Eğer bir yıldır, hiçbir doğum kontrol yöntemi kullanmaksızın haftada 2 ya da 3 kez cinsel ilişkide bulunmanıza rağmen gebelik oluşmamışsa infertilite (kısırlık) tanımı içine giriyorsunuz ve bu durumda artık bir doktora danışma zamanı gelmiş demektir. 

Doç. Dr. Selman Laçin, istatistiklere göre sağlıklı ve korunmasız cinsel ilişkide bulunan bir çiftin 1 yılın sonunda gebe kalma oranı yüzde 85 olduğunu söylüyor. Geriye kalan yüzde 15'lik grubun ise tıbbi yardıma ve araştırmaya ihtiyacı var anlamına gelir. Bu gebeliğin kesinlikle kendiliğinden oluşamayacağı anlamına gelmez, yani hala kendiliğinden hiçbir tedavi olmaksızın gebelik oluşma sansı düşük olsa da vardır. Fakat tıbbi açıdan bu şans zaman geçtikçe daha da azalmaktadır.  Bu yüzden tedaviye başlamak için doğru zamana, yaş ilerledikçe kendiliğinden gebelik şansının azalışını da göz önünde bulundurarak, siz karar vermelisiniz. Eğer yaşınız 35'den fazlaysa 6 ay bile beklemek yeterli kabul edilmektedir.

• Eğer adetleriniz 3 haftadan daha az aralıklarla oluyorsa,
• Tamamen düzensizse
• 3 aydan uzun süreli aralıklarla oluyorsa
• Karın içinde geçirilmiş bir iltahap, enfeksiyon hikayesi, patlamış apandisit gibi bir operasyon hikayesi varsa
• Tekrarlayan akıntılı, kasık ağrılı iltihaplanma şikâyetleriniz olduysa
• 2 ya da daha fazla tekrarlayan düşük hikâyesi varsa
• Tüylenme şikâyetiniz varsa
• Göğüslerinizden süte benzer bir akıntı geliyorsa

Erkekler için prostat enfeksiyonu geçirme hikâyesi varsa veya testisler torbalar içinde hissedilmiyorsa, geçmişte cinsel organlarla ilgili kaza, hastalık, ameliyat hikâyeniz varsa doktorunuza başvurmak için beklememelisiniz. Öte yandan kısırlık tedavisinde bir tedavi protokolünü en az 6 ay sürdürmek gerekir. Ayrıca çiftlerin her şeyden önce bilmeleri gereken şey bu tedavi sürecinin sabır gerektirdiğidir. Sonuç alamadığını düşünerek 1 ay sonra başka bir hekime, daha sonra yine başka bir hekime başvurmak da sıkça yapılan yanlışlardan biridir.

Doktorunuz sizi detaylı bir şekilde muayene ettikten sonra bazı tahliller isteyecek ve neden gebelik oluşmadığına dair bir araştırma yapacaktır. Öncelikle kolay bir tetkik olan erkeğin değerlendirilmesi amacıyla sperm tahlili (spermiyogram) yapılır. Yaklaşık 2-5 günlük bir cinsel perhizden sonra erkek mastürbasyon ile sperm örneği verir ve laboratuarda bunun Dünya Sağlık Örgütü kriterlerinde değerlendirilmesi yapılır. Spermlerin sayısı, hareketliliği, canlılık oranı ve şekilleri incelenir. İltihap hücreleri olup olmadığı, tıbbi tedavi ile yapılabilecek bir şey olup olmadığı araştırılır. Sperm sayısı çok düşükse örneğin 5 milyonun altında değerler varsa veya hareket oranları çok düşükse büyük olasılıkla tüp bebek tedavisi gerekecek demektir. Normal veya normale yakın değerler varsa aşılama yöntemi de uygulanabilir.

Ardından kadının rahim ve kanalları ilaçlı bir film (HSG) çekilerek değerlendirilir. Bu filmle kanalların açık olup olmadığı ve normal görünümde olup olmadıkları değerlendirilir. Eğer her iki kanal da tıkalı görünümde ise o zaman spermlerin bu kanallardan geçerek yumurtayı döllemeleri mümkün değildir ve gerçekten de tıkalı olup olmadıklarını anlamak için genellikle Laparoskopi denilen karın içersine bakma işlemi uygulanır.  Eğer bu işlemde de kanallar kapalı bulunurlarsa ve cerrahi ile onarılabilirlerse onarılırlar ama onarılamayacak iseler tüp bebek işlemine başvurmaktan başka yapılacak bir şey yoktur.