Çocukların küçük yaşlarda ilgi duyduğu bir spora yönlendirilmesi hem bedensel gelişimi hem de sosyalleşmesi açısından son derece faydalıdır. Bu nedenle pek çok anne ve baba çocukları belli bir yaşa geldikten sonra çocuğunu bir spor dalına yönlendirmek için kursa gönderiyor. Peki bunu yaparken çocuğunuzun gideceği kursu ne kadar araştırıyorsunuz? Bir kursta öncelikle nelere dikkat ediyorsunuz? Sporun, çocuğun gelişimini olumlu yönde etkilediği gibi olumsuz yönde de etkileyebileceğini vurgulayan Türkiye Aikido Fedarasyonu Eğitim Kurulu Üyesi Profesyonel Antrenör Sever Cengiz ve Türkiye Aikido Fedarasyonu Teknik Kurulu Üyesi Profesyonel Antrenör Tuncer Karataş konuyla ilgili önemli konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı.

"Yanlış bir egzersizle, bir çocuğun gelişimini durdurabilirsiniz."

Veliler çocuklarını herhangi bir spor kursuna yazdırırken nelere dikkat etmeliler?

Sever Cengiz: Öncelikle çocuğunuzun gideceği kursu gidip görmeniz gerekli, sağlık açısından uygun mu diye. Antrenörlük belgesi dışında, kursun bir ruhsata sahip olması gerekiyor. Bu belgeler (antrenörlük belgesi, ruhsat, izin belgesi) kursun duvarında asılı olmalıdır. Bu belgeler görünürde yoksa bile siz sorma hakkına sahipsiniz, sonuçta çocuğunuzu buraya göndereceksiniz.

Tuncer Karataş: Yanlış bir egzersizle, bir çocuğun gelişimini durdurabilirsiniz. Doğru bir egzersizle çocukların gelişimini olumlu yönde etkileyip, hızlandırabilirsiniz. Yapılan spor dalına özgü olarak, egzersizler çocuk ve yetişkin olmak üzere 2'ye ayrılır. Yetişkinin yapacağı egzersizle, 6-13 yaş arasında hızlı bir gelişime sahip çocukların yapacağı egzersizler arasında farklılıklar vardır. Mesela, belirli ağır egzersizleri çocuklara uygulamazsınız ki onların gelişimlerini yavaşlatmasın. Ama bazı egzersizlere de özellikle ağırlık verirsiniz ki çocuğun boyu uzarken, vücudu gelişirken kas-kemik yapısına da bunlara göre gelişssin.

Sever Cengiz: Özellikle aikido egzersiz açısından tehlikeli bir branş. Çünkü genellikle eklemlere baskı yaparak karşıdaki kişiyi etkisiz hale getiriyoruz. Bunu bilmeyen, bilinçsiz bir kişi bunu çocuklara da yaptırırsa onların gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir.

Tuncer Karataş: Beden yaptığınız egzersize karşılık verir. Bunun en basit örneği olarak fitnessı verebiliriz. Belirli kas gruplarına baskı uyguluyor ve bunun sonucunda bu kaslarda gelişme-değişim oluyor. Esas olan sağlıklı bir bedene sahip olmaktır. Çocuklara bu yönden fazla baskı uygularsanız, bunun karşılığını gerileme olarak alırsınız. Çocuğun gelişme çağında yapacağı egzersizler, ilerideki beden becerisini etkiler. Bu nedenle çocuk egzersizleriyle ilgili antrenör birinci esas, ikinci esas bilinçli bir veli olarak çocuğunuzu doğru yere yönlendirmek.

Sever Cengiz: Şunun için özellikle çocuğun üzerinde duruyoruz. Siz yetişkin bir insansınız, kendi kararlarınızı kendiniz verebilirsiniz. Bir spor salonuna belli bir süre gidip, memnun kalmayınca salonunuzu değiştirebilirsiniz. Ama veli çocuğunu getirip, o kursa-hocaya teslim edip gidiyor. İçeride ne olduğunu bilmiyor. Çocuğun içeride olanı doğru mu yanlış mı diye ölçme şansı yok, ancak hoca çocuğa kötü davranırsa annesine „hoca bana kötü davranıyor“ der. Bunun dışında hocanın yanlış yapıp yapmadığını bilemez.

