Kadın diş sağlığında kritik 5 dönem
Ortodontist Dr Aylin Sezen Yalçın, kadınların yaşadığı 5 özel hormonal dönem nedeniyle, diş sağlıklarına daha özel ilgi göstermeleri gerektiğine dikkat çekti.
İşte kadının dişine vuran 5 dönem: Ergenlik, Menstruasyon, Gebelik, Emzirme ve Menopoz
Ergenlik ve menstruasyon dönemlerinde meydana gelen hormonal değişikliklerin en çok dişeti sağlığını etkilediğini belirten Yalçın, Dişetlerinde gingivitis’e (dişeti iltihabı) bağlı olarak şişlikler, kızarıklıklar artar, dişeti kanamaları görülebiliyor. Hormonal değişiklikler özellikle ağız bakımı yetersiz olan kişilerde bakteri plağına ve dişeti iltihabına yol açar. Bu dönemde ağız bakımına daha fazla dikkat edilmeli, düzenli aralıklarla diştaşı temizliği yaptırılmalı ve plak kontrolü sağlanmalı. Oral hijyen eğitimi, düzenli diş fırçalama ve diş ipi kullanımı ile bu tarz dişeti problemlerinin önüne geçilebilir” şeklinde konuştu.
Gebelik döneminde çürük artabilir
Gebelik döneminin kadın diş sağlığı açısından en özel dönem olduğunu vurgulayan Yalçın şöyle devam etti: “Hamilelik döneminde ağız ve diş sağlığı ciddi şekilde etkilenir. Bu dönemde ağızdaki asit seviyesi değişir, bu da bakteriyel ortamın değişmesine sebep olur. Özellikle bulantı ve kusma problemi olan kişilerde mide asidi, dişleri ve dişetlerinde olumsuz sonuçlara yol açar. Bu durum diş çürüklerinin artmasına da neden olabilir. Bu dönemdeki bulantılara bağlı olarak ağız bakımı da ihmal edilirse dişlerde çürük ve dişeti hastalığı riski daha da artar. Dişlerini korumak için, kusma sonrasında ağız su ile çalkalanmalı ve yarım saat sonra dişler fırçalanmalı.”
Hamilelikte diş etleri çok etkilenir
Hamilelik döneminde özellikle dişetlerinin çok etkilendiğini belirten Yalçın, hamilelik gingivitisi adı verilen dişeti hastalığının yaygın bir şekilde görüldünü belirtti. Yalçın, “Dişetinde kızarıklık, şişlik, kanama ve hassasiyet meydana gelir. Bu durum genellikle 2. Ayda başlayıp 8. Aya kadar devam eder. Bu nedenle ağız hijyenine ekstra dikkat edilmeli belirli aralıklarla diş temizliği yaptırılarak problemler kontrol altına alınmalı. Hamilelik dönemi 3 döneme ayrılır. İlk 3 aylık dönem, bebek gelişiminin en fazla olduğu dönem olduğu için, son 3 aylık dönem de anne doğum riski yaşadığı için acil olmayan müdahalelerden kaçınılır. 2. Dönem yani 3-6 ay arası tedavilerin uygulanabileceği en güvenli dönemdir. Bu dönemde ertelenmesi mümkün olmayan diş tedavileri, diş çekimleri, dolgu ve kanal tedavileri yapılabilir. Fakat ciddi ağrı ve enfeksiyon durumunda ise kadın doğum uzmanı ve diş hekiminin birlikte aldığı bir kararla gerekli tedaviler uygulanabilir” şeklinde konuştu.
Hamilelik öncesi diş kontrolü şart
Yalçın şöyle devam etti: “Planlı gebeliklerde hamilelik öncesi kontrolden geçilip gerekli diş tedavileri tamamlanmalı. Ağız hijyeni kontrol altına alınmalı, çürükler ve riskli dişler tedavi edilmeli. Hamilelik süresince de düzenli aralıklarla ağız ve diş bakımı yaptırılarak olası dişeti hastalıklarının önüne geçilmeli. Hamilelik dönemi, ağız ve diş sağlığını etkilerken aynı şekilde mevcut dişeti hastalıkları ve diş enfeksiyonları da bebeğin gelişimini ve sağlığını etkiler. Uzun süren dişeti hastalıkları erken doğum riskini arttırır. Bu nedenle sağlıklı bir hamilelik geçirmek için bu dönemde ağız ve diş sağlığınıza özel önem verilmeli, düzenli kontroller yaptırılmalı.”
Emzirme dönemine özel dikkat
Emzirme dönemlerinde ağız ve diş sağlığına daha özen gösterilmesi gerektiğini belirten Yalçın, hamilelikte oluşacak çürüğün emzirme döneminde tedavisinin güçleştiğini vurguladı.
Menopoz döneminde psikolojik sorunlar da yaşanır
Menopoz döneminde hormonal değişiklerin yanında psikolojik değişikliklerin de yaşandığına dikkat çeken Yalçın şöyle devam etti: “Menopoz döneminde vücutta meydana gelen değişikler ve psikolojik sorunlar nedeniyle ağız bakımı genellikle ihmal edilir. Bu dönemde östrojen seviyesi en az düzeye iner. Östrojen azlığı kalsiyum emilmesini negatif etkiler ve kemik erimesine yol açar. Bu dönemde kullanılan ilaçlara ve hormonal değişikliklere bağlı olarak ağız içinde de bazı değişiklikler meydana gelir. Tükürük salgısı azalır, ağız mukozası ve dişeti kalınlığı azalır, osteoporoza bağlı olarak kemik erimesi ve dişeti çekilmeleri yaşanır. Tükürük azalması ağız kuruluğuna yol açar bu da ağızda ağrı ve yanma hissi oluşturur, tat alma duyusunu değiştirir. Bu dönemde kemik erimelerinin önüne geçmek için yeterli miktarda kalsiyum alınmalı, diş kayıplarını engellemek için ağız hijyenine dikkat edilmeli. Günde 2 kez dişler fırçalanmalı, düzenli aralıklarla kontroller yaptırılmalı. Ağız kuruluğu için ağız sık sık suyla çalkalanabilir ya da yapay tükürük solüsyonları, nemlendiricili gargaralar kullanılabilir.”