Dünyada her yıl 50 milyon kişi boğmacaya yakalanırken bunlardan 300 bini hayatını kaydediyor. Çok bulaşıcı bir hastalık olan boğmaca, yetişkinler ama özellikle bebekler için ciddi bir hastalıktır. Yenidoğan Uzmanı Prof. Dr. İlknur Kılıç, boğmaca hakkında en önemli soruları yanıtlayıp, annelere neden boğmaca aşısı uygulandığını açıkladı.
Boğmaca nedir, hangi belirtileri gösterir?
"Bordatella pertussis" adındaki bakterinin yol açtığı, hava yolu ile bulaşan, çok bulaşıcı bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada her yıl 50 milyon boğmaca vakası görülmekte, bunlardan 300 bini hayatını kaybetmektedir. Boğmaca her yaşta görülebilen ancak bebeklerde öldürücü olabilen bir hastalıktır.
Özellikle bebekler açısından çok ciddi bir hastalık olan boğmaca akciğer problemi başta olmak üzere, birçok kalıcı sağlık sorununa yol açabilir. Boğmaca soğuk algınlığına benzer belirtilerle başlar, daha sonra boğulurcasına, yoğun ve hızlı öksürük nöbetleri görülür. Bu hastalığa yakalanan bebeklerle küçük çocuklar nöbetler sırasında morarıp kusabilir, hatta boğularak yaşamlarını kaybedebilir. Boğmacanın hafif seyrettiği yetişkinlerde diğer solunum yolu enfeksiyonlarına benzer dirençli öksürük gelişir. Yapılan araştırmalarda 2 haftadan uzun süren öksürüklerin yüzde 20'sinin boğmacadan kaynaklandığı tespit edilmiştir.
Boğmaca nasıl bulaşır?
Boğmaca bebeklere yüzde 75 oranında yakın çevresinden bulaşmaktadır. Bulaşma; %40 anne, %15 baba, %20 4 - 19 yaş arası kardeşlerden olmaktadır.
Doğurganlık çağındaki kadınların yarısında, ilk doz boğmaca aşısı yapılana kadar bebeği koruyacak antikor titresinin olmadığı gösterilmiştir.
Boğmaca aşısı etkisini kaybeder mi?
Boğmacaya karşı bağışıklık aşıdan sonra ortalama 10 yıl sonra azalmaktadır. Bu nedenle erişkinler boğmacaya yakalanıp yenidoğan bebeklere enfeksiyon bulaştırabilirler. Yenidoğanlarda ilk boğmaca aşısı 2. ayın sonunda yapıldığı için mikrobu bundan önce alan bebek riskle karşı karşıya kalmaktadır.
Koza stratejisi nedir?
“Bebekleri korumak için bebekle teması olan anne – baba - kardeş, bakıcı ve sağlık çalışanlarının aşılanmasını öngören yaklaşım” dır. Mevcut veriler, Tdap aşısının (Boğmaca aşısı) her populasyonda (gebeler dahil) güvenli olduğunu göstermektedir.