Anne karnındaki bebekler gebe sağlık kuruluşuna başvurduğu sürece yakın takip ve gözlem altındadır. Amaç bebeğin anne karnında zarar görmeden en sağlıklı bir şekilde doğumunu gerçekleştirmektir. Gebelik sırasında belli zaman aralıkları ile kontroller yapılarak bebeğin iyilik hali saptanır. Bebeğin iyilik hali ile ilgili şüpheli durum varsa veya bebeğin yaşamı anne karnında beklediği takdirde riskli olacaksa, bebeğin doğumuna karar verilebilir, vaktinden erken olsa bile.
Doğuma karar verilirken gebelik haftası çok önemlidir. Otuzyedi gebelik haftası tamamlanan bebekler miad (gelişimini tamamlamış) oldukları için doğduklarında yaşamsal sorun çıkma ihtimali azdır, ama 32. gebelik haftasından önce doğan veya doğurtulmak durumunda olan bebekler için dış dünyada bir çok sorun olabilmektedir.
Bekleyelim mi, doğumu gerçekleştirelim mi?
Bazı kritik haftalarda, karar vermekte en çok zorlanılan durumların başında gelmektedir. Her hasta ve her bebeğin durumu birbirinden farklıdır. Karar verirken ailenin beklentileri, tedavinin yapılacağı kurumun imkanları, bebek doğduğunda yeni-doğan yoğun bakım imkanları veya bebeğin doğum sonrası ilgili kuruluşa naklinin planlanması, bebeğe doğum sonu ameliyat gerekecek bir hastalık varsa ameliyat ekibinin ve ameliyat yapılacak kurumun belirlenmesi, ailenin sosyal güvencesi veya tedavi masraflarının karşılanabilmesi, bebeğin durumu, doğumda annenin genel sağlık durumu hepsi birlikte değerlendirilerek veya diğer tıp branşlarından da görüş alınarak yapılacak işlem veya doğuma karar verilir.
Günümüzdeki tıp, etik ve kanuni kurallara göre, yapılacak işlemler konusunda ailenin rızası olması gerekmekte olup aile izni olmadan tedavi yapabilmek mümkün değildir. Ancak anne ve bebek için hayati risk varsa ve aile yine de tedaviye rıza vermiyorsa, doktor adli kurumlara bilgi vererek tedaviyi yapmakla sorumludur. Aksi halde sorumluluğunu yerine getirmediği gerekçesi ile doktor hakkında adli soruşturma ve ceza verilebilir. Örnek; bebeğin yaşamsal riski vardır, doğumun acilen gerçekleştirilmesi gerekmektedir ve durum vaginal (normal) doğum için uygun değildir, sezaryen gerekmektedir, ama aile sezaryene izin vermemektedir.
Böyle durumlarda bebek için dakikalar bile önemli olduğu için, adli mercilere bilgi verilerek yapılması gereken tıbbi tedavi yapılmaktadır.
Doğuma ne zaman erkenden karar verilir?
Bebek ve anneye bağlı sebeplerle bu karar verilmektedir. Bebeğe bağlı sebeplerin başında beklemenin bebekte ölüme sebep olma riskinin olduğu durumlar gelir. Böyle durumlarla karşılaşıldığında bebeğe yaşam şansı vermek için doğum gerçekleştirilir. Bebeğin anne karnında gelişiminin durması da diğer bir sebeptir. Gebelik haftası erken bile olsa, doğduktan sonra bebeğin yaşam şansı yüksekse doğum gerçekleştirilir. Bebeğin eşinin yerinden vakitsiz ayrılması veya doğum kanalını kapatması ile bunun sonucunda kanama olması, bebeğin su kesesinin açılması, bebeğin içinde bulunduğu suyun iyice azalması veya bitmesi, su kesesi açılması sonucu annede enfeksiyon ortaya çıkması, bebeğe bağlı doğum gerçekleştirme sebeplerinden en sık karşılaşılanlardır.
Anneye bağlı olarak ise annede tansiyon yükselmesi ve hayati tehlike oluşması, kanama, kalp hastalıklarında ilerleme gibi sebeplerle, anne hayatını korumak için bebeğin ciğerlerinin olgunlaşmasına yardımcı olacak tedavi verilerek uygun zamanda doğum gerçekleştirilir. Bebeğin beklenen doğum zamanı gelmiş ve günü geçmiş ise bu da bebek için risk oluşturan bir durumdur. Böyle durumda da bebeğin hayatını riske etmemek için şartlar uygun olduğu sürece belli bir bekleme zamanı sonrası doğum gerçekleştirilir.
Sağlıkla kalınız.
Prof.Dr.Aktuğ Ertekin