Geçmek bilmeyen yorgunluğunuzun sebebi kansızlık da olabilir depresyon da… Yorgunluğunuza eşlik eden başka şikayetleriniz varsa bir uzmana başvurmayı ihmal etmeyin. Çünkü çoğu zaman üzerinde durulmayan yorgunluk, ciddi bir hastalığın belirtisi olabiliyor.  Son dönemde sıkça karşımıza çıkan, hemen herkesin şikayet ettiği yorgunluk, bazen birkaç günlük istirahatle geçebilirken bazen de aylar boyu sürebiliyor. Tek başına bir hastalık olmayan yorgunluk, bir hastalığın belirtisi olabiliyor. Bu nedenle bir aydan fazla süren yorgunluk halinin, farklı bir hastalığın belirtisi olabileceği ihtimaliyle iç hastalıkları uzmanına başvurmak gerekiyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Alper Canpolat, yorgunlukla ilgili bilmemiz gerekenleri anlattı.  

Yorgunluk nedir?

Yorgunluk temelde, bir işe başlamak veya bir işi bitirmek için kendimizde fiziksel veya psikolojik olarak yeterli enerjiyi bulamadığımız durumları ifade ediyor. Yorgunluğu sabah yataktan zor kalkıp öğlene doğru açılmak değil, öğlene doğru enerjinin tükenmesi olarak tarif ediyoruz. Türleri ise yeni başlayan ya da kronik, fiziki ya da ruhi, hastalık olmadan ya da hastalığa bağlı yorgunluk olarak sıralanıyor.  

Ne zaman doktora başvurmak gerekiyor?

Herkesin yoğun çalıştığı günler olabiliyor ve bu günlerin sonunda ortaya çıkan yorgunluk normal kabul ediliyor. Ancak yorgunluk dinlenme ile geçmiyorsa veya tekrar ediyorsa ihmal edilmemesi gerekiyor. Yorgunluğun süresi de önem taşıyor. Bir ay süren yorgunluk halinde yalnızca izlem yapılıyor. Bu süreyi aşan yorgunluklara ‘uzamış yorgunluk’, altı ayı aşanlara ise ‘kronik yorgunluk’ deniyor. Yorgunluğun yanında ek şikayetler varsa durumun daha da ciddiye alınması gerekiyor.  

Hangi hastalıkların belirtisi olabiliyor? Belirtileri arasında, yorgunluk olmayan hiçbir hastalık bulunmuyor. Karaciğer, akciğer ve böbrek hastalıkları, hormonal hastalıklar, tiroit hastalıkları, kansızlık ve diğer kan hastalıkları, psikolojik sorunlar, su-elektrolit dengesinin bozulması, romatizmal hastalıklar ve tümörler yorgunluğa neden olabiliyor. Yorgunluk şikayeti olan kişinin ilk başvuracağı adresin bir iç hastalıkları uzmanı olması ve yapılacak tetkiklere göre altta yatan hastalığın uzmanına yönlendirilmesi gerekiyor.  

Yorgunluğun altında hangi nedenler yatıyor?

Nedenler yaş gruplarına göre değişiyor. Yaşlı grupta kalp, karaciğer, böbrek, diyabet gibi kronik hastalıklar yorgunluğa neden oluyor. Ancak 30’lu yaşlarda kansızlık, düşük tansiyon, iş yaşamının ve kent hayatının getirdiği bıkkınlık ve depresyon da yorgunluğun nedenleri arasında yer alıyor. Altı ayı geçen kronik yorgunluğun en önemli nedenlerinden biri de depresyon oluyor.  HANGİ 

Belirtileri hangi hastalıklar işaret ediyor

Başvurulan iç hastalıkları uzmanı için hastanın öyküsü önem taşıyor. Yorgunluğunun ne zamandır devam ettiği ve ek şikayetleri olup olmadığı sorgulanıyor. Hasta öksürdüğünü, yeşil renkli balgam çıkardığını söylüyorsa akciğer hastalıklarından, bacakları şişiyorsa, sırt üstü yatınca nefesi daralıyorsa kalp hastalıklarından, gözde ve idrarda sarılık varsa karaciğer hastalıklarından şüphelenilebilir. Ayrıca ayakları şişiyor ve idrarı azalıyorsa böbrek hastalıkları, kilo alıyor ve saçları dökülüyorsa tiroit, yüzü soluksa ve nefesi çabuk kesiliyorsa da kansızlık düşünülebilir.  
Tanı koyarken hangi tahlillerden yararlanılıyor? Yorgunluğun nedenleri araştırılırken başka bir hastalığı olmayan genç hastalarda kan sayımı, karaciğer enzimleri, idrar tahlili, demir ölçümü ve tiroit fonksiyonları ölçümü yapılıyor. Eğer düşünülen bir başka hastalık varsa ona yönelik tahliller de isteniyor.  

Sağlıksız diyetler yoruyor

Kişinin ideal kilosunda olması yorgunluk riskini düşürüyor. Bu nedenle doğru uygulanan, tüm besin gruplarını içeren diyetler öneriliyor. Hızlı kilo vermek uğruna uygulanan ve tek tip besine dayanan, vücudun elektrolit, sodyum-potasyum dengesini bozan diyetler yorgunluğa neden oluyor.  
Mevsimsel yorgunluğa karşı önlem alın Mevsim geçişlerinde atmosfer basıncı, sıcaklıklar ve gün ışığının miktarı değişiyor. Bu değişim vücuttaki bazı hormonları etkiliyor. Böbrek üstü bezinden salgılanan ve vücudun dengesini sağlayan kortizol hormonu da bu değişimden etkileniyor. Vücut direncini kırarak daha duygusal ve hastalıklara açık olmaya neden oluyor. Bu dönemlerde beslenmeye dikkat etmek, iyi dinlenmek, kaliteli ve yeterli  uyumak öneriliyor.  

Dikkat!

Yorgun olduğunuzu düşünüp egzersizden kaçmak sizi bir bıkkınlık çemberinin içine sokabilir. Oysa düzenli egzersiz yapmak hem beyni çalıştırıyor hem de kasları yorarak dinlendiriyor.  Her gün spor yapma imkanı olanlara 30 dakika, haftada üç gün zaman ayırabilenlere ise 50 dakika tempolu yürüyüş öneriliyor.