Bir karate, aikido ya da spor kursunun sahip olması gereken belgeler nelerdir?

Sever Cengiz: Öncelikle bu kursta en az bir tane 2. kademe antrenör belgesine sahip bir kişi olması gereklidir. 1. kademe, antrenör yardımcısıdır. Şu an Türkiye'de en üst olarak 3. kademe var ancak ileride olabilir. Maalesef çoğu kurumda -bunların içerisinde eğitim kurumları da var- belge sormadan, insanların ders vermesine izin veriyorlar. Örneğin bir matematik öğretmeni, eğitim vereceği kuruma gittiğinde ondan diplomasını, eğitim için gerekli belgeleri istenir. Ama aikido dersi vermek için gelen bir kişi, üzerinde çince ya da japonca yazılmış belgeleri veriyor ve herhangi bir açıklama istenmeden ders vermesine izin verilebiliyor. Bu noktada okulun yapması gereken, öncelikle ders verecek kişiden belgelerini isteyip sonrasında bağlı olduğu federasyondan bilgi almaktır. Bu belgeler tüm spor kursları için geçerlidir.

"Aileler okul, kurs araştırmasını iyi yapmalı"

Kurs ya da hocayla ilgili bir durumdan rahatsız olduğumuzda ya da şüphelendiğimizde nereden yardım isteyebiliriz?

Tuncer Karataş: En resmi kurum Spor İl Genel Müdürlüğü. Buraya bir ihbarda bulunabiliyoruz. Eğer yapılan bu olay, bir okul içerisindeyse biz artı olarak Milli Eğitim Bakanlığı’na da bildiride bulunuyoruz.

Yaptığım uyarılar içerisine şunu da eklemek istiyorum, birinin 2. Kademe antrenör olmasını ya da yıllardır bu işi yapmasını ben kişisel olarak yeterli olmadığını düşünüyorum. Özellikle çocuk eğitimi verecek kişinin çocuk psikolojisi üzerine pedogojik eğitim alması gerekiyor. Çünkü bizim yaptığımız herhangi bir davranış, çocuk üzerinde bir etkileşim oluşturabilir. Mesela şu anda IQ seviyesi normal düzeyde olan bir çocuğun maksimum odaklanma süresi 29 dakikadır. 29 dakikalık odaklanma süresi olan bir çocuğa siz 1 saatlik bir ders verdiğinizde, o dersi çeşitli bölümlere bölüp, bunu bir pedagog gözetimi altında bakın biz şu egzersizleri yapıp, şu şekilde bir davranış silsilesi içinde bulunuyoruz deyip bunları ehil olan birisi tarafından onaylattırmamız gerekiyor.

"Ben bugün çocuğumu bir kursa yazdıracak olsam o kursla ve içinde eğitim veren kişiyle ilgili her şeyi araştırırım."

Tuncer Karataş: Anneler ve babalar çocuklarını emanet edecekleri kurumu, -herhangi bir eğitim kurumu olabilir bunun spor eğitimi veren bir yer olmasına gerek yok- araştırma yapmalılar. Şu kolej iyidir ya da bu spor salonunda havlu ve sabun var, iyiymiş diye bakmamalılar. Havlu ve sabun her yerde bulunabilir ama iyi bir antrenör her zaman bulunmaz. Bu da çocuğunuzun gelişimi, eğitiminde önemlidir. Bunlara dikkat edilirse, yaşanabilecek sorunları engelleyebilirler.

Sever Cengiz: Velilerin çocuğunu teslim edeceği kurumu son derece iyi araştırması ve bilinçli tüketici olması gerekli. Bu da bir tüketim sonuçta.

Haber/Röportaj: Betül Poşul