Çocuklarınızın ishal olmaması için neler yapmalısınız?

1. Ellerinizi ve çocuklarınızın ellerini daha sık ve uygun koşularda yıkayınız.

2. El yıkamada mutlaka sabun kullanınız.

3. Eller sabunlandıktan sonra en 20 saniye ovuşturulmalı ve bol suyla durulanmalıdır.

4. İshal etkeninin çoğu zaman elleriniz aracılığı ile girdiğini unutmayınız.

5. İshal mikrobu daima ağız yoluyla girer, unutmayınız.

6. İshal yapan mikroplar ellerle, yiyeceklerle ve sularla ağız yoluyla alınır.

7. Temiz içme suyu kullanınız.

8. Meyve ve sebze yıkarken kullandığınız suyun temiz olduğundan emin olunuz.

9. Az pişmiş besin hazırlamayınız. Pişirme önemli bir temizlik yöntemidir.

10. Besinleri buzdolabında muhafaza ediniz. 

11. Sıcak havada besinleri uzun süre oda ısısında bekletmeyiniz.

12. Bol su içmelerini sağlayınız. Bol su içirerek çocuklarınızın bağırsaklarını zararlı bakteri ve toksinlerden yıkayarak temizlemek söz konusudur.

13. Çocukta ishal başlayınca danışmadan, hemen antibiyotik kullanmayınız.

14. İshalde ilaç kullanımına mutlaka hekim karar vermelidir. 

14. Antibiyotikler zaten bozulmuş ve zararlı bakteriler tarafından istilaya uğramış olan bağırsakların doğal dengesinin daha çok bozulmasına neden olur.



Yüzme havuzlarına dikkat!!!


Her yaş grubundan insanın aynı havuzda olması, çocukların uzun süre havuzda vakit geçirmeleri, havuz hijyeninin sorgulanmasını zaruri kılar. Bu nedenle özellikle de yaz aylarında çocukların çok uzun süre havuzda oynamaları daha fazla miktarda kontamine (mikroplarla bulaşmış) sıvı yutmaları
ve daha yüksek ishal olasılığı demektir. İshalli hastalık geçse de virüs yayılması iki haftaya kadar uzatabilir. Bu nedenle havuz giren kişilerin o anda ishal olmamaları yetmez. İshalden sonraki on gün içinde de havuza girmemeleri toplum sağlığı için önemlidir.

Ne zaman doktora götürmelisiniz?


İlk altı ay içinde ishalle seyreden hastalıklar ve özellikle de enfeksiyöz ishaller nadirdir. Bebek anne sütü ile beslendiği sürece anne sütünün koruması altındadır. Ancak bir nedenle ishal olacak olursa kısa zaman içinde doktora danışılmalı ve doktor önerileri yerine getirilmelidir. Ancak 6 aydan daha büyük bebek ve çocuklarda ishal görüldüğünde lütfen aşağıdaki durumlarda vakit geçirmeden doktora danışınız.


• İshal ve/veya eşlik eden kusma 48 saatten daha uzun sürerse,

• Günlük dışkı sayısı ve dışkının sıvı içeriği çok fazla ise,

• Ağızdan verilen sıvılarla, çocuğun sıvı kaybı yerine konamıyor ve çocukta susuzluk belirtileri ortaya çıkıyorsa,

• İshale eşlik eden ateş 38 derecenin üstündeyse, 

• Aşırı kusma nedeni ile çocuğun ağızdan beslenmesi ve sıvı alması mümkün olamıyorsa,

• Dışkıda kan ve mukus varsa,

• Çocukta susuzluk belirtileri gelişirse,



Susuzluk belirtileri nelerdir?



İshal başladığı andan itibaren anne-baba susuzluk belirtilerini yakın takip etmelidir. Bu nedenle de susuzluk belirtilerinin neler olduğu çok iyi bilinmelidir. Vücutta susuzluk geliştiği zaman ortaya çıkabilecek olan belirtiler aşağıda özetlenmiştir. Aşağıdaki belirtilerin ortaya çıkışı ishal başladığı
andan itibaren sıvı alımının arttırılması ile önlenmelişdir, önlenebilir. Ancak önlenemedi ise derhal doktora danışılmalıdır.


• Dudak, dil ve ağız mukozasının kuruma,

• Çocuk ağladığı halde gözyaşı olmaması,

• Göz kürelerinde çöküklük,

• Bıngıldağı açık çocukta bıngıldakta çöküklük,

• İdrar miktarında azalma,

• İdrar renginde koyulaşma,

• Günlük idrar sayısında azalma,

• Son 12 saat içinde idrar yapmama,

• Deride kuruluk ve soğukluk, 

• Uyku hali ve/veya huzursuzluk

• Havale geçirirme,

Önemli İpuçları


1. Çocuğun hareketliliği ve aktivitesinde değişklik olmadıysa, genel olarak keyfi yerindeyse, ağızdan beslenmesini ve sıvı alımını sürdürebiliyorsanız endişe etmenize gerek yoktur.

2. İshal genellikle kendini sınırlayan bir hastalıktır. 5-7 günde kendiliğinden geçer. İshali tehlikeli yapan ishalin şiddeti ve sıvı ihtiyacının karşılanamamasıdır. Bu da ishale yol açan etkenle yakın ilgilidir.

3. Beslenmesinde sıvı yiyecek ve içecekleri arttırın ancak bağırsakları dinlensin düşüncesiyle ağızdan beslenmesini kesmeyiniz. Bu yanlış bir uygulamadır. Ve ne yazık ki bazı anneler hem bağırsaklarını dinlendirmek hem de ishali kesmek için bir sure beslememeyi denerler. Yanlıştır!

4. İshal seyrinde lifli ve yağlı yiyecekler tercih edilememelidir. Bunun dışında beslenmesinde, protein ve karbonhidrat kaynaklarında değişiklik yapmayınız.


5. Sulu ve çok sayıda dışkılamayı kesmeye yönelik olduğu iddia edilen ürünlerden kullanmayınız ve uygulamalardan uzak durunuz.

6. Doktor vermediği sürece hiçbir ilaç kullanmayınız.