Rızası olmayan veya herhangi bir sebeple rızası kabul edilmeyen bir kişinin fiziksel güç kullanımı, tehdit, korku, kandırma gibi zorlamalarla istenmeyen bir davranışa maruz kalmasıdır. Bu davranış çocuklara, yetişkinler, kadına ve erkeğe olabilir. İstismar fiziksel veya cinsel olabilir. Cinsel istismar tecavüz veya cinsel içerikli bir dokunma gibi farklı şekillerde olabilir.
İstismara uğrayan kişi savunmasız olabildiği için çoğunlukla çocuklar olabilmektedir.
Çocuk istismarı fiziksel veya psikolojik olarak bir çocuğa kötü davranılması ve bunun sonucu çocukta fiziksel veya psikososyal gelişimin olumsuz etkilenmesidir. Bu duruma kişi, kurum veya devlet bilerek veya bilmeyerek yol açabilmektedir (Dünya Sağlım Örgütü). Yasalarca farklı tanımlanmadığı sürece 18 yaş altındaki herkes çocuk sayılır.
Cinsel istismara uğrayan çocukların yaş gruplarına bakıldığında %30’u 2-5 yaş, %40’ı 6-10 yaş kalanı da 11-17 yaş grubunda görülür. Olguların %70’i 10 yaştan küçük çocuklardır.
İstismara maruz kalan çocukların cinsiyetlerine bakıldığında kız çocuklarda 3 kat daha fazla olduğu, ülkemizde ise kız erkek çocuklar benzer sıklıkta cinsel istismara maruz kaldığı gözlenmiştir.
İstismarcıların %96’sı erkek, %80’i ise tanıdık birisidir. Dünyada istismar oranı %10’dan az iken Türkiye’de %10-53 arasında olduğu saptanmıştır.
Son 10 yılda istismar oranları çok artmış olup bunların yarıdan fazlası çocuklaradır.
Çocuklar yaşadıklarını neden ailelerine anlatmazlar?
• Utanırlar
• Yapılanların kötü bir şey olduğunu bilemeyebilirler
• İstismarcının tehdidinden korkabilirler
• Arkadaşları tarafından dışlanmaktan korkabilirler
• Anlattıkları kişilerin tekrar istismarından korkabilirler
• Kendilerine inanılmayacağını düşünebilirler
• Yapılanlardan zevk aldılarsa veya engel olamadıysa suçluluk duyabilirler
Ne önlem almak gerekir
• Öncelikle böyle bir olayın var olabileceğini, herkesin başına gelebileceğini bilmek gerekir
• Çocuklarımıza bedenlerinin kendilerine ait olduğu, kimsenin onların izni olmadan bedenlerine dokunamayacaklarını öğretmeliyiz
• Çocuklarımızın arkadaş çevresi ve bulundukları ortamlara giren çıkanlara dikkat etmeliyiz, servis şoförü, bakıcı gibi
Böyle bir durumla karşılaşılırsa ne yapmak gerekir
• Öncelikle delillerin kaybolmaması gerekir
• Çamaşırlara bulaşan maddeler ve
• Dökülen saç, tırnak gibi maddeler
• Kağıt torbaya konarak adli makamlara götürülmelidir
• Çocuk olanları oyuncak bebek üzerinde veya resim çizerek anlatmaya teşvik edilmelidir
Nereye Başvurulmalıdır
• Kolluk kuvvetleri ( polis, jandarma, karakol gibi)
• Hastaneler
• Adli tıp kurumları
Sorunsuz ve güvenli bir yaşam geçirmeniz dileklerimle, sağlıkla kalınız.
Prof.Dr.Aktuğ Ertekin