesi ihtiva etmekte ve idrar testlerinde pozitif olarak rapor edilebilmektedir.

Bazı sporcular kendiliğinden veya hocalarının tavsiyesi ile vucut geliştiriciler almakta ve eğer müsabaka sırasında kontrol edilirse, dopingli olarak rapor edilmektedirler.

Geçen hafta yaşadığım bir olayı aktarmak isterim; daha önceden hastam olmuş ve şu anda önemli bir basketbol takımında oynayan sporcu, sakatlığının çabuk iyileşmesi için spor hocasının steroid ihtiva eden bir ilaç kullanmasını önerdiğini ve bana kullanıp kullanmaması gerektiğini sordu. Eğer idrar tetkiki yapılırsa doping olarak tesbit edileceğini söyledim ve ilacı almadı. Bu davranış şekli bütün sporcularda olmalıdır. Hastalık sırasında hekim ilaç verebilir, kendileri eczaneden ilaç alabilirler ama mutlaka spor müsabakaları sırasında bu ilaçların doping etkisi olup olmadığını kontrol etmeliler ve spor hocalarına sormalılar. Örneğin, nezlesi olan bir sporcu , müsabaka sırasında yüksek miktarda kafein ihtiva eden bir antigripal ilaç aldığında , doping yaptı muamelesi ile karşılaşabilir.


En son gündem idrarda tesbit edilmesinin zor olması nedeniyle büyüme hormonu kullanılmasıdır. Spor merkezlerinde , eczanelerden reçetesiz alınan ve bilinçsizce kullanılan büyüme hormonu güç arttırıcı ve vucut geliştirici olarak kullanılmaktadır. Ancak yüksek dozda ve hekim kontrolü olmadan kullanıldığında kanserojen etkileri ve metabolizmayı bozucu etkileri olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı büyüme hormonunun reçetesiz satışını yasaklamıştır. ABD’ de de sık kullanılan bu hormon nedeniyle Ulusal Futbol liginde (NFL) doping araştırması içine büyüme hormonu tahlili de konmuştur.

Son söz: Sporcular aldıkları ilacın içindeki muhteviyatı mutlaka incelemeli ve doping listesine bakmalıdırlar. Spor hocaları kendilerine bu konuda yardımcı olmalıdırlar.