OKULA BAŞLAMA YAŞI

Rumuz Alp: Merhaba, benim 2007 temmuz doğumlu oğlumun yeni yasaya göre bu sene okula başlaması gerekiyor ama biz anne baba olarak, bunun çocuğuma fayda -zarar yönünden hangisinin ağır basacağına bir türlü karar veremiyoruz. Hala oyunla doyup öğrenmesi gerektiğini düşünürken, onun adına yanlış bir karar vermekten endişe ediyoruz; eminim pek çok ebeveynin de aynı sorular kafasını karıştırıyordur. Belki bunun tamamen çocuğa özel bir cevap olması gerekir ama genel olarak bir çocuğun ruhsal gelişimi yönünden okula daha erken başlamasının etkisi nedir bilgilendirirseniz sevinirim, teşekkürler.

Merhaba Alp; zorunlu eğitimi 12 yıla çıkaran yeni kanunla beraber, Milli Eğitim Bakanlığı’nın, çocukların ilköğretime başlaması için uygun gördüğü yaş aralığı 66 ay ile 72 ay arasındadır. Milli Eğitim, 60-66 ay arasındaki çocukların velilerinin yazılı istekleri doğrultusunda, eğer çocuğun gelişim yönünden hazır olduğuna kanaat getirilirse ilkokula devamlarını sağlayacağını açıklamıştır. Sizin oğlunuz ise, önümüzdeki eylül ayında 62 aylık olacaktır. Birtakım temel becerilere sahip olmayan çocukların ilköğretime başlamaları uygun olmaz. Bu becerilere örnek olarak; kalem tutabilme, basit kavramları bilme, kopya etme, eşleştirme gibi örnekler gösterilebilir. Eğer imkanınız var ise, oğlunuzun, bir çocuk psikoloğu ya da bir pedagog tarafından okula hazır olup olmadığının değerlendirilmesini isteyebilirsiniz. Okul olgunluğuna ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmekte kullanılan bazı ölçekler mevcuttur. Aynı zamanda, oğlunuzun, duygusal ve sosyal yönden de okula başlamaya hazır olması, en az akademik olarak hazır olması kadar önemlidir. Önerdiğim uzmanlar, oğlunuzun klinik değerlendirmesini yaparak, bu konuda size sağlıklı bilgi verecektir. 

TUVALET EĞİTİMİ

Rumuz Su: Merhaba, kızım Berra ,şu anda 31 aylık.18 aylıkken tuvaletin yakınındaydım.koşarak yanıma geldi."kaka "dedi.hemen altını açtım.Klozete oturtuyormuş gibi tuttum.Ancak klozetin üstünde çocuk için kapak yoktu.ben onu aceleyle tutunca düşecekmiş hissine kapılıp korktu.Eve daha sonra lazımlık,kapak alsakta hiç söylemedi.Bez bağlamaya devam ediyoruz.Pepe çizgifilmi izlerken öğrendiği "çişimiz tuvalete kakamız tuvalete,artık yapmıycaz altımızdaki beze"şarkısını çok anlaşılır biçimde net olarak söylüyor neşe içinde.Bundan dolayı olsa gerek yaklasık 2 aydır,"tuvalete gircem " diyerek yanıma koşuyor ,ama kakasını yapmış oluyor.zeki bir kız olmasına rağmen neden yapmadan söyleyemiyor.Endişeleniyorum.Tuvalet alışkanlığını nasıl kazandıracağım.saygılarımla.

Merhaba Su; çocuklar bağırsaklarının kontrolüne 2 yaşından evvel, böbreklerinin kontrolüne ise 3 yaşından evvel hazır değillerdir. Çocuklar, hazır olduklarında yumuşak bir dille, ondan beklentimizi söylemeliyiz. ‘Küçükken altını pisletmen seni eğlendiriyordu ama artık bezine yapmanı istemiyoruz, bundan sonra artık oturağa yapacaksın.’  Daha önce adaptör kullanmadan, çocuğunuzu tuvalete oturtmanız, onun yutulma/yok olma kaygılarını güçlendirmiş olabilir. Tuvalet adaptörlerinden edindiğinizi söylüyorsunuz, iyi yapmışsınız. Ancak küçük kızınız, hala oturmaya korkuyor olabilir. Ona, oyun aracılığıyla, sevdiği oyuncakları üzerinden, tuvalete oturarak dışkının tuvalete bırakıldığını ve ne yetişkinlerin ne de çocukların oraya düşmediklerini anlatabilirsiniz. Örneğin, oyuncak Pepe’yi adaptörün üzerine oturtup; oyunla, oyuncak üzerinden, aşamalı olarak çocuğunuza bunu öğretebilirsiniz. Adaptörün üzerinde de, çocuğunuzun sevdiği bir çizgi karakterin resmi olabilir. Anladığım kadarıyla, çocuğunuz, tuvalete gitmek isteğini dile getiriyor, ancak bunu dile getirdiğinde çoktan dışkılamış oluyor. O halde, gün içinde, henüz çocuğunuz dışkılamamış ya da bundan söz etmemiş de olsa, tuvalete oturma egzersizleri yapabilirsiniz. Önemli olan, aşamalı gitmeniz ve çocuğunuzun korku ve kaygılarını anladığınızı, ona sorular sorarak ya da oyunlar üzerinden anlatmanızdır.

