Ergenlik dönemi, bir seri hormonal ve metabolik değişiklikleri kapsadığından, fizyolojik olarak başlı başına fırtınalı bir dönemdir.
Ortalama olarak, erkeklerde 14 ilâ 18 yaş, kızlarda ise 12 ilâ 18 yaş arasını kapsamaktadır. Bu dönemde belirli bir noktaya kadar olan, sinirlilik, ebeveynin söylediğine riayet etmeme gibi davranışlar tabiidir. Tipik bir ergen, kendi anne babasındansa, yakın arkadaşlarının kendisini daha iyi anlayabildiğini, sıkıntılarını onların daha kolay çözebileceğini düşünür. Bu dönemde, zevklerin, ilgi alanlarının, arkadaş gruplarının ve akademik başarının değişkenlik göstermesi tipiktir. İsyankârlık ve öfkelilik hâli, ergenlik döneminin başlamasından bir ilâ iki sene önce başlayabilmektedir.
Bâzı ergenler, bu dönemi daha yoğun bir şekilde yaşayabilmektedir. Özellikle öfke nöbetleri ve isyankârca davranışlar, ebeveynleri tutum açısından çaresizliğe sürükleyebilmektedir. Böyle bir dönemde en uygun ebeveyn tutumları şu şekilde özetlenebilir:
- Size sesini yükselten ergene, siz sesinizi yükseltmeyin. Ancak, sizinle bu şekilde konuşmasının uygun olmadığını kararlı bir şekilde ona ifade edip, sorunu çözmek için sakinleşene kadar bekleyeceğinizi belirtin.
- Sakinleştiği takdirde, alternatif çözüm tekliflerini beraberce gözden geçirin.
- Pazarlığa girmeyin, onu gereksiz yere ödüle alıştırmayın.
- Anne ve baba olarak birbirinizin otoritesini ergenin önünde çiğnemeyin. Farklı şekilde beyanda bulunmayın.
- Özellikle Onu ilgilendiren konularda çocuğunuzun göreceği veya duyacağı şekilde tartışmayın.
- Onu anlayarak, lâfını kesmeden dinleyin. Sonra, Onu anladığınızı ifade edin. İsteğini gerçekleştirememe sebebinizi kısa ve öz olarak izah edip, başka bir gri noktada uzlaşmayı teklif edin. Gri noktayı yakalayana kadar, konuşmalarınıza ses yükseltmeden, empatik bir şekilde devam edin.
- Empati sınırları içerisinde kalacak şekilde (azarlamadan ve kızmadan), Ona, sizin ebeveyn ve evdeki otorite figürü olduğunuzu hissettirin.
- Ergene, yerine getiremeyeceğiniz sözleri asla vermeyin. Dürüstlük ve şeffaflık hususunda ona örnek olun.
Bunlara özen gösterildiği takdirde, ergenlik dönemi en uygun şekilde atlatılacaktır. Buna rağmen amacını aşan ve ısrar eden öfkelilik hâllerinin ve söz dinlememenin varlığı durumunda, bir çocuk ve ergen psikiyatrından yardım almanız en uygunu olacaktır.