Sağlıklı ve zinde bir yaşam için spor alışkanlığı çok önemli. Ancak spor yaparken sağılığı tehlikeye atmamak da gerekiyor. Bu nedenle sporun da kişiye özel yapılması gerektiğini vurgulayan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanları Prof. Dr. Semih Akı ve Dr. Elçin Aykutoğlu, spor yaparken dikkat edilecek noktalara dikkat çekiyor.
Prof. Dr. Semih Akı, spora, zemin ve hava koşullarına uygun ayakkabı ile kıyafet seçiminin sakatlık riskini azaltacağını dile getiriyor. “Çalışan erkeklerin basketbol, futbol, voleybol gibi takım sporlarını hem bir sosyal aktivite hem de spor amaçlı tercih ettiklerini biliyoruz. Ancak düzensiz yapılan bu tip spor aktivitelerinde sakatlık riski daha fazla” diyen Prof. Dr. Akı, bu tip takım sporlarının öncesinde ve sonrasında ısınma ve soğuma egzersizlerinin yapılması gerektiğini ifade ediyor. Uygun zemin seçiminin sakatlık riskini de azaltacağını hatırlatan Akı, futbol için toprak veya çim gibi doğal zeminleri, basketbol ve voleybol için ise parke zeminleri öneriyor.
Prof. Dr. Akı, tenis ve golf gibi sporların tercih edilmesinin, solunum, dolaşım ve kas iskelet sistemlerini olumlu etkilemesinin yanı sıra sosyal ilişkileri de geliştirdiğini belirtiyor. Açık havada yapılan sportif aktivitelerin ağrı eşiğini yükselttiği ve stres kontrolünde olumlu etkileri olduğu da belirten Akı, antrenmansız ve doğru teknik kullanılmadan yapılan sporlarda kas iskelet sistemi sakatlıklarına sıklıkla rastlandığının altını çiziyor.
Karşılaşmaların yapıldığı ortamda sakatlıklara erken müdahale için buz veya soğutucu sprey bulundurulmasının da gerektiğini vurgulayan Akı, kaza anında soğutucu uygulanmasının sağlık merkezine gidene kadar yapılacak en basit ve etkili uygulama olduğunu belirtiyor.
BİRÇOK HASTALIKTA TEDAVİNİN BİR PARÇASI
Dr. Elçin Aykutoğlu, kalp hastalıkları, kronik obstrüktif akciğer hastalıkları, obezite, diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi, depresyon, bel, boyun ağrıları ve osteoporoz gibi hastalıkların tedavisinde spor ve egzersizin, tedavinin bir parçası olduğunu hatırlatıyor. Sporun, kan basıncı ve şekerinin düzenlenmesi, kan yağları ve kolesterol seviyesinin düzenlenmesi, kemik tendon ve kas dayanıklılığının artmasında rol oynadığını belirten Dr. Aykutoğlu, “spor, dokulara oksijen ulaşmasını sağlar ve dokuların oksijen kullanımını düzenleyerek oksijen kullanım kapasitesini maksimuma çıkartır” diyor.
EGZERSİZ PROGRAMINI, UZMAN OLUŞTURMALI
Dr. Aykutoğlu, kronik hastalığı olan kişilerde egzersiz programlanırken kişinin yaşı, fonksiyonel durumu, kardiyovasküler, respiratuvar fonksiyonu, nörolojik kontrol ve kapasitesinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini özellikle vurguluyor.
Birden çok kronik rahatsızlığı olan kişilerde egzersiz programının uzmanlar tarafından oluşturulması gerektiğini belirten Aykutoğlu, “Yürüyüş, yüzme, bisiklet gibi aerobik egzersizler sıklıkla önerilen aktivitelerdir. Verilen egzersizler kuvvet, dayanıklılık, esneklik ve mobilite, gevşeme ve koordinasyonu geliştirmeye yönelik olmalıdır” diyor.