OĞLUM KREŞE BAŞLADI

Rumuz Yağızmert'in annesi: İyi günler. Benim 3,5 yaşında bir oğlum var, Yağız Mert, 1 hafta önce kreşe başladı. Sabah giderken çok ağlıyor, beni çok zor bırakıyor ama oraya girdikten sonra faaliyetlere de katılıyor, uyumda sağlıyormuş. Ama bugünlerde akşam eve gelince de çok ağlamaklı, mutsuz görünüyor acaba yanlış bir karar verip oğlumu çok mu üzdüm lütfen bana cevap verir misiniz. 

Merhaba Yağızmert’in annesi; anladığım kadarıyla oğlunuz sizden ayrılacağı zaman geldiğinde, oldukça kaygılanıyor ve sizi geride bırakmakta güçlük çekiyor. Çocuğunuzu sıkan, üzen ve kaygılandıran şeylerin neler olduğunu öğrenmek için onu dinleyin; siz onun yanından ayrılırken onu kaygılandıran şey nedir, bunu ifade etmesi için ona alan açmayı deneyin. Çocukların kendilerine özgü bir duygu dilleri vardır, siz bu dili öğrenebilirsiniz. Örneğin, onun bu kaygısını, “Benim yanımdan ayrılmak seni çok mutsuz ediyor sanırım” diye aynalayabilirsiniz. Bakalım, oğlunuz size kendi iç dünyasından ne malzeme sunacak. Çocuklara kendi duyguları dahi her zaman çok tanıdık gelmeyebilir, bazen ne hissettiklerini anlamak için bir yetişkinin desteğine ihtiyaç duyabilirler. Belki de kreşte, onu kaygılandıran birşeyler vardır, bazı kaygı ve korkuların doğal olduğunu tanımak için de sizin desteğinize ihtiyaç duyabilir. Onu anlamaya ve ona güven vermeye çalışın.

ANNELİĞİMİN SORGULANMASI VE AİLE BASKISI

Rumuz Tülin: Merhaba, ben 38 yaşında çalışan ve 2 erkek çoçuğu annesiyim. Yoğun ama bir o kadar anlayışlı patronlarımın olduğu bir işim var. Evin tüm yükü ben de, çoçuklarında öyle. Banyosundan tutunda, yemeklerine, ödevlerine alışverişe kadar. Çoçuklarım 8 ve 2 yaşlarındalar. Aslında aramız çok iyi. Sorunum yok ama devamlı kendi annem-babam ve eşimin ailesi tarafından anneliğimin eleştirilmesi beni çok geriyor. Devamlı bir eksik, bir kusur bulunuyor. Takdir edilmemek beni fazlası ile gerdi sanırım. Hem hiç bir yaraya merhem olmayıp hem de çoçuklarımı ve beni devamlı eleştiren bu insanları kırmamak için kendimi sıkıyorum. Sonuç, doktor olan ablamın sayesinde ilaca başladım. Ama yinede bu en yakınımdaki kişilerin beni böylesine kırmasının öfkesi halen içimde atamıyorum. Onlara bağırıp onları kırmak istiyorum, yapım itibari ile de bunu yapamıyorum. Sakinleştirici alıp, kendime zarar vermekten başka bir şey yapamıyorum.Bana önerebileceğiniz bir şey var mı?

Merhaba Tülin; anladığım kadarıyla ailenize karşı çok öfkelisiniz ancak bu öfkenizi ortaya koyacak sağlıklı bir kanal bulamıyorsunuz. Ablanızın size nasıl bir ilaç reçete ettiğini bilmiyorum ancak herhangi bir aile bireyinin, doktor olsa dahi, sizi tedavi etmek amaçlı bir girişimde bulunmasını sağlıklı bulmadığımı söyleyebilirim. Ablanızın iyi niyet taşıdığına eminim ancak en sağlıklı yardımı bir uzmandan alabileceğinizi düşünüyorum. Bunun yanısıra, belki üzerinizde olduğunu düşündüğünüz ağır yükün bir kısmını eşinizle paylaşmayı deneyebilirsiniz. Size önerim, yaşadığınız bu ruhsal sorunla ilgili olarak, psikoterapi desteği almanız.

