Her anne babanın isteğidir kendine güvenen bir çocuk yetiştirmek; hayata karşı daha güçlü, zorluklarla kolayca baş edebilen, çabuk pes etmeyen, kendi ayakları üzerinde duran, her durumda kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek güce sahip olabilecek bir birey olmasını arzu eder.
Kendine güven duygusunun temeli birçok süreçte olduğu gibi bebeklik döneminde atılır. Bir yaş sürecine kadar anne babasından yeterli ilgi ve sevgiyi görmek , ilerleyen yaşlarda bu güzel duygunun devamının sağlanması çok önemlidir. Sevildiğini hissetmek kendini değerli ve önemli hissetmenin temelini oluşturur. Sevilme duygusu ile kendini güvende hisseden çocuğunuz güven kavramını bu dönemde yaşayarak öğrenir kendi kanatları ile uçma zamanı geldiğinde de kendisi için harekete geçebilecek becerilere sahip olur. Bu nedenle özellikle çocuğunuzun sosyalleşmeye başladığı 3 yaş dönemine kadar sevginiz çok daha önem kazanmaktadır.
Psikolog Eda Gökduman çocuğunuzun duygusal gelişim sürecinde kendine güven duygusunun oluşması bebeklik ve sonrası dönemlerde davranışsal kazanımlarla da ilgili olduğunu söylüyor. Kendine güvenen çocuklar yetişmesini çeşitli örneklerle açıklayan Gökduman şunları anlatıyor:
Örnek 1; 6 ay itibari ile çocuklar katı gıda sürecine başlar. Zamanla gelişimsel becerilerin eklenmesi ile kendi kaşığını kendi tutma, dökerek de olsa kaşığını ağzına kadar götürüp “ben yedim” başarısını göstermesini isteriz. Oysa birçok anne bu dönemle başlayan ve sonrasında da üzülerek devam ettiğini gözlemlediğimiz destekleme davranışlarına devam ediyor. Kendi yemeğini yemeği başarabilen bir çocuk kendi kendisine yetebileceği için kendine güven duygusunun temelini atmış olur. Çocuğum aç kalacak duygusu ile desteklediğiniz yemekler kilosunun korunmasına yardımcı olurken kendine güven duygusunun oluşmasının bir süre daha ertelemesine zemin hazırlar. Yani birini doğru yaptığınızı düşünürken diğerini yanlış yapıyor olabilirsiniz.
Örnek 2: Kendi yatağında yatmayı 4 yaşında olmasına rağmen başaramadığını izlediğimiz çok çocuk var. Birçok anne baba çocuklarının henüz çok büyümediğini, zaten büyüdüğünde bunu kendiliğinden başarabileceğini ifade ediyor. Oysa çocuklar bebeklik döneminden itibaren kendi yatağında yalnız uyumayı başarabilir bir gelişimsel süreçtedir. Başaramamasının nedeni; sizin, bu süreci başarabilmesi için ona olması gerekeni henüz vermemiş olmanız ve onunla birlikte uyumaya devam ederek size daha bağımlı olmasına zemin hazırlamış olmaktır. Tek başına olamamak, çoğunlukla annenin desteğine ihtiyaç duymak kendine güven duygusunun oluşması için büyük engellerden biridir.
Örnek 3: Anaokullarında çok sık karşılaştığımız bir sahne... Çocuk okula annesi ile gelir. Kocaman bir öpücükle vedalaşmadan önce anne eğilerek çocuğun çantasını eline alır, ayakkabılarını değiştirir, montunu çıkarır ve “Hoşcakal canım..” der. Şimdi nerede hata yaptık? Sıkı ve bağcıklı olmayan bir ayakkabıyı, montu çıkarmayı eğer çocuğunuz 3 yaş civarındaysa zaten kendisi yapabilir. Çocuğun bu becerilerinin gelişmesi ve kendine güvenen bir çocuk olması için onu kendi başına bırakmalısınız, önce sadece uzaktan izlemeli , çok zorlandığı kısımlarda nasıl yapacağını ona öğretmeli sonra da yapamadıysa destekleyerek ilerlemelisiniz. Bir dahaki sefere kendisinin başarmasını yine beklemelisiniz.
Hafif bir gülümseme ile, “Sen artık büyüdün, bunları kendin yapabilirsin” diyerek onu cesaretlendirebilirsiniz. Birçok anaokulu öğretmeni de böyle yapıyor. Çocuklara sınıf içerisinde beceri kazanması için başarabileceği düzeyde sorumluluklar veriyor.
Onu hayata bir birey olarak yetiştirmek yaşam için gerekli becerileri ona kazandırmakla olacaktır. Bu da öncelikle sizin göreviniz. 3 yaşla beraber öğretmenler sizinle bu görevi paylaşıyor. Onu hep çocuk olarak görmemek, sorumluluk vermek, çok fazla eleştirmemek, durmanız gereken yerde durmak, sürekli desteklememek, henüz 2 yaşında bile olsa başarabileceği şeyler olduğunu ona hatırlatmak kendine güvenen bir birey olması için bir adımdır.