Diziler suçlulara yol mu gösteriyor? Polisiye dizilerin, suçluya suçun nasıl işlendiği, nelerin delil olabileceği, delillerin nasıl yok edilebileceği yönünde teknik bilgi verdiği iddiası tartışmaya yol açtı

Televizyon kanallarında yayınlanan ABD yapımı CSI dizileri başta olmak üzere kriminal belgeseller ve polisiye dizilerin, suçluya suçun nasıl işlendiği, nelerin delil olabileceği, delillerin nasıl yok edilebileceği yönünde teknik bilgi verdiği iddiası tartışmaya yol açtı. Habertürk gazetesinin haberine göre, bazı uzmanlar, suçluların bu diziler ve belgeseller sayesinde “arkada delil bırakmadan eylemlerini gerçekleştirdiklerini” savunurken, bazı uzmanlar Türkiye’deki suç profilinin bu yaklaşıma uymadığını ileri sürdü.

‘Bu tür diziler suçun işlenmesini kolaylaştırıyor’

Ceza Hukukçusu Avukat Mehmet Eke:
BU dizilerin ve belgesellerin en iyi takipçileri suç işlemiş veya işlemeye meyilli olanlardır. Bu dizileri yapanlar Amerikan devletinin içte ve dışta propagandasını yapmaktadır. Ancak dünyadaki bütün hırsızlara yol göstermektedir. Amerika’da FBI’nın kullandığı bütün teknolojileri bizim polisimiz kullanıyor. Ülkemizdeki hırsızlar da bu delilleri bırakmamak için ellerinden geleni yapıyor. Suçlu arkasında muhakkak kanıt bırakır. Polis kullandığı teknolojiyi ve yöntemi deşifre etmemelidir. Önlemini almalıdır. Bu diziler suçun işlenmesini kolaylaştırma suçunu işliyorlar.

‘Devlet hemen önlem almalıdır'

Ceza Hukukçusu Zeki Bulgan:
BU tip diziler hırsızlara yol gösteriyor. Suçu bilmeyenleri özendiriyor. Devletin suçları önleme görevi olduğu için bu dizileri kısıtlayabilir. Suçu engelleyici ve önleme hizmetleri kapsamında bu dizilerin engellenmesi lazım. Devlet çocuklarla ilgili nasıl dizilerde önlem alıyorsa, bu dizilere de kısmen engel olabilir. Bu sansür olarak da adlandırılabilir ama içeriğine bakılarak, sansürlenebilir.

‘Hırsızlar izleyip normalleştiriyorlar’ ders çıkarıyor’

Emekli Hırsızlık Masası Şefi Halis Yücel:
BU diziler suçluları mutlaka yönlendiriyor. Özellikle hırsızlar dizilerden kendilerine ders çıkarıyorlar. Bizim dönemimizde hırsızlar cezaevinde çeşitli yöntemleri öğreniyorlardı. Bir otomobilden teyp çalan hırsız, cezaevinde oto hırsızıyla kaldığı zaman otomobil çalmayı rahatlıkla öğreniyordu. Çıkınca oto hırsızı oluyordu. Şimdi kriminal dizilerde her şey ortada, tüm detaylar veriliyor. Deliller yok ediliyor.

‘Suç işlemeyi ‘Hırsızlar izleyip normalleştiriyorlar’

Avukat Şeref Dede:
Bence dizileri izleyerek suç işleme meyilli insanlar etkilendiği gibi, senaryolar da gerçek yaşamdaki suç öykülerinden faydalanıyor. Dizilerdeki ya da filmlerdeki gasp, kaçırma, adam öldürme olayları suçu normalleştiriyor. Bunları izleyen suça meyilli kimselerde bunları kolaylıkla yapılabileceği hissi oluşabiliyor.

‘Yararı da var zararı da var’

Emekli Hırsızlık Masası Polis Memuru Zafer Dinçsoy:
BU tür dizilerin zararı olduğu kadar yararı da bulunuyor. Suçlu, ne kadar bu dizilerden etkilenerek delilleri karartsa da her şeyin bir panzehiri vardır. Bu tür diziler kısmen suçluları yönlendirebilir. Ancak insanları suçtan caydıracak eğitici noktaları da oluyor. Teraziye koyarsanız bu dizilerin faydası ve yararı yarı yarıya çıkar.

‘Kesinlikle etkili değil, hatta failler azalıyor’

Adli Tıp Uzmanı Prof. Dr. Sevil Atasoy:
PARMAK izinin bırakılmaması gerektiğini yüzyıldır biliyor suçlu. Bunu önleyebilmek için eldiven giyiyor diyelim ama buna rağmen parmak izinden bulunan birçok suç var. Eldiven giydi mi başka bir şeyden bulunuyor. Suçlunun işi öğrenerek kusursuz bir suç işlemesinin mümkün olmadığını en azından ben 80 küsur defadır söylemekteyim. Yani hiçbir zaman delil bırakmadan suç işlemek olmuyor. Açıkçası iyi çalışan bir sisteminiz varsa, eğer iyi delil toplayabiliyorsanız, istediği kadar delil bırakmamaya çalışsın farkında olmadan bırakır. Eğer astronot kıyafetiyle dolaşmıyorsa ortalıkta suçu işlerken astronot kıyafeti giymemişse delil bırakır. Dünyanın her yerinde bu diziler var, faili meçhuller artmıyor, azalıyor. Kesinlikle diziler etkili değil.

'Kanıt birkaç cinayeti aydınlattı’

Kanıt Dizisinin Yapımcısı Mahmut Kayuntu:
KANIT dizisi sayesinde polis birkaç cinayeti daha kolay aydınlattı. Kendi dizim adına konuştuğumda bir zararının olmadığına inanıyorum.

‘Türkiye’de suçlu profilinde dizilerden örnek alma yok’

Avukat Muhittin Köylüoğlu:
CMK’ya dayalı sistemi kuranlardan biriyim, 22 yıllık meslek hayatımda dizileri örnek alarak Türkiye’de suç işlemiş bir suçlu profiline rastlamadım. Türkiye’deki suçlu profilinde dizilerden örnek alma gibi bir durum yok. Ne Behzat Ç.’de ne de Suskunlar gibi dizilerdeki gibi olaylar var. Hepsi hayali, fantastik. Tek gerçekçi dizi var, Kurtlar Vadisi. Orada da olaylar gerçek yaşamdan alınmıştır.