Beslenmede yeme hızı, direkt olarak kiloyu ve sindirim sistemimizi etkiler. Uzun yıllar boyunca oturan yeme hızı alışkanlığı, kolay kolay değiştirilemez ama kontrol edilmesi de şart. İşte yeme hızının neden bu kadar önemli olduğuna dair gerçekler...
Beslenmemizde yediklerimiz dışında nasıl yediğimiz meselesi de vardır ki hem kilomuzu hem de sağlığımızı etkiler. Bu, yemek yeme hızımızdır. Yıllarla oluşan ve kolay kolay düzeltilmesi mümkün olmayan alışkanlığımızı pozitif yönde düzeltmek için öncelikle yediğimiz yiyeceğe bakmalıyız. Yani görme duyumuzu kullanmalıyız, ardından yiyeceği yemek için kullandığımız el, çatal, kaşık, bıçakla parçalara ayırmalı ve ayırdığımız her küçük parçayı koklayarak, iyice çiğneyerek tüketmeliyiz.
Ağzımıza götürmek üzere parçaladığımız yiyeceğimiz ağzımıza girmeden önce, mutlaka koklanmalı (koklama duyusu) ve ağza alındığında oldukça uzun süreli ve iyi çiğnenmelidir. Öyle ki çiğneme sesi tarafımızdan hissedilmelidir. Çiğnenen yiyecek yavaşça yutulmalıdır.
SİNDİRİM AĞIZDA BAŞLAR
Sindirim olayı, yediğimiz tüm yiyeceklerin kana karışabilecek hale gelmesidir. Sindirim ilk ağızda başlar, en etkili mekanik sindirim; çene, çene kasları ve dil yardımı ile yapılan çiğneme işlemi ile ağızda olur. Dil, tükürük salgısının da yardımıyla parçalanan besinlerin lokma halinde toplanmasına ve dişler arasına getirilmesine yardımcı olur. Yeterince parçalanan ve tükürükle yoğrulup lokma haline gelen besin, yutkunma ile yemek borusuna oradan da mideye gönderilir. Mide, sindirim kanalının en geniş bölümüdür. Mide salgılarıyla adeta boza haline gelen sindirilmiş besinlerin dolaşım sistemine aktarılması ince bağırsakta meydana gelir.
Sıvı maddeler mideden çok çabuk ayrılır, fakat katı maddeler çok daha uzun kalır.
Midenin, içindeki katı maddelerin yarısını boşaltması için harcadığı zaman 30 ve 60 dakika arasındadır.
Küçük parçalar, büyük bir düzen içinde, büyük parçalardan önce çıkarlar. Mideden en son çıkan maddeler lifler ya da bazı yapraklı sebzelerdir. İyi çiğnemenin sindirime yararı çok fazladır. Yüksek oranda yağ içeren bir yiyecek mideden çok daha geç çıkar. Mide karışımı, yavaş yavaş ince bağırsağa aktarılırken, yiyeceklerin bedenimiz tarafından sindirimi de başlamış olur. Sindirim sisteminden, dolaşım sistemine katılan, buradan da hücrelere geçen besin molekülleri oksijen ile yanarak enerji açığa çıkar. Bu, elde edilen enerji ile de insan yaşamını devam ettirir.
PSİKOLOJİK BESLENME
Bir de işin psikolojik yanına bakalım. İnsanoğlu, dünyaya geldiğinden itibaren yemek en temel içgüdülerimizden biridir. Bebeklikte içgüdü boyutunda olan beslenme, ileriki yaşlarda çocuğun yetiştiği ailenin yeme adetlerini benimsemesiyle bir alışkanlığa dönüşür. Tabii ki kendi karakterimizden de bir şeyler katıyoruz. Genellikle tüm işlerinde dakik, hızlı ve hareketli olan kişiler daha hızlı yemek yerken; daha rahat ve ağır kişiler ise daha yavaş sindirerek yemek yerler. Çok istisnai durumlar dışında...
HIZLI YEMEK YEMENİN SAKINCALARI
Çok kısa sürede önümüze konulan yiyeceklerin tümünü tüketebiliriz. Ama bu şekilde sadece yemek yemiş oluruz. Çiğnemeden yuttuğumuz tüm besinler, sindirim sisteminde problemler yaratır. Hazımsızlık olur, ihtiyaçtan fazla alınan yiyecekler sindirilip emilmeye başladığı andan itibaren vücutta yerini yağ olarak alırlar.
Yeme zamanını en az 20 dakika üzerine çıkarmalıyız. Çünkü beyinden mideye giden doyma uyarıları 12-18 dakikadır. Bundan önce tüketilen yiyeceklerde doyma sinyalleri yerine gidemediğinden, gereğinden fazla yememize neden olur.
YAVAŞ VE SİNDİREREK YENİLMELİ
Düzenli aralıklarla az yemek kilo depolama eğilimini azaltır. Sık sık hafif yemekler yemek, çok yemeyeceğimiz anlamına gelir ve vücudumuz alınan kalorileri biriktirmeden hemen kullanır. Yavaş ve sindirerek yemek yersek, yediğimiz tüm besinlerdeki lezzeti de doyasıya tatmış oluruz. Çünkü dilin ucunda, yanında ve altında olan tat alma duyuları, bize yiyeceklerdeki hazzı verir. Hızlı ve çabuk yenilen yiyeceklerin, ne yazık ki midede böyle bir duyuyu kişilere vermesine imkan yoktur. Besinleri ağzımızda ne kadar çok çiğnersek, sindirimimiz o kadar iyi olur. Ayrıca mide ve bağırsaklardaki sindirimi de kolaylaştırmış oluruz. Yemekler yavaş yenilirken, tükürük salgısı içindeki enzimler karbonhidratlı besinlerin sindirilmesine de yardımcı olur. Yavaş yeme, sindirim sistemi ve özellikle mide fonksiyonlarımızın bozulmasını engeller. Ülser gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde de yavaş yemek çok yararlıdır.