Pek çok kişi çiğneme ve konuşmada zorluk çektiği halde sorununun nereden kaynaklandığını bilmez. Oysa birçok vakada sorun çene bozukluğundan ileri gelir ve tedavisi mümkündür. Kadıköy Şifa Kadıköy Hastanesi Ağız ve Diş Sağlığı Uzmanı Dt. Ceren Saruhanoğlu, çene bozukluklarının yarattığı sorunları ve tedavi şeklini anlattı.

Günümüzde kişilerin yüz, çene ve dişlerinin düzgün yapıda olması için yapılan cerrahi tedavi yöntemi olan ortognatik cerrahi eski yunanca da orgos (düz) ve gnagos (çene) kelimelerinden türetilmiştir. Ortognatik cerrahi, bireyin diş, çene ve yüz yapısındaki bozuklukların ortodonti (tel tedavisi) işlemi ile düzeltilemediği durumlarda ortodontik tedavi ile birlikte uygulanan cerrahi tedaviye verilen addır. Bu ameliyatlar sonucu kişinin diş, çene ve yüz dokularının birbirleriyle olan bozuk ilişkileri düzeltilmektedir. 

Alt ve üst çene arasındaki yapısal bozukluk çok çeşitli nedenlerden dolayı olabilir.  Aşağıda belirtilen tüm bu yapısal bozukluklar ortognatik cerrahi ile tedavi edilebilir.

Prognatizm: Alt çenenin önde olması - class III malokluzyon

Mikrognatizm: Alt çenenin üst çeneye göre olması yetersiz gelişimi - class II malokluzyon

Retrognatizm: Alt çenenin üst çeneye göre geride konumlanması (gelişim geriliği olmayan durumlarda)

Laterognatizm: Alt çenenin üst çeneye oranla sağa ya da sola daha fazla gelişmesidir.

Mikrognati: Üst çenenin alt çeneye göre daha geride gelişmesidir.

Open-Bite: Dişlerin kapanış esnasında temas etmemesidir.

Mikrogenia: Çene ucunun normalden küçük olmasıdır.

Makrogenia: Çene ucunun normalden büyük olmasıdır.

Ortognatik cerrahi çok iyi planlanmalı!

Ortognatik cerrahi planlaması çok detaylı yapılmalıdır. Öncelikle hastanın alt üst çenesinden ölçü alınır ve bu modeller alçıdan dökülerek hastanın çene ilişkileri detaylı bir biçimde incelenir. Panoramik, sefalometrik ve çene eklemi görüntülemeleri değerlendirilir. Hastanın sefalometrik analizi yapılır ve tüm bu analizlere göre yapılacak cerrahi işlemler kararlaştırılır. Ameliyat öncesinde ortodontist mevcut dişleri ameliyat ortamına hazırlamak için hastanın ortodontik tedavisine başlar. Dişler istenilen düzeyde konumlandıktan sonra hastanın çenelerinin yeniden konumlanması için hasta operasyona alınır. Ortognatik cerrahi ameliyatları tam donanımlı hastanelerde yapılır. Operasyonlardaki genel amaç ilişki bozukluğu bulunan kemiklerin düzgün kesi hatları ile yeniden yapılandırılması ve sabitlenmesidir. Sabitleme işlemi doku dostu özellikli ufak vidalarla yapılmaktadır.

Ameliyat sonrası bakım büyük önem taşır!

Ameliyat sonrası bakım çok önemli olduğundan hasta ameliyatı takiben yapılan işleme göre 1 - 3 gün süreyle hastanede kalır. İlk günler beslenme sıvı gıdalarla olur. Çoğunlukla ilk iki hafta sıvı - yumuşak beslenme devam eder. Hasta ancak ikinci haftanın sonunda çiğneme fonksiyonunu yavaş yavaş kullanır. Operasyon sonrası hem çenelerin konumlarını hem de dişlerin konumlarını sabitlemek için ortodontik tedaviye devam edilir (pekiştirme tedavisi).

Ortognatik cerrahi operasyonları,  hastaların;

• Çiğneme, ısırma ve yutma sorunları
• Konuşma problemleri
• Kronik çene ve TME(çene eklemi) ağrısı
• Karşıt çene ile kapanış bozukluklarını tedavi etmeye yöneliktir.

Ortognatik cerrahi tedavisi hastanın ağız, diş, çene fonksiyonlarının düzeltilmesinin yanı sıra hastaya çoğunlukla yeni bir estetik görünüm sağlamaktadır. Bu operasyonlar sonrasında yeni ve ideal bir görünüme sahip olan hastaların aynı zamanda ameliyat sonrasında kendine güvenlerinde artış görüldüğü bilimsel araştırmalarla tespit edilmiştir.