ÇOCUĞUMDAKİ TERKEDİLME KORKUSU 

Rumuz rehberlik: Öğretmen olarak görev yapıyorum. 2 yaşındaki kızıma babası (eşim çalışmıyor) bakıyor. Ancak 3 ay önce eşim babasını kaybettiği için kızıma annem bakmaya başladı. Bu süreçte kızım ayrılık anksiyetesini şiddetli biçimde yaşamaya başladı. Okula gelirken benden ayrılacağını anladığı anda, ayrılmamak için (süt hala emiyor) her türlü hareketi yapıyor. 10,30 kilo ve 83 santimetre boyu var. Güvenini tekrar sağlamak için ne yapabilirim? Şu anda yine babası bakıyor. İştahı da pek yerinde değil.

Merhaba Rehberlik; kızınızın ayrılık kaygısı yaşadığını belirtmişsiniz; kızınız, siz işe giderken deneyimlediği ayrılığı, bırakılma/terk edilme olarak yaşıyor olablir ki bu, bir çocuk için ailesi tarafından sevilmemekten sonra en büyük korkudur. Sizi bırakmamak için elinden geleni yapmasının sebebi bu olabilir. Kızınıza onun anlayacağı bir dilde ve hatta onun oyuncaklarını kullanarak, sizin işe gidiyor oluşunuzun kısa süreli bir ayrılık olduğunu ve onu terk etmediğinizi anlatabilirsiniz. Her gün döneceğiniz saatte (örnek: saat tam 18:00'de her ne kadar kızınız saati okuyamasada gösel olarak anlayabilir) bir oyun oynamak için onunla sözleşebilirsiniz. Kızınızı sıkan ve üzen şeylerin neler olduğunu öğrenmek için onu gözlemleyin ve ne demek istediğini anlamaya çalışın. Bu ayrılığın, onun için zor olduğunu anladığınızı gösterin, ancak sizin için de zor tarafları olduğunu çocuğunuzla paylaşın. Bununla beraber, en etkili yöntem eğer imkanlarınız el veriyorsa ailece bir uzmandan yüz yüze yardım almanız olabilir.

ANNE SÜTÜNÜ NE ZAMAN KESMEK DOĞRU OLUR

Rumuz Ecem: Merhaba Ahmet Onur Bey; öğretmen bir anneyim, 3 aylık bir kızım var ve ben okuldayken babası bakıyor.

Kızımı emzirmeye devam ediyorum. Özellikle benden ayrılmamak için emmek istiyor ama çalışmak durumundayım. Şu anda kızım 10 kilo 500 gram ve 83 santimetre. Anne sütünün 6. aydan sonra etkisinin giderek azaldığını biliyorum. 1 ay önce evimizi taşıdık. Anne sütünü ne zaman kesmem uygun olur? Ayrıca kızımın zayıf oluşunu doktorumuzla paylaştığımda, bunun aniden olmadığını yapısının böyle olduğunu, aniden kilo düşmesinin ancak anlamlı olduğunu ve araştırmaya gerek görmediğini belirtti. Anne sütünü kesmem kilosunu artırır mı? Teşekkürler. 

Merhaba Ecem; uzmanların tavsiyesi, bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenmeleri ve ilerleyen zamanlarda yani 9. ve 12. aya kadar, bebeklerin beslenme alışkanlıklarının ek besinlerle, öğünleri de oturtarak takviye edilmesi yönündedir. 1 yaşından sonra ise, isteğe göre anne sütü kesilebilir ya da 2 yaşına kadar devam ettirebilir. Siz bu sınırı aşmış gözüküyorsunuz. Bebekler kendi kendilerine emmeyi bırakmazlarsa, yavaş yavaş alıştırarak sütten kesilmelidirler. Anlattıklarınızdan, kızınızın hala emmesinin, beslenmekten çok sizden ayrılmakta zorlanmasıyla ilişkili olduğunu düşünüyorum. Emzirmeyi kesmenin kızınızın kilosu üzerinde bir etkisi olup olmayacağını ve kilo ile ilgili diğer sorularınızı, lütfen çocuk hekiminize sorunuz.