Korkular ve hayaller
Çocuğunuzun yatmak istememesi başka sebeplere de bağlı olabilir. Küçük çocukların geceleri yarı karanlıkta kaygılanması, birtakım hayallere kapılması çok olağandır, özellikle de tanıdık olmayan ortamlarda.
Çocuğunuz yatma vakti geldiğinde kaygılanıyorsa, yatağının altında canavarlar olduğunu hayal ediyorsa, dolaptaki gölgeleri canlıymış gibi algılıyorsa ya da merdivenlerdeki çıtırtılara "gremlin"lerin neden olduğunu düşünüyorsa; onun bu korkularını küçümsemeyin, onu dinleyin. Çocuğunuzun hayal dünyası, ona sizinle birlikte yaşadığı dünya kadar gerçek görünebilir. Algılarını değiştirmesine yardımcı olarak onu rahatlatmaya çalışın:
* Canavarları savın: Boş bir plastik limon suyu şişesi alın ve suyla doldurun. Çocuğunuza bunun süper güvenli bir canavarsavar olduğunu söyleyip yatağının yanına bırakın. Gerektiğinde canavarların üstüne sıkmasına izin verin (ama kardeşleri üzerinde kullanmamasını tembihleyin, aksi takdirde yasaklanacağı uyarısında bulunun!).
* Hikâye anlatarak dost bir canavar yaratın: Yaşı daha büyük bir çocuğa durumla ilgili bir hikâye anlatarak algısını değiştirmesini sağlayabilirsiniz. Hikâyeniz şöyle başlayabilir:
Bir zamanlar bir canavar vardı, ama aslında iyi bir canavardı.
Burada ana fikir çocuğunuzun canavarı benimsemesini sağlamaktır. Çocuk kaygılanmak yerine durumun kontrolünü elinde tutar.
Kendisini güvende hissetmesini, yanında olduğunuzun farkında olarak uykuya dalmasını sağlamak için aşamalı geri çekilme tekniğine başvurun
Çocuğunuz uykusunda sayıklıyor ya da dişlerini gıcırdatıyorsa kaygılanmamaya çalışın. Bu bir aşamadır. Durum ciddiyse yapılacak en iyi şey yanında oturmak; uyandırmadan yeniden uykuya dalmasını sağlamaktır.
Çocuğunuzun uyurken göründüğü kadar sıkıntılı olmadığını anlamak önemlidir. Bazı anne babalar çocuklarını uyandırıp ardından yeniden uyutmayı tercih etseler de, genellikle bu gerekli değildir.
Çocuğunuz korkulu hayallere kapılıyorsa, kaygısının kökenine inmek için çaba sarf edin. Kaygılanmasının sebebi, televizyonda şiddet içeren bir program seyretmesi ya da okulda birinin onu üzmüş olması olabilir mi?
Çocuğunuzun akşam erken saatlerde çok oynayıp enerji harcayarak rahatlamayı öğrenmesini sağlayın. Bu oynamaktan yorgun düşme işi, akşam ne kadar erken saatlerde gerçekleşirse o kadar iyi olur. Fiziksel olarak yorgun düşmüş bir çocuk yatmaya ve uykuya dalmaya o kadar hazır olacaktır.
Fakat yaygın bir hataya düşüp de çocuklarınızı yatma vaktine bir saat ya da daha az vakit kalmışken oturma odasında oradan oraya zıplamaya, odanın içinde dört dönmeye yönlendirmeyin. Bu onları aşırı harekete geçirecek, uykuya hazırlanmalarını sağlamak daha fazla zamanınızı alacaktır.
Sürecin neresinde olduğunuzu bilmeniz önemlidir
Çocukların sağlıksız uyku düzenlerini idare etmek çok zordur, siz yorgun ve savunmasızken, onlar yaramazlık yapacaklardır. Bu yüzden de böyle zamanlarda büyük olasılıkla bağırırsınız, sabırsız olursunuz ya da onlar kendi kendilerine uyumayı öğreninceye dek arkası gelmeyen bağrışlar ve öfke nöbetleriyle karşı karşıya kalmak yerine kolay seçeneğe, yani çocuğunuzu yatağınıza almaya ya da kanepeye yatırmaya teslim oluverirsiniz.
Uykunun sağlıklı bir fiziksel ve zihinsel gelişim için ne kadar önemli olduğunu hiç unutmamanız, izlediğiniz yoldan ayrılmamanızı sağlayabilir. Küçük yaşta yerleştirilmiş iyi uyku alışkanlıkları, çocuğunuzun sonraki yıllarda sınavlara hazırlanırken ya da stresli bir işte çalışırken iyi durumda olmasını sağlayacaktır. Uykusuzluk yetişkinleri de olumsuz etkiler, deliksiz bir uyku çekmemişseniz eğer daha sakar, daha stresli, aşırı duyarlı ve soğukkanlılığınızı korumakta güçlük çeker bir halde olursunuz.
Bir uyku günlüğü tutun
Çocuğunuzun uyku rutinini değiştirdiğiniz gün bir günlük tutmaya başlayın ya da ilerlemeyi ve değişiklikleri kaydetmenizi sağlayacak bir grafik hazırlayın. Uyku sorunu ne kadar ağırsa, bu o kadar önem kazanır.
Yorgunluktan bitap düşmüşseniz ve çocuğunuzu geceleri 20 kez geri yatırmanız gerekiyorsa, ilerleme sağladığınıza inanmanız imkânsız olacaktır. Fakat aldığınız notlar, iki gün önce 25 kez yatırdığınızı söylüyorsa, bir değişiklik olduğu, sürecin işlediği, başarıya ulaşmak için sabretmeniz gerektiğini gösteren nesnel bir kanıt bulunacaktır.
Bir yatma merasimi hazırlayın
Düzenli bir yatma merasimine bağlık kalmak modası geçmiş bir düşünce olarak görünebilir, fakat inanın bana işe yarar.
İdeali, okul çağına gelmemiş ya da daha küçük çocukların akşamları 19:30?da yatakta olmasıdır. Bu durum, çocuklarını gün içinde göremeyen anne babalarda ondan mahrum kalıyorlarmış gibi bir his uyandırabilir, fakat çocuğunuzu yatırmak da onunla bağ kurmanızı sağlayacak özel bir zamandır. Onunla oynamaya başka zamanlarda yeterince vakit ayırırsanız, siz de çocuğunuz da birbirinizden mahrum oluyormuş gibi hissetmezsiniz.
Farklı yaşlarda birkaç çocuğunuz varsa, yatma vakitlerini farklı tutun. Bu üzerinizdeki baskıyı kaldıracak, yaşı daha büyük olan çocuğunuzun ona özel "ekstra" zamanı değerli bulmasını sağlayacaktır; ayrıca küçüğün yatma vaktini oturturken büyükten yardım almış olursunuz.
Ancak fazladan vakit verme eğiliminde de olmayın. Küçük çocuklar muhteşem müzakerecilerdir, daha geç saatlere kadar ayakta kalmaları anlamına gelecekse, kısa sürede saatin kaç olduğunu söylemeyi de öğrenirler!