İdrar kaçırma, kadın sağlığının en önemli sorunlarından biri. Kadınlarda sosyal sıkıntıya ve sağlık problemlerine yol açan idrar kaçırma, yaygın inanışın aksine yaşlanma sürecinin doğal bir sonucu değil.

Kadının iş, sosyal ve özel yaşantısında ciddi sorunlara yol açan idrar kaçırmanın çok yüksek başarı oranıyla hem cerrahi hem de medikal tedavisi mümkün…

İdrar kaçırma, normalde kontrol edilebilen bir faaliyet olan idrar yapmanın, ani ve kişinin isteği dışında gerçekleşmesi olarak tanımlanıyor.

Her beş kadından birinin, hayatının bir döneminde bu sorunla karşı karşıya kalacağı belirtiliyor. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Vakfı’na bağlı Academic Hospital doktorlarından Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Tufan Tarcan, idrar kaçırmanın kadınlarda her yaşta görülebilen bir sorun olduğunu, yaşlandıkça sıklığının ve şiddetinin arttığını bildirdi. “Özellikle 65 yaş üstü her 3 kadından en az biri idrar kaçırıyor” diyen Tarcan, idrar kaçırmanın erkeklere oranla kadınlarda çok daha fazla görüldüğünü söyledi. Tarcan, bunun nedenlerini, idrar tutmaya yarayan kas yapılarının kadınlarda erkeklere oranla doğuştan daha zayıf olması, normal doğum sırasında idrar tutan kasların ve sinirlerin zarar görmesi ve “aşırı aktif mesane” olarak sıraladı. Aşırı aktif mesanenin görülme sıklığının yüzde 16 olduğunu, diğer bir deyişle her 6 kadından birinin aşırı aktif mesane sorunu yaşadığını kaydeden Tarcan, aşırı aktif mesanede ani idrara çıkma hissi ile birlikte sık idrara çıkma, gece idrara kalkma ve bazen de sıkışma tipi idrar kaçırma görüldüğünü belirtti. Tarcan, yaş ilerledikçe özellikle menopoz sonrası dönemde ise hormonal değişiklikler, şişmanlık ve idrar torbasının yaşlanma süresince zayıflamasının da idrar kaçırmayı artırıcı etkenler olduğunu söyledi.

Tedavi Edilmeyen İdrar Kaçırma Depresyon Nedeni

Kadınlarda idrar kaçırmanın sosyal, ailesel ve hatta cinsel yaşam kalitesini bozan bir durum olsa da doktora başvurma oranlarının düşük olduğunu ifade eden Prof. Dr. Tarcan, Türkiye’de idrar kaçıran kadınların çekingen davrandığını ve ancak yarısının doktora şikayetini aktardığını söyledi. Tarcan, “Hasta, idrar kaçırmasının anlaşılacağı korkusuyla insanlarla temastan kaçınıyor. Sokağa çıkmaktan, komşuya dahi gitmekten korkan hastada bir tür sosyal fobi hatta depresyon oluşabiliyor. Yapılan çalışmalar kadınlarda idrar kaçırmanın depresyon yaratma etkisinin ciddi ve kronik bir metabolik hastalık olan şeker hastalığından bile yüksek olduğunu göstermiş. İdrar kaçırma kadınları cinsellikten de uzaklaştırıyor. Özellikle ilişki sırasında idrar kaçırma varsa kadın cinsellikten tamamen vazgeçebiliyor” dedi.

Tedavinin İlk Adımı İdrar Kaçırma Tipinin Belirlenmesi

Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Tufan Tarcan, uzman yerlere başvurulması halinde idrar kaçırmanın çok yüksek başarıyla hem cerrahi hem de medikal tedavisinin mümkün olduğunu bildirdi. Doğru tedavinin, idrar kaçırma tipine ve nedenine göre belirleneceğini, bu nedenle idrar kaçırmanın tipinin belirlenmesinin tedavide ilk adım olduğunu belirten Tarcan, “Özellikle son 10 yıl içinde değişik idrar kaçırma türlerinin hem medikal hem de cerrahi tedavisinde önemli gelişmeler sağlanmıştır. Bu tedavi yöntemleri ile tam kuruluk sağlama oranları uzun dönemde yani en az 5 yıllık izlemlerde yüzde 80’in üzerine çıkmıştır.” diye konuştu.

İdrar Kaçırma Tedavisinde Botox Uygulamasından Yararlanılıyor

Prof. Dr. Tufan Tarcan, idrar kaçırmanın kadınlarda en sık görülen tiplerinin “sıkışma tipi” yani yetiştirememe şeklinde idrar kaçırma ile hareketle veya öksürükle ortaya çıkan “stres tipi” idrar kaçırma olduğunu, idrar kaçıran kadınların üçte birinde ise bu iki tür idrar kaçırmanın birlikte görüldüğünü söyledi.

Tarcan, sıkışma tipi idrar kaçırmaya neden olan aşırı aktif mesane durumunda, kadınlarda ilk basamak tedavide sıvı alımının ayarlanması ve zamanlı idrar yapmanın öğretilmesi yanında pelvik taban kas egzersizleri ve mesane kasının aktivitesini azaltan ilaç tedavileri uygulandığını ifade etti. Bu tedavilerden fayda görmeyen hastalarda ise mesane içine botox uygulaması ve son çare olarak da mesane büyütme ameliyatlarını uyguladıklarını belirten Tarcan, stres tipi idrar kaçırmanın en etkili tedavisinin ise orta-üretral gevşek sling ameliyatları olduğunu ve bu operasyonlarla yüzde 80 gibi yüksek bir oranda tam kuruluk sağlandığını kaydetti.

Mesane ya da Rahim Sarkmasının İdrar Kaçırmayla İlgisi Var mı?

Prof. Dr. Tufan Tarcan, kadınlarda belli bir yaşın üzerinde sık görülen ve “pelvik organ prolapsusu” olarak adlandırılan mesane, rahim ya da bağırsakların sarkması durumunun bazen idrar kaçırma ile birlikte olabileceğine dikkat çekti. Bu iki durumun birbirleriyle sebep sonuç ilişkisi içinde olmadığını, ancak idrar kaçırmayla birlikte ileri derecede rahim ya da mesane sarkması mevcutsa aynı operasyon sırasında her iki sorunun da tedavi edilebileceğini belirtti. Tarcan, “Ancak tek başına organ sarkmalarını düzelterek idrar kaçırmayı tedavi edemeyiz. Hastayı rahatsız etmeyen ve düşük derecedeki organ sarkmalarına dokunmanın faydası ve gereği yoktur.” dedi.